Sanayi Devrimi nedir ve ne zaman meydana gelmiştir? Sanayi devriminin nedenleri, sonuçları, alanları nelerdir, hakkında bilgi.
Sanayi Devrimi
Sanayi Devrimi; 18. yy.ın başından itibaren elle yapılan işleri yapmak için makineler kullanılmaya başlandı. Daha sonra bitmiş ürünleri ve ham maddeleri taşımak için kanallar ve demir yolları yapıldı. Bu gelişmeler insanların yaşama ve çalışma şekillerinde devrim niteliğinde değişiklikler yaptı. Bütün bunlar Sanayi Devrimi’ni ortaya çıkardı.
Buharlı motorlar Sanayi Devrimi’nin kalbi niteliğindeydi, ilk buharlı motor 1698’de Dr. Thomas Savery tarafından Cornwall Kalay Madenleri’ndeki suyu dışarı atmak üzere geliştirildi. Daha sonra Thomas Newcomen ve James Watt tarafından yapılan yeni buluşlarla buharlı motorlar tüm üretim işleri için kullanılmaya başlandı. Böylece fabrikalarda ucuz ve toplu üretim mümkün hâle geldi.
Pamuk eğirmek için kullanılan 1768’de Richard Arkwright tarafından tasarlanmış bir örme makinesi.
Tekstil
Sanayi Devrimi’nden önce keten ve yün, insanların evlerinde harmanlanarak örülüyordu. John Kay’in 1733’te tasarladığı tezgâh gibi makineler dokuma işlemini hızlandırdı. James Hargreaves’in örme makinesi (1764) daha önce 16 kişinin yaptığı işi bir kişinin yapabilmesine olanak tanıdı. 19. yy.ın başından itibaren insanlar evlerinde çalışmayı bırakarak su türbinleri ya da buharlı motorlarla çalışan yeni makinelerle donatılmış fabrika ve madenlerde çalışmaya başladılar.
Demir
1713’te Abraham Darby, demir yapımında odun kömürü yerine kok kömürü kullanmaya başladı. Bunun anlamı artık demir endüstrisinin orman alanlarına dayalı olmadığı ve daha ucuz hâle geldiğiydi. 1784’te Henry Cort, dökme demirdeki bazı yabancı maddeleri ayrıştırmanın yöntemini bularak işlenmiş demir üretti. Demir endüstrisi Avrupa’daki en önemli sanayi dallarından biri hâline geldi. Böylece demir; alet, köprü, makine ve daha sonra demir yollannın yapımında kullanıldı.
Kömür ve kanallar
Demir endüstrisi gibi buharlı motorlar da yakıt olarak kömür kullanıyordu. Artan nüfusun da ısınma ve pişirme için kömüre ihtiyacı vardı. Kömürü ihtiyaç olan yerlere taşımak için kanallar açıldı. 1759 ile 1840 yıllan arasında İngiltere’de 6840 km kanal yapıldı. Kanallar, demir yollarının yapımına kadar en önemli taşıma ağını oluşturuyordu.
Devam eden devrim
Devrimin ileriki aşamaları çelik ve gemi yapımı, kimyasal, elektronik ve motor endüstrisi olarak sürdü. Bu sanayi alanları İngiltere’den Avrupa’ya, oradan da Kanada, ABD, Japonya ve Rusya’ya ve diğer büyük dünya ülkelerine yayıldı. Sanayileşme hâlâ özellikle elektronik alanında büyümeye ve yayılmaya devam etmektedir.
