Şaşılık nedir? Şaşılığın belirtileri nelerdir? Şaşılığın sebepleri nelerdir? Şaşılık ile ilgili olarak genel bilgilerin yer aldığı sayfamız.
Şaşılık Nedir?
Şaşılık durumu, sağ göz ve sol gözün de birbiriyle olan paralel yapısını kaybetmesidir. Her iki gözde de toplam 6 adet göz dışında bulunan kaslar mevcuttur. Bu kasların birinde ya da birden fazlasının kuvvetinde azalmalar meydana gelebilmekte ya da tam tersi olarak fazla kuvvet oluşabilmekte; böylece de şaşılık durumu ortaya çıkmaktadır. Gözlerden birinde şaşılık varsa bu gözlerden sağlıklı olarak düz karşıya bakarken şaşı olan diğer göz iç kısma, yukarı kısma, dış kısma ya da aşağı kısma bakıyor olabilmektedir. Hatta bazı hastalarda da her iki gözde de şaşılık meydana çıkmaktadır.
Gözlerdeki bu tip kaymalar şaşılık durumunun hangi sebepten meydana geldiğine göre değişmektedir ve bu değişim geçici süreli kaymalar ya da sürekli kaymalar olarak iki grupta incelenmektedir. Şaşılığın insanlar arasında görülme oranı yaklaşık sayılarda yüzde dört civarındadır. Hem erkek cinsiyetinde hem de kadın cinsiyetinde görülen bu hastalığın, birden çok ortaya çıkma faktörü bulunmaktadır. Ancak bu noktada önemli olan, şaşılık durumunun bir uzman kontrolünde netleştirilmesi ve mümkün olunan en kısa sürede teşhisin koyulması için çaba gösterilmelidir.
Şaşılık durumunda göz muayenesine geç kalındığı takdirde çocukların gözlerinde hem estetiksel olarak ciddi problemler meydana gelebilmekte, aynı zamanda da tüm ömürleri boyunca sürecek bir görme azlığı problemine sahip olma riskiyle karşı karşıya kalabilmektedirler.
Ailelerin en çok telaş ettiği durumlardan bir tanesi de yeni doğan bebeklerde ilk 3 ayda ortaya çıkan göz kaymalarıdır. Bu göz kaymaları normal standartlarda kabul edilmektedir. Bunun nedeni bebeklerin ilk üç aydaki yaşantılarında gözlerini birbirine paralel olarak tutma eğilimleriyle o şekilde algılama yetenekleri gelişmemiş vaziyettedir. Ancak bu süreçlerden sonra da hala kaymalar devam ediyorsa ailelerin çocukları mutlaka doktora götürmesi gerekmektedir.
Şaşılığın belirtileri nelerdir?
- Gözlerde yaşarmanın meydana gelmesi
- Çift görme durumu
- Gözlerdeki paralel bakışın yitirilmesi
- Başın ya da yüz yapısının bir tarafa dönük olması
- Ağrı problemi
- Baş ağrısı şikayetleri
- Bulanık görme sıkıntısı
- Üç boyutlu olarak görme kabiliyetinin kaybolması
Kaynak: pixabay.com
Şaşılığın sebepleri nelerdir?
Şaşılık durumunun oluşmasına temel olarak gösterilebilecek hiç bir neden bulunmamaktadır. Genel olarak şaşılık problemlerinin ortaya çıktığı bireylerin ailesine bakıldığında, genetik olarak ailede birinin şaşılıkla alakalı bir probleminin bulunduğu kişilerde ortaya çıkma riskinin daha yüksek olduğu gözlemlenmektedir.
Bunun dışında şaşı bireylerin anne karnındayken hamilelik sürecinde problemlerin ortaya çıkmasının, doğumda bir takım problemler yaşanmasının, bebeğin gelişim sürecinde aksaklıkların meydana gelmesinin ya da gelişim sürecinde geçirdiği diğer hastalıklarının gözüne de müdahale etmesinin şaşılık oluşumunda etkin faktörler oldukları söylenebilmektedir.
2 yaşından sonraki çocukluk dönemlerinde ortaya çıkan şaşılık problemleri, genel olarak “kırma kusuru” denilen sebeplerden dolayı ortaya çıkmaktadır. Yani zaten farkında olunmasa da şaşılık durumuna yatkınlığı olan çocukların büyüme süreçlerinde geçirdikleri kaza travmaları, düşme travmaları, ameliyat travmaları ya da ateşli bir hastalık neticesinde nüksedebilmektedir.
Şaşılığa bir başka neden olarak da beyindeki sinirlerde meydana gelebilecek felçler olarak gösterilebilmektedir. Bunun nedeni göz kaslarımızın her zaman yaptığı hareketlerin yönetimi beyindeki bir sinir merkezinden yönetilmesidir. Doğal olarak bu sinirlerde gerçekleşen bir problem, gözleri de etkileyecek ve şaşılık durumunun ortaya çıkmasına neden olabilecektir.
Örnek verilecek olursa yine ateşli hastalıklar, ani kazalar, kafa travması atlatılması ya da ilerleyen yaşlarda şeker hastalığı veya hipertansiyon hastalığı geçirilmesi neticesinde beyindeki bu gözle alakalı sinir merkezlerinde kalıcı felç durumları oluşabilmektedir. Anlatılan bu tip şaşılık problemlerinde tedavi, beyindeki sinirlerdeki felç durumunun kalıcı bir yapıda olmasıyla ya da müdahaleyle iyileştirilebilir bir yapıda olmasıyla birlikte değişiklik gösterebilmektedir.
Şaşılık nedir ve sebepleri nelerdir?
Bir, ya da iki gözün içe, dışa kaymasıdır. Bu kayma gözü oynatan kasların bir felcinden değil, göz kasları işbirliğinin bozulmasından ileri gelir. Şaşı olan bir kimse, bir şeye bakarken iki gözünü birden bir noktaya doğrultamaz. Gözün biri oraya bakarken öteki göz ya içe, ya dışa kayar. Kayan gözde görme, zamanla gittikçe azalır. Şaşılık çocuklarda, 2-4 yaş arası eşyaya yakından bakmaya başlanınca görülür. Bazen doğuştan vardır.
Şaşılığın iki önemli sebebi vardır:
- Gözde görme bozuklukları (miyop, hipermetrop vs.)
- Beyinde imgelerin üst üste geldiği merkezin gelişmemesi.
Sinirli yaradılış, zayıflık, soydan frengi de hastalığı hazırlar.
Tedavi.
Gözde görme bozukluğu varsa düzeltilmelidir. Sağlam göz bir sargı ile kapatılarak zayıf göz günde bir iki saat çalıştırılır. Bazı aletlerle hareketler yaptırılır. Yalnız bu tedavinin fayda verebilmesi için aylarca, yıllarca devamlı çalışılmalıdır. Böylece şaşılıkların yarısı ameliyatsız iyi edilmektedir. Egzersizlerden bir sonuç alınamazsa ameliyat yapılır.
Şaşılık tedavisi kesinlikle uzman bir göz doktoru kontrolünde yapılması gereken ciddi ancak tedavi edilebilir bir durumdur. Kesinlikle uzman bir göz doktoru haricinde ki kişi ya da yayınlardan esinlenerek tedavi yapılmamalıdır.
