Rene Descartes Kimdir? Hayatı, Felsefesi ve Önemli Eserlerinin Konuları

0
Advertisement

Rene Descartes kimdir ve ne yapmıştır? Rene Descartes’in hayatı, çalışmaları. Rene Descartes’in biyografisi, felsefesi, eserlerinin kısaca özetleri.

Rene Descartes

Rene Descartes

Rene Descartes

Rene Descartes; Fransız düşünürü ve matematikçisidir (Touraine/La Haye 1596-Stockholm 1650).

1606’da bir Cizvit okulu olan La Fleche’e yazıldı. Burada sekiz yıl öğrenim gördü, klasik diller, matematik, mantık, metafizik, fizik ve ahlak okudu. Le Fleche öğreniminden sonraki yılları arayışla geçti. Müzikle ilgilendi, eskrim öğrendi, hatta eskrimle ilgili bir kitap yazmaya girişti. Çocukluğundan başlayarak ruhunun gereksinmesi olan gerçeği öğrenmek amacıyla doğaya ve insanlara yönelerek başka ülkeleri ve ulusları tanımak isteğiyle subay oldu, Hollanda Ordusu’na katıldı (1618). İspanya’ya karşı savaşan Hollanda Ordusu’nda ve 1619’da başlayan 30 Yıl Savaşlarında daha çok savaş gereçlerinin mekaniğiyle ilgilendi, savaşçı olmaktan çok savaşın izleyicisi oldu. Bu sırada gerçeğe ulaşma yolunu bulmanın gerçeği elde etme oranında değerli olduğu düşüncesine vardı ve bu yolu araştırmaya başladı. Artık yöntem sorunu yaşamının tek kaygısı olmuştu. Sağlam bilgilere götüren yöntemi bulabilmek için İtalya’da Loretto’ya gidip hacı olma adağında bile bulundu.

10 Kasım 1619′ da Bavyera’da Tuna kıyısındaki Neuburg’da düşünürken, kendinden geçercesine bir coşkuya kapıldığını ve bir bilimin temellerini bulduğunu anlatır. Bu temeller insanın her türlü bilme etkinliğinde dayanılacak bilginin genel yöntemiydi. Yeni bulduğu yönteme dayarak düşüncelerini geliştirmeye başladı. 1621’de ordudan ayrıldı, Hollanda, Almanya ve İtalya’yı gezdi, sonra Paris’e döndü. Burada 3 yıl kaldı, kimi zaman köşesine çekilip çalışmalarına dalarak kimi zaman da tüm yaşamı boyunca en büyük dostu, felsefesinin yayılıp tanınmasında en çok katkısı olan Rahip Mersenne (1588-1648) ve çevresindekilerle birlikte oldu. 1629’da Hollanda’ya gitti ve çalışmalarını orada sürdürdü; dinsizlikle suçladı. Bu suçlamalar gerçekten zarar vermeye başladığı sırada, İsveç Kraliçesi Christina’nın çağrılısı olarak 1649’da kraliçeye ders vermek üzere İsveç’in başkenti Stockholm’a gitti, beş ay sonra orada öldü.

Descartes’in Felsefesi

Descartes’ın düşüncesine göre gerçek bilgiye varabilmek için bütün bilgilerin güvenilmez esaslara dayandığını kabul ederek her şeyden şüphe etmek gerekir. Şüphe edilemeyecek tek şey şüphe etme olayıdır. Bu durumda kendi varlığımızdan da şüphe etmeliyiz. Yalnız şüphe etmeyi düşünmenin bir şekli, aklın bir aracı olarak kabul etmeliyiz. Demek ki şüphe etmek için düşünmeye, düşünmek için de bir varlığın olmasına ihtiyaç var. Descartes bunu “Cogito, ergo sum” (Düşünüyorum, öyleyse varım) şeklindeki ünlü cümlesiyle özetlemiştir. Bu onun edindiği ilk doğru bilgidir.

Descartes matematiğe özel bir ilgi göstermiştir. Çünkü matematiğin dayanmış olduğu ilkeler deneyden gelmemiştir. Deneyde rol alan duyu organlarımız bizi yanıltabilirler, matematikteki tarifler ise zihnimizde doğuştan vardır. Bunlar aklın sezgisiyle bilinen gerçeklerdir ve bizi yanıltmazlar. Descartes bu alandaki çalışmaları ile matematik biliminin gelişmesine yol açmış, analitik geometriyi ve bilimlerde ortalama metot esaslarını bulmuştur.

