Samsun İli Hakkında Bilgi (İklimi, Bitki Örtüsü, Yüzey Şekilleri ve Ekonomisi)

0
Advertisement

Samsun ili nerededir? Samsun ilinin ilçeleri, iklimi, bitki örtüsü, yüzey şekilleri, özellikleri ile ilgili bilgilerin yer aldığı sayfamız.

  • Yüzölçümü: 9.579 km2.
  • İlçeleri: Merkez, Alaçam, Asarcık, Ayvacık, Bafra, Çarşamba, Havza, Kavak, Ladik, On Dokuz Mayıs, Salıpazarı, Tekkeköy, Terme, Vezirköprü, Yakakent.

Karadeniz Bölgesi’nin orta bölümünde il ve bu ilin merkezi kenttir. 40°50′-41°45′ kuzey enlemleri, 37°08′-34°25′ doğu boylamları arasında kalan il toprakları; kuzeyden Karadeniz, doğudan Ordu, güneydoğudan Tokat, güneyden Amasya, güneybatıdan Çorum, batıdan Sinop illeriyle çevrilidir.

Samsun

Yüzey Şekilleri

İl topraklarının % 44.9’unu dağlar, % 17.9’unu ovalar ve % 37.2’sini yaylalar oluşturur. Genelde kıyıya koşut, doğu-batı doğrultusunda uzanan dağların yükseltisi doğuya doğru artar. İlin güneydeki dağların kuzey yamaçlarında yaylalar görülür. Dağ etekleriyle kıyı arasında geniş ovalar yer alır. İl sınırları içindeki dağlar, Karadeniz Sıradağları’nın en alçak bölümünü oluşturur. Batıda Çangal, doğuda Canik Dağları, başlıca dağ sıralarıdır. Çangal Dağları’nın büyük bölümü, Sinop İli’nin güneyinde kalır.

Canik Dağları’nın uzantıları ise Ordu ve Amasya il topraklarına sokulur. İlin en yüksek noktası, Samsun-Amasya il sınırı yakınında Akdağ (2.062 m) dır. Çangal Dağı (1.525 m), Sıralı Dağlar (1.357 m), Böğürtlentepe (1.316 m), Kocadağ (1.310 m), Nebyan Dağı (1.224 m), Evliyaçalı Tepesi (1.158 m), Saltuk Tepe (1.152 m), Karlıtepe (937 m). Kocaçalıtepe (913 m), öteki önemli yükseltilerdir. Kavak, Havza, Ladik, başlıca yaylalardır. İl topraklarının % 19.7’sini kaplayan ovalar, Kızılırmak ve Yeşilırmak vadilerinde toplanır. Bafra Ovası, Kızılırmak’ın denize döküldüğü yerde oluşmuş birikinti ovasıdır. Ova üzerinde Devlet Su İşleri tarafından (DSİ) yapılan 135 km’lik sulama kanalı sistemi, 7.000 dekar tarım alanına sular. Öteki iki büyük ova, Çarşamba ve Samsun kıyı ovalarıdır. İl topraklarında Karadeniz’e ulaşan en önemli ırmaklar, Kızılırmak ve Yeşilırmak’tır. Öteki ırmaklar arasında, Mert Suyu, Ladik İlçesi’nde Hacılar Dağı’ndan doğar, Karadeniz’e dökülür.

Samsun

Advertisement

Terme Çayı, Karaboğaz Deresi, Abdal Deresi, Kürtün Çayı, vb kısa akışlı sulardır. İlde çok sayıda göl vardır. Bafra Ovası’nda çukur alanları dolduran ve Karaboğaz, Balık, Dutdibi, Liman, Uzungöl, Hayırlıgöl, İncegöl, Çernek, Tombul gölleri, Bafra gölleri adıyla anılır. Göllerin çevresi bataklık ve sazlıklarla kaplıdır. Dumanlı, Akarcık, Akmaz, Koca gölleri Çarşamba Ovası üzerinde toplanan göllerin başlıcalarıdır. Terme Çayı’nın yatak değiştirmesi sonucu oluşan Siment Gölü, Akgöl ile Ladik Ovası’nın doğusundaki Ladik Gölü, öteki göller arasında sayılabilir. 210 km uzunluğundaki Karadeniz kıyı şeridi, genelde düzdür. Bafra ve Çarşamba ovalan denize genişçe bir çıkıntı yapar, Kızılırmak’ın denize ulaştığı yerde Bafra Burnu, Yeşilırmak’ın denize ulaştığı yerde Civa Burnu ile Terme’nin kuzeyinde Çaltı Burnu, başlıca uzantılardır. Genç delta ovalarında alüvyon birikintileri geniş alanlar kaplar.

