Rumeli Hisarı’nın Tarihi, Kim Tarafından Ne Zaman Yapıldı? Özellikleri Nelerdir?

0
Advertisement

Rumeli Hisarı nerededir? Rumeli Hisarı neden ve nasıl yapıldı? Rumeli Hisarının özellikleri, burçları, tarihçesi hakkında bilgi.

Rumeli Hisarı

RUMELİ HİSARI

İstanbul’da Boğaz’ın Rumeli yakasında, deniz kıyısında bir kaledir. İlk yapılışında adı Boğazkesen’di. Bugün Hisarın bulunduğu semt de «Rumelihisarı» adını taşır. Altı ayda tamamlanan Rumeli Hisarı, Osmanlı Türkleri’nin İstanbul’u almadan önce yaptıkları en eski eserlerden biridir.

Hisar Nasıl Yapıldı?

Fâtih Sultan Mehmet, İstanbul’u kuşattığı sırada, Karadeniz Boğazı’nı emniyet altına almak, Bizans’a Karadeniz yolu ile gelecek her türlü yardımı önlemek istiyordu. Niğbolu Savaşı‘ndan sonra Yıldırım Bayezit‘in Boğaz’ın Anadolu yakasına yaptırdığı Güzelce Hisar’ı (Anadolu Hisarı) geçen gemileri kontrole yetişmiyordu.

Rumeli Hisarı, vaktiyle İran hükümdarı Dârâ’nın ordusunu Rumeli kıyısına geçirmek için Sisamlı Mandroklis’e bir köprü kurdurduğu yerde, boğazın en dar (698 m.) yerinde yapıldı. Hisarı biran önce bitirmek için bol malzeme yığıldı. 7.000 işçiyle 1.800 usta, geceli gündüzlü çalıştılar. Yapıya 20 mart 1452′ de başlanmıştı. Hisar yavaş yavaş yükselince, İmparator korkuya kapılarak Fâtih’e elçi gönderdi, bundan vazgeçerse haraç vermeyi kabul ettiğini bildirdi. İstanbul’u almayı aklına koymuş olan Fâtih Mehmet bu teklife yanaşmadı. Yapı işini kerîdisi idare ediyordu. Sadrazam Çandarlı Halil Paşa deniz kıyısındaki büyük kulenin, Sarıca Paşa kuzeydeki kulenin, Zağnos Paşa da güneydeki kulenin yapılmasını üzerilerine almışlardı. Kerestesi İnebolu’dan, taşları o çevredeki ocaklardan getirtiliyordu. Ayrıca, burada yıkıntı halinde kalan bir Bizans sarayı ile gene yıkık olan Merkür tapınağının taşları da hisarın yapılışında kullanıldı.

Beş ay süren geceli gündüzlü bir çalışma sonunda 1452 ağustosunda Rumeli Hisarı tamamlandı. Eskiden Anadolu yakasına yapılan Güzelce Hisar’dan sonra Rumeli Hisarı da bitince, Boğaz iki kıyıdan kesildi. Bundan dolayı yeni hisara «Boğazkesen» denildi.

Advertisement

Hisarın en geniş yeri kuzey-güney doğrultusunda 250 m., en dar yeri de batı-doğu doğrultusunda 125 m/dir.

Rumeli Hisarı

Hisarın Burçları

Rumeli Hisarı’nda 3 kule (büyük burç), 13 burç, bu burçların arasında da sûrlar vardır. Kulelerden ikisi yukarıdadır, üçüncü kule ise deniz kıyısına yakındır. Büyük burçlar şu adlarla anılır:

  • Halilpaşa Burcu. — Kıyıdadır. Yüksekliği 22 m., dış çapı 23,30 m., duvarının kalınlığı 6,5 m/dir. Kule 9 katlıdır. 1955’te onarıldıktan sonra içine asansör yapıldı.
  • Sarıca Paşa Burcu. — En yüksek burçtur. 9 katlıdır. Boğaz yönünde olan bu kule 28 m. yüksekliktedir. Duvar kalınlığı 7 m.’dir.
  • Zağnos Paşa Burcu. — 21 metre yükseklikte olan bu kule 8 katlıdır. İstanbul yönündedir. Gövde duvarının kalınlığı 6 m/dir.

Rumeli Hisarı’nın deniz kapısı bir burç ile kuvvetlendirilmiş ve ek bir kule duvarı ile çevrilmiştir kî, buna Kale Yavrusu denir. Hisarın 5 kapısı vardır: Birinci kapı ağız yerindedir, «Dizdar» adını taşır. İkinci kapı, Hisar Yavrusu’nun kapısıdır. Üçüncü kapı Dağ Kapısı’dır, Sarıca Paşa burcunun altındadır.

Dördüncü kapı Zağnos Paşa burcunun altındadır, «Sel Kapısı» adını taşır. Beşinci kapı, dokuzuncu küçük burcun altına düşer.

Rumeli Hisarı tamamlanınca Fâtih, kaleyi korumak için 400 er ayırdı. Firuz Ağa’yı başlarına komutan yaparak, Edirne’ye döndü. İstanbul’un kuşatılması başlayıncaya kadar bu 400 er Boğazkesen Hisarı’nı korudular.

Advertisement

İstanbul’un bu eski eseri 1955’te onarıldı, 1958’de gezenlere açıldı. Kale yaz günleri, bayramlarda donatılır. Sıcak aylarda Belediye ve kurumlar burada sanat gösterileri yaparlar, temsiller verirler.


Leave A Reply