Ülkeler Rehberi Romanya – Romanya ile ilgili bilgi, başkenti, bayrağı, komşuları, iklimi, coğrafi konumu hakkında bilgi.
Kaynak: pixabay.com
Romanya
- Yüzölçümü: 238.391 km2.
- Başkenti: Bükreş
- Dil: Romence
- Din: Hıristiyan (% 86.8 Ortodoks, % 5.1 Katolik, % 3.5 Protestan)
- Para birimi: 1 ley = 100 bani.
- Başlıca kentleri: Köstence, Yaş, Timişoara, Galati, Braşov, Cluj-Napoja, Craiova, Ploeşti, Braila, Oradea, Bacau, Arad, Piteşti, Sibiu, Targu Mureş, Baia Mare.
Güneydoğu Avrupa’da devlet. Karadeniz’de kısa bir kıyı şeridi bulunan ülke kuzey ve doğudan Ukrayna, Moldova ve Karadeniz, güneyden Bulgaristan, batıdan Sırbistan ve Macaristan ile çevrilidir.
ROMANYA YÜZEY ŞEKİLLERİ:
Kuzey-güney-doğu doğrultusunda büyük bir yay biçiminde uzanan Karpat Dağları, Transilvanya Yaylası’nı (Havzası’nı) kuşatır. Sıradağlar yavaş yavaş alçalıp etekler oluşturarak güneyde geniş Eflak Düzlüğü’ne ve doğuda Transilvanya Alpleri ile birleşerek Moldavya vadileriyle ovalarına karışır. Transilvanya Alpleri üzerindeki Moldaveanul Doruğu (2.545 m), ülkenin en yüksek noktasıdır. Transilvanya ovaları, Tisa’ nın kolları Mureşul ve Someşul tarafından sulanır. Tuna Irmağı (Dunârea), Romanya’nın Bulgaristan ile güney sınırını, Prut Irmağı Moldova ile doğu sınırını çizer. Prut, Galati’nin aşağısında Remi’de Tuna’ya katılır. Sınır boyları, birçok göl, lagün ve bataklıkla kaplıdır. Karadeniz’e ulaşmadan kuzeye kıvrılan ırmak, Dobruca kıyı şeridini kesen birkaç kanal boyunca 2.600 km’lik bir delta oluşturarak Kaliakra Burnu’nun kuzeyinde denize dökülür. Batıda Karpat Sıradağları, geniş geçitler ya da vadilerle parçalanmıştır. Güneydeki düzlüklere doğru akan Oltu, Jui, Arges Oltetut, Dimbovita, vb ırmaklar bu vadileri aşar. Tuna Irmağı da, Balkan ve Karpat Dağları’nı Demirkapı adıyla anılan ünlü vadiyle aşar.
Kaynak: pixabay.com
ROMANYA İKLİMİ:
Karasal iklimin gözlendiği ülkede, kışlar soğuk ve yağışlı, yazlar iç kesimlerde sıcak, Karadeniz kıyılarında ılıman geçer. Özellikle Karpatlar’ın doğusunda aşırılıklar daha da belirgindir. Yükseltiler ve Karadeniz’in ılımlı etkileri yerel değişimler yaratır. Yıllık yağış ortalaması Karpatlar’ın en yüksek yerlerine 1.400 mm ile Tuna Deltası’nda 450 mm arasında değişir. Kışın sıcaklık, dağlık bölgelerde -38°C’ ye kadar düşebilir. Kar bazen aylarca kalkmaz, “crivat” diye anılan dondurucu bir rüzgar Moldovya (Boğdan) ve Eflak ovalarını etkisi altına alır. Buna karşılık yazın sıcaklık ortalaması Bükreş’te 23°C’ye, güney ve doğu ovalarında 40°C’ye kadar çıkabilir.
ROMANYA BİTKİ ÖRTÜSÜ VE HAYVANLAR :
Romanya topraklarının 1/4’ünden fazlası ormanlarla kaplıdır. Ormanlar, özellikle Karpatlar ve Transilvanya Alpleri’nin yüksek kesimlerinde çok daha yoğundur. Buna karşın, alçak alanlarda, verimli yazlık otlaklar oluşturan çayırlar göze çarpar. Yaprak döken ağaçlara, özellikle kayın toplulukları daha aşağılardadır. Yaklaşık 1.400 m’den yüksek yerlerde kozalaklı ağaçlar, özellikle ladinler egemendir. Tuna Deltası, sazlıkları ve su kuşları ile özellik kazanan doğal yaşamıyla ünlüdür. Deltadaki geniş bataklıklar, doğal koruma alanlarıdır. Dağkeçisi, sakallı akbaba, geyik, boz ayı, vaşak, kurt ve sansar, yaban domuzu, başlıca hayvanlardır.
