Saç Neden Dökülür?

Saçlarımız neden dökülür? Saç dökülmesine sebep olan rahatsızlıklar, hastalıklar ve engellemek için yapılması gerekenler nelerdir?

Saç Neden Dökülür?

Öteki saç hastalıklarına gelince; saçlar doğuştan bazı bölgelerde daha gür, daha koyu renkte olabilirler. Bazen de bir bölgede tamamen renksiz, daha doğrusu beyaz bulunabilirler. Bunların hiçbir kötü etkisi yoktur. Doğuştan tamamen saçsız olarak dünyaya gelenler de vardır. Bazen saçlar doğumdan sonra tamamen dökülürler, bir daha da yerlerine gelmezler, bazen de doğuşta normal olmalarına rağmen gelişme göstermeyip oldukları yerlerde kalırlar. Bütün bu doğuştan saç bozuklukları erkeklerde kadınlardan iki kat çok olur, hemen hiçbir tedaviyle geçmez.

Sonradan görülen saç dökülmelerinin değişik sebepleri vardır. Bunları kısaca şöyle sıralayabiliriz:

Kimyasal Maddeler. — Saça biçim vermede kullanılan ilâçların saçın bünyesindeki bazı maddeleri parçalaması üzerine, ya da yanlış teknik sonucunda bütün saçların döküldüğü olur. Bundan başka ağızdan alman arsenik, civa zehirlenmelerinde, fare zehirinde bulunan talyum zehirlenmelerinde bütün saçlar, hattâ kaşlar, kirpikler dökülür.

Süreğen Hastalıklar. — Kansızlık, şeker, verem, lösemi gibi hastalıklar sırasında, grip, tifo, yılancık, zatürree gibi bazı mikroplu hastalıklardan sonra, frenginin ikinci devresinde saçların tamamen döküldüğü görülür.

Bütün bunlarda iyi bir tedavi, iyi besin alma saçların yeniden çıkmasını sağlar.

Bazı saç hastalıklarında tamamen değil de bölge bölge dökülürler. Bunları da deri üzerinde iz bırakıp bırakmadığına göre ikiye ayırabiliriz:

İZ BIRAKANLAR:

Kellik — Sebebi mantar olan bu hastalıkta saçlar soluk kül rengindedir, yer yer dökülmüşler, aralarında tek tük sağlam saçlar kalmıştır. Başta fare sidiğine benzer bir koku duyulur. Deride beyaz kabuklar vardır, kabuk kaldırılırsa altında nemli düz parlak bir kısım görülür. Başın çevresinde sağlam saçlı bir bölgenin kalması hastalığın tipik bir belirtisidir. Tedavi için ilk önce, hastalanmış olan saçları yok etmek gerekir. Bunun için de ya zift takkesi ile, yada röntgen ışınlariyle bütün saçlar sökülür, baş antiseptik maddelerle temizlenir. Mantarlar saç olmayınca üreyemiyeceğinden hastalık tedavi edilmiş olur.

İmpetigo. — Stafilakok, strepte-kok cinsi mikropların saçlı deride yapmış oldukları iltihaplanma sonucu bu bölgenin saçlarında dökülme meydana gelir. Hastalık tedavi edilmezse derideki kıl köklerini de yıprattığından, yerine bir daha saç çıkmaz. Hastalığın yerleştiği bölgelerde, deride üzeri sarımtırak kabuklar olur. Tedavi için bu kabuklar kaldırıldıktan sonra antiseptik eriyikler, antibiotikler kullanılır.

Frengi ve Deri Veremi. — Frenginin üçüncü devresinde, ayrıca deri vereminde deride iz bırakıcı saç dökülmeleri görülür. Tedavi için her iki hasatlığın özel ilâçları kullanılır.

İZ BIRAKMAYANLAR:

Saçkıran — Bu da bir mantar hastalığıdır. Deri üzerine yerleşen mantarlar saçın içine girerek onu kolay kırılır bir hale getirdikleri gibi rengini de değiştirirler. En çok ensedeki saçlı deride görülen bu hastalık çok bulaşıcıdır, temizliğe uymıyan berber dükkânlarında bir kimseden başkasına kolayca geçebilir. Deride 1-3 sm. çapında yuvarlak, üzeri kepekli bölgeler şeklinde başlıyan bu hastalıkta kılların kırıldığı gözle görülmese bile elle tutulduğu zaman hissedilmesi hastalığı teşhise yarar. Olgunlaşma çağından sonra çoğunlukla hastalığın görülmesi hormon etkilerine bağlanmışsa da bugün derideki yağlara ait yağ asitlerinin de önleyici bir etki doğurdukları üzerinde durulmaktadır.

Saçkıran tedavisinde mantarlar yok etmeye çalışılır. Bunun için, deriyi kavlatmak gerekir. Birçok kimseler bu işi basitçe şöyle yaparlar: Sakız, ya da zift takkesi ile bütün saçları söktükten sonra hastalıklı bölgeler tentürdiyotla, ya da sarımsakla kavlatılır. Tıpta da buna yakın bir tedavi usulü uygulanır. Ağızdan talyum verilerek, ya da saça röntgen tutularak bütün saçlar döküldükten sonra deriyi kavlatıcı ilâçlar kullanılır. Yalnız üç yaşından küçük çocuklara bıngıldakları kapanmadığı için röntgenle saç dökme tedavisi yapılmaz. Saçlar röntgenle döküldükten sonra ağda ile baş bilardo topu gibi düz hale getirilecek şekilde temizlenir. Ondan sonra kavlatma tedavisi yapılır.

Pelat — Sebebi belli olmayan bu hastalık lenf bezlerinin şişmesiyle birlikte görülür. Başta yuvarlak dökülmüş bölgeler meydana gelir. Yalnız saçta değil, sakalda, kaşlarda da görülebilir. Gençlerde tamamen iyileştiği halde ihtiyarlarda yerine saç gelmez. Tedavi için hastalıklı bölgeler antiseptik eriyiklerle ovulur.

Küçük çocuklarda yastığa sürtmekle büyüklerde de dar şapka giymekle sürtünmeden ileri gelme bölgesel saç dökülmeleri sebebin ortadan kalkmasıyla iyi olurlar.

Bütün bu hastalıklarda görüldüğü üzere saçlara en büyük tehlike pislikten ileri gelmektedir. Bunun için saç temizliğine, bakımına çok önem vermek, başkalarının kullandığı tarak gibi tuvalet malzemelerini kullanmamak yerinde bir hareket olur.