Otomatizm nedir, ne demektir? Otomatizm ne işe yarar, sanatta otomatizmin kullanılması, özellikleri, hakkında bilgi.
Otomatizm
Otomatizm, 1924’ten beri gerçeküstücülerin sanatta bilinçaltının yaratıcı gücünü ortaya çıkarmak amacıyla kullandıkları bir anlatım tekniğidir. Özellikle André Masson, Arshile Gorky ve Max Ernst, bilinçli ussal denetim olmadan, serbest çağrışım yoluyla anında yakaladıkları fantastik ve erotik imgelerle deneyler yapmış, bu imgeleri bazen olduğu gibi bırakmış, bazen de bilinçli olarak geliştirip zenginleştirmişlerdir.
Ernst otomatizm tekniğinin yanı sıra dokulu bir yüzeyin üstündeki tuval ya da kâğıda kurşunkalemi sürterek yapılan frotaj, tuvalin boyalı yüzeyini sivri uçlu aletlerle tırmalayarak yapılan “grataj” ve boyayı iki tuval arasında sıkıştırıp daha sonra bu tuvalleri birbirlerinden ayırarak yapılan dekalkomani teknikleri gibi, rastlantısal imgeler elde edilmesine dayanan yeni çizim teknikleri geliştirdi. Bu tekniklerle yaratılan biçimler ya tamamlanmamış imgeler olarak bırakılır ya da sanatçının içgüdüsel tepkisine bağlı olarak geliştirilirdi.
1946-51 arasında bir grup Kanadalı ressam otomatistler adı altında benzer deneyler yaptı. Yaklaşık 1950’lerden sonra, ABD’ye göç etmiş olan Masson, Gorky ve Ernst’in etkisiyle hareketli soyut ressamlar denen bir grup ABD’li ressam otomatizm tekniğini benimsedi. Jackson Pollock, Willem de Kooning, Franz Kline, Jack Tworkov ve Bradley Walker Tomlin de aynı yöntemi bir süre soyut çalışmalarında denediler. Otomatizm sanatçının yaratıcı özünü bütünüyle ve tüm yalınlığıyla ortaya çıkarmak çabası olarak görüldü. Hareketli soyut sanatçılar bu teknik sayesinde sanatçıyla malzemeleri arasında kurulan etkileşimi, sonuçta ortaya çıkan üründen daha anlamlı buluyorlardı. Otomatizme dayalı sonraki ürünlerin bir bölümü Zen felsefesinden etkiler taşır.
Otomatistler
Otomatistler, bir grup Kanadalı gerçeküstücü ressamın 1940’ların sonlarında oluşturduğu topluluktur. Paul-Emile Borduas, Jean-Paul Riopelle, Jean-Paul Mousseau, Fernand Leduc, Marcel Barbeau, Roger Fauteaux, Pierre Gauvreau ve Albert Dumouchel’den oluşan grup, gerçeküstücülüğün otomatizm kavramını benimsemişti. 1946’da Montreal’de açtıkları ilk sergi Kanada’da açılan ilk soyut sanat sergisiydi. 1948’de “sanat”a saldıran bir bildiri yayımlayan topluluk 1951’de dağıldı.