ROMANYA TOPLUM YAPISI :
Roma İmparatorluğunun son dönemlerinde Tuna boylarında yaşayanlar, Barbar akınlarından kaçarak Transilvanya yaylalarına sığınan “Ulahlar” (Eflaklılar) adıyla anılan topluluğu oluştururlar. Aradan geçen yüzyıllar boyunca, Daşan-Romen soyundan gidenlere, Gotlar, Slavlar, Keltler, Macarlar, Türkler, Yahudiler ve Tatarlar gibi başka etnik topluluklar katıldı. Her bölgede değişik boyutlarda ortaya çıkan ırk karışımları, günümüzde de bazı fiziksel farklılıklarla kendini gösterir. Bazı yerlerde, Romenlerden sonra gelenler hala tanımlanabilir azınlıklar durumundadır. Toplum nüfusunun % 10’unu oluşturan bu topluluklar, Romenlerden görenek, din ve dil bakımından ayrılırlar.
Din: Devlet laik olup din ve devlet işleri birbirinden ayrıdır. Dinsel inanç, vicdan özgürlükleri, anayasa güvencesi altındadır. Nüfusun % 86.8’i Romanya Ortodoks Kilisesi’ne bağlıdır. Geri kalan bölüm Katolik (% 5.1), Protestandır (% 3.5). Ayrıca 30 bin kişilik Yahudi, Türk ve Tatarlardan oluşan 40 bin kişilik Müslüman topluluğu vardır.
Kaynak: pixabay.com
Dil: Romence, Roma İmparatorluğu’nun doğu bölgelerinde konuşulan Latinceden türeyip gelişmiştir. Yeni yerleşiklerle komşuların dillerinden büyük ölçüde alıntılar yapılmış ve sonunda “yabancı” sözcükler “yerliler”in sayısını aşmıştır. Bugün konuşulan Romencede, Latin kökenlilere oranla Slavca daha çok sözcük olduğu gibi, Yunanca, Türkçe, Macarca, Arnavutça ve 19. yüzyıldan bu yana Batı dillerinden de bol alıntılar vardır. Toplam nüfusun yaklaşık % 8’ini oluşturan ve daha çok Kuzey Transilvanya’da, özerk bölgede yaşayan Macar Topluluğu, bir Macarca lehçesi, nüfusun yaklaşık % 2’sini oluşturan Almanlar, Almanca konuşurlar.
Ekonomisi
Tarım: Tarıma elverişli toprakların % 60’ının büyük bir bölümü, mısır, buğday ve çavdar başta olmak üzere tahıl ekimine ayrılmıştır. Patates, öteki sebzeler, şekerpancarı, erik, elma, kiraz, armut ve ayçiçeği tohumu önemli ürünler arasındadır. Romanya Avrupa’ nın sayılı şarap üreticisi ülkelerinden biridir. Hem kırmızı hem de beyaz şarap için üzüm üretilen başlıca bağlar ve yapım evleri Odobeşti, Panciu ve Nicoreşti’dedir.
Hayvancılık: Büyükbaş, küçükbaş ve kümes hayvanları varlığı 200 milyondur. Karadeniz ve iç sularda yıllık balık üretimi 300 bin tondur.
Endüstri: Başta petro kimya olmak üzere, gemi yapımı, otomotiv, makine, elektronik donanım, metalürji, demir çelik, çimento, kağıt, dayanıklı tüketim malları, dokuma, besin, önde gelen endüstri dallarıdır. Yeni yönetim, yabancı sermaye etkinliklerini serbest bıraktı. Yıllık elektrik enerjisi üretiminin (76 milyar kWh) % 15’i hidroelektrik santrallarından sağlanır.
Doğal Kaynaklar: Romanya doğal kaynaklar açısından zengin bir ülkedir. Petrol ve doğalgaz yatakları, Karpatlar’ın eteklerinde (özellikle Ploeşti çevresinde) ve Güney Boğdan’dadır. Linyit, taş kömürü, demir filizi, boksit, manganez, krom, uranyum, tuz, öteki önemli minerallerdir. Orman ürünleri üretimi de önemlidir.
Ticaret: Petrol ürünleri, çimento, makine, kimyasal ürünler, gemi, kereste, başlıca dışsatım; makine, ulaşım araç gereçleri endüstri ve tarım donanımları, endüstri hammaddeleri, besin, başlıca dış satım kalemleridir. Rusya, ABD, Almanya, Avusturya, İtalya, Fransa, Büyük Britanya, Çek Cumhuriyeti, Sırbistan ve Polonya en büyük ticaret ortaklarıdır.
Turizm: Turizm, Romanya ekonomisine önemli bir katkı sağlar. Ülkeye yılda yaklaşık 6 milyon yabancı turist gelir. En büyük grupları, Almanya’dan gelenler oluşturur.
