S Harfi nedir? S Harfinin özellikleri, S harfinin tarihçesi, S harfi ile ilgili bilgi. S harfinin kökeni hakkında da genel bilgiler.
Kaynak: pixabay.com
S, s, Türk alfabesinin 22. harfidir. Osmanlıca alfabede yer alan 5. (se), on beşinci (sin), 17. (sat) sıradaki üç ayrı harfin ses kaynağını tek başına karşılar: Sedasız diş konsonantı (ünsüz); oluşumunda dar bir geçitten çıkan sese dayalı olduğu için sızmalı, sürekli ünsüz diye de tanımlanabilir. İlk Türk alfabesi olan Göktürk (Köktürk) sisteminde kalın ve ince vokallerin (ünlü) yanında yer alan iki değişik s harfi kullanıldığı görülür. Uygur alfabesinde s ve ş için tek bir harf kullanılmıştır. Bugünkü Türkçede s harfi, sözcüklerin hem başlangıcında, hem ortasında, hem sonunda yer alabilir; buna karşın s sesini içeren birçok da yabancı sözcük dilimize girmiştir.
Çift ünsüzle (konsonant) başlayan yabancı sözcüklerin söylenişinde s’den önce bir ünlünün yer alması Türk hançerisinin buluşudur. Stampa-istampa, station-istasyon, smaridi-izmarit… gibi. Bugünkü Türkçede -sa (-se) eki, fiil kök ya da gövdesinden dilek kipi kurar: Alsam, versem… Koşul kavramını da ekler: aldıysam, gelirse… Aynı ekle, adların kök ya da gövdelerinden istek kavramı veren fil gövdelerinden istek kavramı veren fiil gövdesi kurulur: duraksamak, umursamak… Ayrıca -sak (-sek, -sık), -sal (-sel), -sı (-si, -su, -sü), -sı, -sın, -sız ekleri de S ile başlayan işlek ve canlı kullanımlar sağlar.
S Harfinin Kökeni
Kuzeybatı Semitik šîn, sessiz bir postalveolar sürtüşmeli /ʃ/ ‘yi temsil ediyordu. Büyük olasılıkla bir dişin piktogramı ( שנא ) olarak ortaya çıktı ve akrofonik ilke aracılığıyla /ʃ/ ses birimini temsil etti.
Eski Yunancada /ʃ/ ses birimi yoktu, bu nedenle türetilmiş Yunanca harf sigma (Σ) sessiz alveoler ıslıklı sesi /s/ temsil etmeye başladı. Σ harf şekli Fenike šîn’i devam ettirirken, adı sigma samekh harfinden alınırken, samekh’in şekli ve konumu, ancak šîn’in adı xi’de devam eder. Yunanca içinde sigma adı, Yunanca σίζω (önceki *sigj- ) sözcüğüyle olan ilişkisinden etkilenmiştir. “Sigma” harfinin orijinal adı san olabilir, ancak Yunan epikorik alfabelerinin karmaşık erken tarihi nedeniyle, “san” ayrı bir harf olan Ϻ olarak tanımlandı. Herodot, “San”ın Dorlar tarafından İyonyalılar tarafından “Sigma” olarak adlandırılan aynı harfe verildiği isim olduğunu bildirmektedir.
