Şemsettin Günaltay Kimdir ve ne yapmıştır? Şemsettin Günaltay hayatı, biyografisi, eserleri, siyasi yaşamı ile ilgili bilgi.
Şemsettin Günaltay Kimdir?
Şemsettin Günaltay; tarihçi, siyaset adamıdır (Kemaliye 1883 – İstanbul 1961).
Yüksek Öğretmen Okulu’nu bitirdi. Lozan Üniversitesi’nde biyoloji dalında uzmanlık eğitimi gördü. Yurda dönünce bir süre öğretmenlik yaptı (Kıbrıs, Midilli). İttihat ve Terakki Cemiyeti‘ne girdi. Balkan Savaşları’ndan sonra İstanbul’a geldi. Vefa Lisesi’nde öğretmenken Ziya Gökalp ile tanışınca İstanbul Üniversitesi’ne (Darülfünun) tarih okutmanı olarak atandı (1914). Bu dönem içinde Mufassal Türk Tarihi adlı 5 ciltlik eserini yazdı. Bu arada dinci akımın sözcüsü Sıratü’l Müstakim dergisinde yazılar yazdı. Birinci Dünya Savaşı içinde Hurafattan Hakikate (1917) ve Zulmetten Nura (1917) adlı eseriyle aydınlar üzerinde uyarıcı etkiler yaptı.
1915’te Bilecik Sancağı’ndan Osmanlı Mebusan Meclisi’ne girdi. İstanbul işgale dilince Anadolu’ya geçti. 1923’te Sivas’tan TBMM’ye girdi ve 1954’e kadar aralıksız meclisteki yerini korudu. 1930’da Türk Tarih Cemiyeti’ne katıldı. Tarih bilgisiyle dikkati çekerek partide ve mecliste, tarih araştırmacısı olarak Atatürk’ün çevresinde ön planda yer aldı. Ölümüne kadar da Türk Tarih Kurumu‘nun üyesi (1931-1941) ve başkanı (1941-1961) kaldı. Darülfünun’un İstanbul Üniversitesi’ne dönüşmesiyle ordinaryüs profesörlüğe getirildi.
Siyasi Kariyeri
1946 Seçimleri’nde Elazığ temsilcisi olarak Meclise girdi. Ocak 1949’da başbakanlığa getirildi. Seçim Yasası’nı değiştirmiş olmakla ünlendi. 1954 Seçimleri’nde Meclis’e giremedi. İstanbul’da CHP İstanbul İl Başkanlığı’nı yürüttü (1958-1959). Zamanının büyük bölümünü yine tarih araştırmalarına ayırdı. Türk Tarih Kurumu Başkanlığını yürütürken 1960’ta Kurucu Meclis’e seçildi. 15 Ekim 1961 Seçimleri’nde CHP’den İstanbul Senatörü olarak Cumhuriyet Senatosu’na girdi.
Başlıca eserleri:
Maziden Atiye (1913), Tarihi Edyan (Dinler Tarihi) 1922, İslâm Tarihi (1922-1925), İslâmda Tarih ve Müverrihler (1923), İslâm Dini Tarihi (1924), Uzak Şark Tarihi (1937), Eski Suriye ve İbraniler Tarihi (1937), Yakın Şark Tarihi (1937), Türk Tarihinin İlk Devirleri (1937), İran Tarihi (1948), Persler’den Romalılara Kadar Seleukoslar, Nebatiler, Galatlar, Bitinya ve Bergama Krallıkları (1951), Hürriyet Mücadeleleri (1958).