İklim ve Bitki Örtüsü

İl, Karadeniz ikliminin etkisi altındadır. Doğu Karadeniz kıyılarıyla karşılaştırıldığında yağış oranı daha düşüktür. Kıyıdan içerilere girildikçe sıcaklık azalırken, dağlık alanda yükselti artışına bağlı yağış artar. Yıllık ortalama sıcaklık 14. 4°C, yılın en soğuk ayı ocak, en sıcak ayı temmuzdur. Yıllık ortalama yağış tutarı Merkez İlçe’de 735 mm’dir. Doğal bitki örtüsü zengindir. Güneyde uzanan dağların kuzey yamaçları, geniş yapraklı ve nemli ormanların yetişmesine uygun koşulları taşımakla birlikte, düzensiz yararlanma ve aşırı otlatma sonucu orman kuşağı alanı daralmış ve verimden düşmüştür. Dağların kuzey yamaçlarında kayın, gürgen, akçaağaç, kızılağaç, kestane, meşe, dişbudak ağaçlarının oluşturduğu ormanlar, 1.000-1.200 m’ye kadar çıkar. 1.200-1.800 m arasında ladin ormanları görülür. Vezirköprü İlçesi’ndeki Kunduz ormanları, köknar, sarıçam ve karaçam türleri yönünden zengindir. Çarşamba İlçesi de aynı özellikleri taşır. Doğal ormanların yanı sıra, ırmak boylarında söğüt, kavak ağaçları yoğundur. Yeşilırmak ve Kızılırmak vadileri boyunca hemen her yerde, uygun araziler üzerinde kavaklıklar dikkat çeker. Dağların güney yamaçlarında, meşe ve gürgen türlerinin oluşturduğu daha yoksul ve kuraklığa dayanıklı türleri katıldığı bitki topluluklarıyla kaplıdır.

Samsun Haritası

Samsun Haritası

Ekonomisi

İl ekonomisinde en büyük pay, tarımındır (% 35’in üzerinde). Tarımsal üretimde küçük işletmeler, günümüzde de önemini korur. Bu olguda, toprakların verimli oluşu, elverişli ulaşım olanakları, önemli rol oynar. Su kaynaklarının zenginliği ve sulama olanakları, tarıma olumlu katkı sağlar. İl topraklarının % 98’i tarım üretimine elverişlidir. orman ve fundalıklar, bu alanın yaklaşık % 48’ini kaplar. Tahıllar arasında ilk sırayı mısır, bunu buğday, arpa, pirinç, çavdar, yulaf izler. Baklagillerden bakla, nohut, kuru fasulye, mercimek, fiğ yetiştirilir. Endüstri bitkilerinin en önemlisi tütündür (İzmir ve Manisa’nın ardından 3. büyük tütün üreticisidir).

Amasya Şeker Fabrikası, yörede şekerpancarı üretiminin yükselmesine yol açmıştır. Az miktarda kenevir ekilir. Ayçiçeği, keten, kenevir, soya, yetiştirilen başlıca yağlı tohumlardır. Yumru bitkilerden patates, soğan ve sarmısak ekilir. Meyvecilik yaygın olmakla birlikte, son yıllarda üretimde gerileme vardır. Fiğ, yonca, korunga gibi yem bitkileri içinde en büyük pay mısıra aittir. Çarşamba Ovası’nın akaçlama kanallarıyla bataklıklardan, su baskınlarından arındırılması sonucu sebzecilik büyük gelişme göstermiştir. Doğu Karadeniz’e oranla elverişli iklim ve toprak koşulları, sebze üretimine önem kazandırmıştır. Hayvancılık gelişmiştir. Hayvan varlığı giderek artmaktadır.

Açık deniz ve kıyı balıkçılığının yanı sıra, Kızılırmak, Yeşilırmak ve kollarında, Bafra ve Çarşamba ovalarındaki küçük göllerde tatlı su balıkçılığı yapılır. İl alanının % 40.4’ünü kaplayan ormanlardan tomruk, maden direk, tel direk, sanayi odunu üretilir. İlin ormanca en zengin ilçeleri Vezirköprü, Çarşamba ve Ayvacık’tır.

Advertisement


Leave A Reply