Satranç Hakkında Bilgi

8
Advertisement

Satranç nedir? Satranç taşları nelerdir? Satranç nasıl bir oyundur, satranç nasıl oynanır, hakkında bilgilerin yer aldığı yazımız.

Satranç

Satranç Hakkında Bilgi

Satranç; iki kişi arasında 64 kareli bir zemin üzerinde, değerleri ve adları değişik olan onaltışar taşla oynanan oyundur.

Satranç, sekizer piyon, ikişer kale, ikişer at, ikişer fil, birer vezir ve birer şahtan oluşan onaltı taşla oynanır. Piyon, en değersiz taştır. İlk açılışta iki, daha sonra bir kare düz gidip, çapraz taş yer. Açılışta iki kare ilerleyen piyon, tek çıktığı zaman, bir piyonun çaprazına düşecekse iki kare çıkmış olmasına karşın, karşı piyonca yenir. Karşı tarafın birinci hanesine çıktığı zaman vezir olur.

Kale, önü açık bulundukça düz olarak her yöne (sağa, sola, öne, arkaya) hareket edebilir. At, önü kapalı da olsa bunun üzerinden atlayabilir. Bir önündeki karenin çaprazına hareket eder. Burası boşsa oraya yerleşir, karşı renk bir taş varsa onu alır, oyun dışı bırakır. Siyah karede bulunan bir at sürekli olarak beyaz kareye konar. Filin gidişi bir bakıma kalenin gidişine benzerse de, Kale’nin düz gitmesine karşılık fil çapraz olarak gider.

Fil’in biri beyaz karededir ve oyun sonuna kadar beyazda kalır. Siyah kalede olanı da siyahta kalır. Vezir, satranç taşlarının içinde hareket yeteneği en geniş olanıdır. Hem kale gibi düz, hem de fil gibi çapraz gider. Şah, oyunun en değerli taşıdır. Tıpkı vezir her yöne gidebilirse de yalnız bir-kare ilerleyebilir. Şah’ın alınmasıyla oyun sona erer.

Advertisement
Oyunda amaç, karşı tarafın şahmı hareketsiz duruma getirerek, mat etmektir.

Şah tehlikeye düştüğü zaman, şah (kiş) denilerek uyarılır. Vezirde ise böyle bir zorunluluk yoktur. Ancak, taraflar bunu oyundan önce kararlaştırabilirler. Satranç tahtasının dikey haneleri, soldan başlayarak, a, b, c, d, e, f, g, h biçiminde harflenir. Yatay haneler ise l’den 8’e kadar rakamla gösterilir.

Hamlelerin yazılışında taşın daha önce bulunduğu hane ile gittiği hane yazılır. Ab2-c3- Atın b2 hanesinden kalkarak c3 hanesine konduğunu, F11-h3 beyaz filin fl’den kalkarak h3’e konduğunu gösterir. Satranç tahtasının beyaz karesi sürekli sağa gelir. Taşlar ile renklerine göre siyah ve beyaz olarak ikiye ayrılır, oyuna beyazlar başlar. Satrançta, şahı korumaya yönelik hamlelerin en önemlisi roktur ve bu bir kez yapılabilir. Kısa ve uzun olarak ikiye ayrılır. Rokta temel kural, şahin sürekli iki kare yana kaymasıdır. Kale ise uzun rokta üç, kısa rokta iki kare yana koyar. Rokun yapılabilmesi için kale ile şah arasında taş olmaması, şahın ve kalenin oynamamış olması ve rok alanının, karşı taraf taşlarının tehdidi altında bulunmaması gereklidir. Şah çekildiği hamle esnasında rok yapılamaz.

Satranç, basit bir oyun değil, çetin bir zihin sporudur. Birçok maçlar oynanarak turnuvalar düzenlenir, sonuçta bir şampiyon çıkar. Satranç akla vurma ve uzun düşünme isteyen bir oyundur. Bu nedenle iki hamle arası dakikalarca, hatta bazen saatlerce uzayabilir. Günlerce sürüp giden satranç oyunları da vardır. Dünyanın birçok ülkesinde satranç kulüpleri vardır. Uluslararası Satranç Federasyonu ise 1924’te kuruldu. Bugün dünya üzerinde en kalabalık kitlenin satranç oynadığı ülke eski SSCB ülkeleridir. Dünya Satranç Şampiyonası ilk kez 1851’de yapıldı. Dünya Şampiyonluğunu en uzun süre elinde tutan kişi ise, 1894-1921 arasında 27 yıl boyunca bu sanı koruyan Alman Emanuel Lasker’dir (1867-1941).


8 yorum

Reply To BURAK Cancel Reply