Şeftali nasıl bir meyvedir? Şeftali meyvesinin yetiştirilmesi, besin değeri, özellikleri ve şeftali çeşitleri hakkında bilgi.
Kaynak: pixabay.com
Şeftali ve Çeşitleri Hakkında Bilgi
Hoş kokulu, lezzetli, sulu meyveler veren, 3-4 metre boyunda bir meyve ağacıdır. Gülgiller familyasındandır. Soğuk, kurak olmayan yerlerde, hafif kumlu, kireçli topraklarda iyi yetişir. Çiçekler daima bir yıllık dallar üzerinde bulunur. Bu bakımdan dalları budarken çok dikkat etmelidir.
Şeftali bol sulu, besleyici, ferahlık verici, içinde birçok vitamin bulunan bir meyvedir. Çiğ olarak yendiği gîbi, kompostosu, reçeli, marmelâtı, hoşafı da yapılır. Çabuk bozulup, kolayca çürüyen bir meyve olduğundan uzun zaman saklanamaz. Uzağa gönderilecek şeftalilerin iyi ambalajlanması gerekir.
Şeftalileri iyice yumuşamadan kopartmamalıdır. «Et şeftalisi» birkaç gün önceden kopartılarak bekletilirse, kokusu artar. Şeftali çekirdeğindeki bademin içinde «siyanhidrik asit» bulunur. Çekirdeği kırıp içindeki bademi yiyen çocuklarda, ölümle sonuçlanabilen zehirlenmeler olabilir. Bazı şeftaliler, çekirdekleri ile beraber uzunlamasına ikiye ayrılırlar. Bunlara «yarma şeftali» denir. Üzerindeki derinin tüylü, ya da tüysüz olmasına göre de şeftaliler «tüylü» ve «tüysüz» diye ad alırlar.
Türkiye’de Şeftali
Yurdumuzda pek çok yerde, çeşitli cins şeftali yetiştirilir. Başta Bursa, İzmir, Kocaeli olmak üzere Sakarya, İstanbul, Gaziantep, Adana, Diyarbakır, Kastamonu, Giresun, Zonguldak, Malatya, Tokat, Konya, Edirne’de geniş şeftali bahçeleri vardır.
Yurudumuzda yetişen başlıca şeftali çeşitleri ve özellikleri şunlardır:
Sapanca Şeftalisi. — Kiremit kırmızısıdır. Tatlı, suludur. Bir tanesinin ağırlığı 180 grama yaklaşır. Bursa’da çok yetiştirilir.
Uzunoğlu, Hacıömeroğlu Şeftalileri. — Uzak yerlere gönderilebilecek kadar dayanıklıdır.
Ak Yarma Şeftali. — Çok keskin kokusu vardır. Tatlı, mayhoş ve suludur; beyaza yakın renklidir.
Yeşil Türbe Şeftalisi: Çok değerli bir yarma şeftalidir. Güneş gören yerler kırmızı, tersi yeşildir; içi de az çok yeşile çalar. «Memeli», «memesiz» denilen iki çeşidi vardır. Memelisi uzunlamasına basıktır, bir tanesi 125-150 gr. arasındadır. Çok tatlı, kokulu olmasına rağmen çok narin olduğundan uzak yerlere kolay gönderilemez.
Hülü Şeftalisi. — Kırmızı, sulu, tatlı bir şeftalidir. Pek çok çeşitleri vardır. Bunlardan «alyanak» şeftalileri arasında 300 gramı geçenleri bulunur. İhraç edilenlerin başında bunlar gelir. «Kara alyanak» daha iridir, daha koyu renklidir. «Sarı hülü şeftalisi» alyanağa benzerse de ondan daha iridir. «Yarma hülü şeftalisi» et hülü şeftalisine benzer. Yabancı ülkelere rahatça gönderilebilir. «Sarı-papa şeftalisi» de çok iri bir et şeftalisidir. Haşlanınca kabuğu kolayca soyulduğundan konservecilikte büyük değer taşır.
Bunlardan başka, Amasya’nın et şeftalisi, Balıkesir’in sulu şeftalisi, Bursa’nın Ahmetağa şeftalisi, Malatya’nın tüysüz şeftalisi, güz şeftalisi, Isparta’nın etli şeftalisi, Adana’nın İmrahor şeftalisi, Kastamonu’nun yarma şeftalisi de makbul sayılan şeftalilerdendir. Ayrıca yabancı cinsler de yetiştirilmektedir.
Şeftalili Pay Tarifi
Malzemeler:
- 3 adet yumurta
- 200 gram (1 su bardağı) şeker
- 1 paket vanilya
- 1 paket kabartma tozu
- 400 gram (2 su bardağı) un
- 3 adet şeftali
Yapılışı:
Un, 1 paket vanilya, 3 adet yumurta, kabartma tozu ve şekerin tamamını karıştırarak kek hamurumuzu elde edelim. Daha sonra 3 şeftalinin de mümkün olduğunca dikkatli bir şekilde kabuklarını soyalım.
Fırınımızı 180 dereceye kadar gelecek şekilde ısıtmaya başlayalım.
Kek kalıbımızı yağlayıp unladıktan sonra kek kalıbı içerisine şeftali dilimlerini yerleştirelim. Hemen ardından kek hamurunuz bu şeftali dilimlerinin hemen üzerine boşaltalım.
Önceden 180 dereceye ısıtılmış fırınımızda yaklaşık olarak 40 dakika pişirelim.
Afiyet olsun.
