Radyoaktiflikte Kullanılan Ölçü Birimleri (Aktivite Işınlama Soğrulma Doz)

Radyoaktivitede kullanılan ölçü birimleri nelerdir? Radyoaktivitede kullanılan birimlerin isimleri, birbirlerine çevrilmesi, ilişkileri.

Kaynak: pixabay.com

Radyoaktiflikte Kullanılan Birimler

a-Aktivite Birimi: Curie (Ci)

Saniyede $\displaystyle {{3,7.10}^{10}}$ parçalanma veya bozunma gösteren maddenin aktivitesidir.

Becquerel (bq)

SI birim sisteminde bir saniyede bir parçalanma yapan çekirdeğin aktivitesi olarak tanımlanır.

1 Bq = 1 parçalanma/s = $\displaystyle {{2,7.10}^{-11}}Ci$

b) Işınlama Birimi: Röntgen (R)

0°C de ve 760 mm Hg basıncında, kuru havanın 1 Kg’ında $\displaystyle {{2,58.10}^{-4}}C$ luk elektrik yükü değerinde pozitif ve negatif iyonlar meydana getiren gamma ışını miktarıdır.

SI birim sisteminde ışınlama birimi (C/kg) dır. 1 C/kg, 0°C ve 760 mm Hg basıncında kuru havanın 1 kg’ında 1C luk elektrik yükü değerinde pozitif ve negatif iyonlar oluşturan gamma ışınım miktarıdır.

$\displaystyle 1C/kg={{3,87.10}^{3}}R$

c) Soğurulma Doz Birimi:

rad: Maddenin 1 kg ‘ına $\displaystyle {{10}^{-2}}J$ enerji veren ışıma miktarıdır.

SI birim sisteminde soğurulma doz birimi Gray (Gy) dir. Maddeye 1 J lük enerji veren ışıma miktarıdır.

1 Gy = 102 rad

d) Doz eşdeğer birimi:

Radyasyonun biyolojik sistemler üzerinde oluşturduğu etkiler yalnız doz miktarına bağlı değildir. İki ayrı cins radyasyodan soğurulan enerji aynı olmasına rağmen bunların biyolojik etkileri farklı olmaktadır.

SI birim sisteminde doz eşdeğer birimi Si-evert (Sv) dir.

1 Sv = 1 J/kg

Dünyanın Saldığı Radyasyon Nedir?

Kaynak: pixabay.com

Atmosfer, dünyaya gelen güneş radyasyonuna karşı az çok saydamdır, yani en fazla %16’sını soğurur. Böylece onun, dünyadan giden radyasyona da aynı derecede saydam olmasını bekleyebiliriz. Fakat durum böyle değildir, zira dünyanın saldığı radyasyon güneşin radyasyonundan çok farklıdır ve aradaki fark yine dalga boylarındadır. Herhangi bir özel dalga boyunda salınan enerji miktarı, ışıyan cismin sıcaklığına bağlıdır. Bir diyagram, güneş radyasyonunun yaklaşık olarak yarısının görünür ışık şeklinde olduğunu ve yaklaşık olarak yarısının ışıyan ısı şeklinde olduğunu göstermektedir. Fakat dünyanın sıcaklığı güneşinkinden çok farklıdır ve sonuç olarak, dünyanın saldığı radyasyonun büyük bir kısmı, 10 μ lük bir maksimumla, 4 ile 50 μ lük menzil arasındadır. Halbuki atmosferdeki gazlar sadece belirli dalga boylu radyasyonları soğururlar ve soğurma güçleri bu menzilin bazı kısımlarında oldukça kuvvetlidir. Yine en önemli rolü oynayan su buharıdır. Su buharı büyük bir dalga boyu menzilinde, özellikle 5.5 ile 7 μ arasında ve 27 μ nün ötesinde, radyasyonu soğurur. Fakat 8 ve 13 μ arasındaki dalga boyları için, su buharı hemen hemen saydamdır ve dünyadan çıkan bu radyasyonlar, bu atmosfer «penceresi» arasından, dosdoğru uzaya giderler.