Sera Gazları Nelerdir? Atmosfere Yayılması ve Emisyonunu Etkileyen Faktörler

0
Advertisement

Sera gazları nelerdir? Sera gazlarının atmosfere yayılması, emisyonunu etkileyen faktörler nelerdir? Bu faktörlerin maddeler halinde açıklaması.

taşıtlar hava kirliliği

Kaynak: pixabay.com

Sera Gazları Nelerdir?

Sera gazları, atmosferdeki ısıyı (uzun dalga radyasyonu) yakalayan ve yer yüzeyini, mevcuttan daha sıcak tutan bir grup bileşiktir. Bu gazlar sera etkisinin temel nedenidir. Atmosferdeki sera gazı miktarındaki artışlar, küresel ısınmayı ve dolayısıyla iklim değişikliğini yaratan sera etkisini arttırır.

Doğal sera gazları (su buharı (H20), C02, CH2, N20 ve ozon (03)) ile endüstriyel üretim sonucunda ortaya çıkan florlu bileşikler, atmosferdeki sera etkisini düzenleyen temel maddelerdir.

Sera Gazları
  • ★ Karbon dioksit (C02)
  • ★ Metan (CH4)
  • ★ Nitrik oksit (N20)
  • ★ Hidroflorokarbon (HFC)
  • ★ Hidrokarbur perflor (PFC)
  • ★ Kükürt heksaflorit (SF6)
  • ★ Su buharı (H20)

Atmosferdeki karbon dioksit ve diğer sera gazlarının ulaştığı birikim düzeyi, sanayi devriminden bu yana hızla yükselmiştir. Atmosferdeki sera gazı birikimlerinin artmasına en başta fosil yakıt kullanımı, ormansızlaşma ve diğer insan etkinlikleri yol açmış; ekonomik büyümeyle nüfus artışı bu süreci daha da hızlandırmıştır.

Gazların Çeşitli Sektörlere Göre Atmosfere Yayılımıyla İlgili Oranlar

  • Sanayi % 22
  • Yapılaşma % 20
  • Tarım (özellikle çiftlik hayvanlarının sıvı atıkları ve metan yayılması) % 19
  • Soğutucu gazlar % 0,5
  • Enerji % 11
  • Atıklar ve diğerleri % 2

Sera gazlarının bugünkü seviyede sabit tutulması mümkün olsa dahi dünyamız ısınmaya devam edecektir. Zira okyanusların atmosfer değişikliklerini izlemesi daha uzun zaman almaktadır.

hava kirliligi

Kaynak: pixabay.com

Sera Gazı Emisyonunu Etkileyen Faktörler

Fosil Yakıtlar

  • – Karbon içeriği, kalori değeri gibi yakıt özellikleri
  • – Madenin tipi ve yeri
  • – Yakıtın çıkarılması yöntemi
  • – Doğalgaz için boru hattı kayıpları
  • – Dönüşüm verimliliği
  • – Yakıt temini, tesisin kurulması ve sökülmesi için kullanılan elektriğin elde edildiği yakıt cinsi

Hidrolik

  • – Tipi (akarsu veya rezervuar)
  • – tesis yeri (tropik bölge, kuzey iklimi)
  • – Baraj inşaatı için kullanılan enerji
  • – İnşaat malzemelerinin (beton, çelik…) üretiminden kaynaklanan emisyonlar

Rüzgâr

  • – Bileşenlerin üretimi ve inşaat sırasında kullanılan enerji
  • – Tesisin yeri (iç bölge ya da kıyı bölge)
  • – Verim ya da kapasite faktörü (bölgedeki rüzgâr durumu)

Güneş

  • – Pil üretiminde kullanılan silikonun miktarı ve niteliği
  • – Teknolojinin tipi (amorf, kristal malzeme)
  • – Üretim için kullanılan elektriğin elde edildiği yakıt cinsi
  • – Yıllık verim ya da tesis ömrü (düşük kapasite faktöründen dolayı rüzgâr ve güneş enerjisinin kW başına emisyon miktarı düşüktür ancak kW saat başına emisyon miktarı yüksektir.)

Biyokütle

  • – Yakıt özelliği (nem içeriği, kalori değeri)
  • – Yakıt hazırlamada kullanılan enerji (büyütme, hasat, taşıma)
  • – Tesis teknolojisi

Nükleer

  • – Yakıtın çıkarılması, dönüştürülmesi, zenginleştirilmesi ve tesisin inşaası ile sökülmesi sırasında kullanılan enerji
  • – Yakıt zenginleştirme için gerekli olan enerji (gaz difüzyon teknolojisi yakıtın zenginleştirilmesi aşamasında enerji yoğun bir işlemdir ve santrifüj işlemine göre 10 kat daha fazla sera gazına sebep olur. Lazer teknolojisi ise santrifüj işlemine göre daha az emisyona sebep olur.)
  • – Yakıtın yeniden işlenmesi ve geri dönüştürülmesi seçeneği yakıtın tek sefer kullanılmasına göre enerji üretim zincirinde % 10 – 15 daha az sera gazı emisyonuna sebep olur.

Advertisement

Leave A Reply