Sekt-i Melih nedir, nasıl kullanılır, Aruz ölçüsünde Sekt-i melik kullanımı özellikleri ve örneklerle açıklaması, hakkında bilgi.
Sekt-i Melih;
Sekt-i melih, aruz ölçüsünde her zaman kullanılan bir ölçü değildir. Daha çok mesnevi türünde arada sırada kullanılır. Melih tatlı, çekici ve güzel anlamlarına gelir. Sekt ise nefes almadan sesi kısma demektir. Edebiyatta sekt, «ahenk kırıklığı» anlamında kullanılmaktadır.
Mesnevi gibi uzun manzumelerde bir ölçünün süreli olarak kullanılması usanç verir. Arada bir sekt-i melih yapmak suretiyle ölçünün ahenginde bir kırma, bir değişiklik meydana getirme ihtiyacı duyulmuştur. Fakat bu bir kural olmadığı için her uzun nazımda başvurulması gereken zorunluk sayılmamıştır.
Örnekler:
Sekt-i melih şu şekilde yapılır :
Mefi’ûlü mefâilün feûlün ölçüsü, önce iki kalıba bölünür. Bu bölünmede ölçü şu şekle girer :
Mef’û lü me fâ / i lün fe û lün
( _ _ . . _ / . _ . _ _ )
Birinci kalıbın üçüncü ve dördüncü heceleri, bir tek kapalı, yani tam sesli hece durumuna getirilir. O zaman ölçü şu şekli alır :
Mef’û lün fâ / i lün fe û lün
( _ _ _ _ / . _ . _ _ )
Böylece on hecelik ölçü, dokuz heceye düşer. Bu ölçüye göre mısra şu şekilde takti edilir :
Sen sin hâ lâ / te nim de câ nım
( _ _ _ _ / . _ . _ _ )
mef’ û lün fâ/i lün fe û lün
( _ _ _ _ / . _ . _ _ )
