Şevket Süreyya Aydemir Kimdir? Şevket Süreyya Aydemir hayatı, biyografisi, eserleri, kitapları. Şevket Süreyya Aydemir hakkında bilgi.
Şevket Süreyya Aydemir; yazardır (Edirne 1798 – Ankara 1976). Edirne Öğretmen Okulu öğrencisiyken Birinci Dünya Savaşı’na yedek subay olarak katıldı (1914-1918), okulunu bitirdikten (1919) sonra Azerbaycan’da öğretmenlik yaptı (1919-1920). Moskova İktisadi ve Sosyal Bilimler Okulu’ndaki öğrenimi (1921-1924) sonunda yurda döndü; sürekli yazdığı Aydınlık dergisinin Takrir-i Sükun Kanunu yüzünden kapatılması üzerine (12 Mart 1925) İstiklal Mahkemesi tarafından 10 yıl hapse mahkum olduysa da genel aftan yararlandı (1927) ve Milli Eğitim Bakanlığı’nda görev aldı (1928). Ankara Ticaret Lise Müdürlüğü, Ankara İktisat Müdürlüğü, İktisat Vekâleti Sanayi Tetkik Heyeti Başkanlığı, Umumi Murakebe Heyeti üyeliği gibi görevlerdeki devlet memurluğundan emekliye ayrıldı (1951). Ankara yakınlarındaki çiftliğine çekilerek zamanını yazı çalışmalarına ayırmak fırsatını buldu; bu yüzden önemli eserlerinin hepsi 1961 sonrasında yayımlandı. Suyu Arayan Adam (1961) büyük ilgi gördü. Biyografi türünde verdiği eserlede hem ulusal odak olan kişileri gereğince tanıttı, hem kendi koşul ve zamanları içinde başarılara ulaşmış olan özelliklerini değerlendirdi; Tek Adam (Atatürk, 3 cilt 1963-1965); İkinci Adam (İsmet İnönü, 3 cilt 1966-1968); Menderes’in Dramı (1969) Makedonya’dan Orta Asya’ya Enver Paşa (3 cilt 1970-1972). Emeklilik sonrası toprak uğraşını bir anı-roman biçiminde anlatan Uyanırsa (1963), Anadolu’nun kalkınmasında öncülük edecek kişilerin davranışı ve tutumlarını da belirler.
Dikkate değer öteki eserleri: İnkılap ve Kadro (inceleme, 1932,1968); ihtilâlin Mantığı ve 27 Mayıs İnkılabı (Deneme, 1973); Kahramanlar Doğmalıydı (Denemeler, 1974).
Başlıca eserlerinin özetleri:
Suyu Arayan Adam, yazarın özyaşam öyküsüdür (1961); yazarının nitelemesiyle “bir ömrün hikâyesi içinde bir çağın tarihi”. Gerçekten yaşam yazgısı gereği, 20. yüzyılın Türklükle ilgili bütün aşamalarını görmek-yaşamak-bilmek olanaklarına kavuşmuş olan yazarın kendi yaşam çizgisine koşut Türkiye’ nin yazgısı, yarı belgesel doğrulukta izlenim ve anılar toplamı olarak verildiği için bu türün tek örneği sayılabilir.
Tek Adam, Atatürk’ü konu edinen geniş yaşamöyküsüdür (3 cilt, 1963-1965). İlk cilt, doğumundan (1881) Samsun’a çıkış gününe (19 Mayıs 1919) kadar uzanan, adlandırmak gerekirse hazırlık dönemini içerir. Çağının olayları ve koşulları içindeki yaşam başlangıcını, okuyup yetişmesi, askerlik görevleri, cephe zaferleri, ileriye dönük tasarılarıyla kimliğinin belirgin yanlan verilir; kişisel özellikleri açıklanır.
İkinci cilt; Milli Mücadele döneminin bütün aşamalarını izleyerek İzmir’in kurtarılışına kadar (9 Eylül 1922) uzanır. Bu yıllardaki komutanlık ve önderlik görevleri değerlendirilir, yeterli bir destek kadroya sahip olmamasına karşın kişiliğinin ayrıksı (istisnai) üstünlükleri değerlendirilir. Bir kişinin yaşamı çevresinde bütün toplumun yaşadığı dram canlandırılır.
Son cilt; ölümüne bağlanan Cumhuriyet yıllarındaki devlet adamı ve devrimci Atatürk’ü konu edinir. Düşünsel ve eylemsel açıdan yalnız kendisinin gerçekleştirebileceği özel atılımları yüceltir. Atatürk’ün ölümünden otuz yıl sonra yazılan eser, her çeşit yas edebiyatından, duygusal davranışlardan uzak, nesnel ve belgesel kanıtlara dayalı; tarihi ve maddi koşularla kabul eden dürüst bir anlayışın eseridir.
