Amerika Birleşik Devletlerinde yer alan Rhode Island Eyaleti hakkında bilgi, tarihi, ve haritası hakkında bilgiler.
- Rhode Island; Amerika Birleşik Devletleri’ni oluşturan temel 13 eyaletten biri.
- Yüzölçümü: 3.144 km2.
- Başlıca kentleri: Providence (merkez), Worwick, Cranston, Pawtucket, East Providence.
ABD’nin kuzeydoğu eyaletlerindendir. Kuzey ve doğudan Massachusetts, güneyden Atlas Okyanusu, batıdan Connecticut eyaletleriyle çevrilidir. Eyaletin orta ve batı kesimleri hafif engebeli düzlüklerle kaplıdır. Narragansett Havzası, yer şekillerinin oluşumuna egemendir.
Eyaletin en yüksek noktası, kuzeyde Jerimoth Tepesi’dir (248 m). Kara içerisine 50 km sokulan Narragansett Körfezi’ndeki yer alan çok sayıda adanın en büyüğü Rhode Island’dır. Başlıca ırmaklar Pawtuxet, Pawcatuck, Balckstone körfeze dökülür. Kıyıda denizkulakları (lagün) ve tuzlu bataklıklar göze çarpar. Karada buzul çağı kalıntısı çok sayıda küçük göl, ırmaklar üzerinde küçük çağlayanlar vardır. Karasal iklim egemendir; kışlar sert, yazlar oldukça serin geçer. Yıllık ortalama yağış tutarı 900 mm’dir.
Tarımın ekonomi içindeki payı fazla değildir. Çiftlikler, genelde hayvan yetiştiriciliğine yöneliktir (eyalete özgü kırmızı piliç yetiştiriciliği ünlüdür). Kıyı balıkçılığı önem taşır. Eyalet topraklarının yarıya yakın bölümü ormanlarla kaplı olduğundan orman işletmeciliği, önemli bir sektördür. Endüstri etkinlikleri batıda yoğunlaşmıştır. Metalürji, makine, optik, elektrikli gereçler, plastik, dokuma, mücevher ve gümüş işleme başlıca endüstri dallarıdır. Providence, dünyanın en ünlü mücevher endüstri merkezlerinden biridir. Turizm (kıyı boyunca sıralanan yüzme, su sporları ve yelken tesisleri) başka bir önemli gelir kaynağıdır.
Karayollarının toplam uzunluğu 9.265 km, demiryollarının 220 km’dir. Providence yakınlarındaki Thedore Francis Green Havaalanı’nın yanı sıra, 7’si devletin, 5 özel 12 uçuş pisti vardır. Nüfusun % 95’ini Beyazlar, % 3’ünü Zenciler, % 2’sini Kızılderili ve Asya kökenliler oluşturur. Halkın 2/3’ü Hristiyan Katolik, geri kalanı Protestan, Babtist, Metodist, Bağımsız kiliseler üyesidir. 24. bin dolayında Yahudi vardır. Rhone Island Koleji (Providence), Rhode Island Üniversitesi (South Kingston), Brown Üniversitesi (Providence, 1764), Providence Koleji başlıca yüksek öğretim kurumlarıdır.
Tarihi:
Bugünkü eyalet topraklarını ilk kez, İtalyan Giovanni da Verrazano gezti (1524). 1614’te Hollandalı Adriaen Black tarafından araştırıldı. Roger Williams, Narragansett Kızılderilile-ri’nden bir bölüm toprak satın alarak Providence’da ilk yerleşim merkezini kurdu (1635). 1654’te Yahudiler, Newport’a yerleşti. Yahudileri, Quaker adı verilen Protestanlar izledi. Amerikan Devrimi’ne kadar Newport önemli bir konum kazandı ve ticaret merkezi oldu. Rom başta olmak üzere içki, şeker pekmezi ve köle ticareti başlıca ekonomik etkinliklerdi. Amerikan Devrimi’ nin başlamasıyla birlikte koloni askerleri, 1775’te Cambridge’de, Kıta Ordusu’na katılarak İngiltere Kralı III. George’a bağlılıklarını bildirdiler.
Devrim sonrasında eyalet özgürlüğünü yitirmek istemedi ve Anayasa Konferansına temsilci göndermedi. Ancak, Federal Hükümetin baskıları sonucu 1790’da eyalet meclisi az bir farkla Amerikan Birliği’ne katıldı. Böylece ABD’nin kurucu 13 eyaletinden biri oldu. Ardandan endüstrileşme süreci başladı. ABD’nin ilk pamuklu dokuma fabrikası kuruldu (1790). Hidroelektrik enerji üretimi, endüstrileşmeyi hızlandırdı. 1842’de yeni anayasa hazırlandı. 19. yüzyılın ilk yarısında İngiltere, İskoçya ve İrlanda’dan göçler oldu. Ardından Fransız kökenli Kanadalılar, Polonyalı İtalyan ve Portekizli göçmenler geldi. Birinci Dünya Savaşı’nın ardından önemini yitirmeye başlayan pamuklu dokuma endüstrisi yerini, elektronik ve benzeri yeni dallara bıraktı.
Yürürlükteki 1842 Anayasası’na göre, Eyalet Meclisi, ilk iki yıl için genel oyla seçilen 50 üyeli Senato ve 100 üyeli Temsilciler Meclisi’nden oluşur, Eyalet ABD Kongresi’nde 2 temsilci, 2 senatörle temsil edilir.