Advertisement

Rene Descartes, matematiğin dayanmış olduğu ilkeler gibi Tanrı fikrinin de doğuştan zihnimizde var olduğunu kabul ediyor. Çünkü “Böyle mükemmel bir varlığın, mükemmel olmayan insanın duyumları ile anlaşılmasına imkan yoktur” diyor. Böylece doğuştan zihnimizde olan bu varlığın gerçekliğine inanıyor.

Rene Descartes, felsefesini akli temeller üzerine kurduğundan rasyonalist bir filozof olarak kabul edilir. En önemli eserleri şunlardır: “Discours de la méthode” (Usul üzerine nutuk); “Méditations métaphysiques” (Metafizik düşünmeler); “Règles pour la direction de l’esprit” (Aklın Yönetilmesi İçin Kurallar).

Başlıca eserleri:

Aklın Yönetimi için Kurallar (Regulae ad Oirectionem İngenii) 1628; Traite du Monde ou dela Lumiere (Dünya ya da Işık Üzerine İnceleme) 1633; Yöntem Üzerine Konuşmalar (Dis cours de la Methode) 1637; Meditationes de Prima Philosophia (İlk Felsefe Üstüne Düşünceler) 1641; Principia Philosophia (Felsefenin İlkeleri) 1644; Traite de l’Homme (İnsan Üzerine İnceleme) 1644; les Passions de l’Ame (Ruhun Tutkuları) 1649; ayrıca ölümünden sonra bir bölümü Ahlak Üzerine Mektuplar adıyla yayımlanan les Lettres de Rene Descartes (1657).

descartes

Başlıca eserlerinin özetleri:

Aklın Yönetimi İçin Kurallar

Aklın Yönetimi İçin Kurallar, ilk felsefi çalışmasıdır. Descartesçi yöntemin temel biçimsel özelliklerini ortaya koyan eser, aklın nesneye yönelişini belirleyen kuralları ortaya koymuş, bilginin bir özne-nesne ilişkisi içinde varlık kazanacağını açıklamaya çalışmıştır. Eserde işlenen bu düşünce ve görüşler daha sonraları Yöntem Üzerine Konuşmalar adlı kitapta kapsamlı biçimde irdelenir. Aklın Yönetimi İçin Kurallar, on ikişer kurallık üç bölüm olarak tasarlanmış, ancak yalnız ilk 18 kural irdelenmiş, 19, 20 ve 21. kurallar tanımlanmakla yetinilmiştir. Kitabı tamamlayacak son kurallar ise hiç ele alınmamıştır. Bu yüzden kitap yarım kalmış, daha çok Descartes’in felsefi gelişiminin bir belgesi olarak değerlendirilmiştir.

Felsefenin İlkeleri

Felsefenin İlkeleri, 1644’te Amsterdam’da Latince olarak yayımlandı. 1647’de de Descartes’in dostu Rahip Picot tarafından Fransızcaya çevrilerek Paris’te yayımlanan kitap altı bölümde tasarlanmıştı: Bilginin ilkeleri, Maddi şeylerin ilkeleri, Gökyüzü (Kozmolojik) sorunları, Yeryüzü, Bitkiler ve Hayvanlar, İnsan. Descartes’in düşüncelerini içeren eserin ancak ilk dört bölümü tamamlanabildi ve kitap dört bölüm olarak yayımlandı. Eserin son üç bölümünde Descartes, tüm olguları maddeyle ve hareketle açıkladığı genel fizik anlayışını ortaya koyar.

Advertisement
Yöntem Üzerine Konuşma

Yöntem Üzerine Konuşma, filozof, bütün insanlarda eşitlikle bulunan sağduyunun gerçeği bulma yolunda her çeşit yetkiyi yadsıması gerektiğini söyleyerek işe başlar. Yanı sıra edinilmiş hazır bilgilerden kuşku duyulmasının da gereksinim olduğunu açıklar. Yöntemin dört kuralı, kesinlik, çözümleme (analiz), bireşim (sentez), tek tek saymalıdır. Modern Batı düşüncesine özgü bilimsel ve akılcı yöntem için bu eserin en büyük ve gerekli adım olduğuna inanılır. Bu kuralları uğraş edinmiş alanlara uygulayarak Descartes, bir astronomi, bir mekanik-fizik, bir de mekaninist biyoloji kuramı geliştirdi. Bu eser, felsefenin en temel metinleri arasında sayılır.


Yorum yapılmamış

Reply To Anonim Cancel Reply