Rüzgarın yönü neye göre değişir? Rüzgar yönünü etkileyen faktörler ve özellikleri, etkileme biçimleri nelerdir, hakkında bilgi.
Rüzgar Yönünü Etkileyen Faktörler
Rüzgârın Yönü
Rüzgârın yönü daima yüksek basınç alanından, alçak basınç alanına doğrudur. Bu yönde hareket eden hava kütleleri, doğrusal bir yol izlemez. Başka bir deyişle en kısa yolu takip etmez.
Dünya’nın ekseni etrafında dönmesi sonucunda oluşan corriolis (merkezkaç) kuvvetinden dolayı, rüzgârların yönlerinde sapmalar meydana gelir.
Rüzgârın yönü, geldiği coğrafî yöne göre adlandırılır. Örneğin batıdan esen rüzgârlara, batı rüzgârları, güneyden esen rüzgarlara da güney rüzgârları denir.
Bir yerde rüzgârın en çok estiği yöne hakim rüzgâr yönü denir.
Rüzgârın Yönünü Etkileyen Faktörler
1) Basınç Merkezlerinin Konumu
Basınç merkezlerinin birbirlerine göre konumu rüzgarın yönünü belirler. Basınç merkezleri yer değiştirdikçe rüzgârın yönü de değişir.
2) Yerşekilleri
Yerşekilleri rüzgarların yönünü belirleyen veya değiştiren bir faktördür. Rüzgarlar yerşekillerinin uzanış doğrultusunda eserler.
Sıradağlar arasındaki senklinallerde veya akarsu vadileri ile boğazların uzanış doğrultusuna paralel eserler.
Örneğin; kuzey-güney yönünde uzanan bir vadide hakim rüzgâr yönü yine aynı yönde olacaktır. Böylelikle bir yerin hakim rüzgâr yönüne bakarak yerşekillerinin uzanış doğrultusu tahmin edilebilir.
3) Dünya’nın Dönüşü
Rüzgarlar, basınç merkezleri arasındaki en kısa yolu izlemezler. Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi sonucunda rüzgarların yönlerinde sapma meydana gelir.
Kuzey Yarımküre’de hareket yönünün sağına; Güney Yarımküre’de hareket yönünün soluna doğru sapma meydana gelir.
Bir bölgede yıl boyunca esen rüzgâr, rüzgâr frekans gülü ile gösterilir.
Rüzgâr frekans gülü, coğrafi yönlere göre yıl içerisinde kaç kez estiğini gösteren grafiktir. Üzerinde ölçeklerin yer aldığı coğrafi ana ve ara yönler üzerinde, rüzgârın kaç kez estiği işaretlenir.
Aşağıdaki tabloda bir merkeze yıl içerisinde coğrafi yönlere göre rüzgâr frekansı gösterilmiştir.
Rüzgâr Yönü | Esme Sayısı |
Doğu | 30 |
Batı | 55 |
Kuzey | 40 |
Güney | 20 |
Kuzeydoğu | 37 |
Kuzeybatı | 64 |
Güneydoğu | 72 |
Güneybatı | 9 |