Şevki Balmumcu Kimdir? Ünlü Mimarın Hayatı Çalışmaları ve Eserleri

0
Advertisement

Şevki Balmumcu kimdir ve ne yapmıştır? Mimar Şevki Balmumcu’nun hayatı ve eserleri nelerdir? Şevki Balmumcu ve çalışmaları hakkında bilgi.

Şevki Balmumcu Kimdir?

Şevki Balmumcu (d. 1905, İstanbul – ö. 20 Nisan 1982, İstanbul), Türkiye’de 1930’lar da ağırlık kazanan akılcı-işlevci mimarlık eğiliminin başarılı temsilcilerinden biri olan mimardır.

Ankara - Sergievi Tasarımı Mimar Şevki Balmumcu

Ankara – Sergievi Tasarımı Mimar Şevki Balmumcu

1928’de İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’ni bitiren Balmumcu, 1930-32 arasında kontrol mimar yardımcılığı yaptı. 1933’te Ankara Sergievi için açılan proje yarışmasında birinciliği kazandı. Kontrol mimarlığını da yaptığı binayı 1935’te tamamladı. Aynı yıl Yalova Kaplıcası’nın onarımında danışmanlık yaptı, sonraları Tekel Genel Müdürlüğü’nde mimar olarak çalıştı. 1930’lar boyunca katıldığı çeşitli mimarlık proje yarışmalarında ödüller kazandı. İki kez serbest çalışmak üzere büro açmasına karşın başarılı olamadı. 1958’de bürosunu kapattıktan sonra giderek yoksulluğa düştü ve unutuldu.

Türkiye’de modern mimarlık anlayışının oluşturulması çabaları, Şevki Balmumcu’nun meslek yaşamındaki en etkin dönemine rastlar. Bauhaus akımından etkilenen ve bu doğrultuda akılcı-işlevci bir tutum benimseyen Balmumcu’nun Ankara Sergievi çalışması bu yaklaşımın tipik ve başarılı bir örneği sayılır. Telif hakları ya da sanatçıya saygı gibi kavramların göz ardı edilerek, yapının 1948’de Büyük Tiyatro Binası’na dönüştürülmesi Balmumcu’yu çok etkilemiş, ruhsal bunalım geçirmesine yol açmıştır.

Elâzığ’da bir sinema ve büro binası proje yarışmasını kazanması, meslek hayatındaki önemli başarılardan birsidir. Ancak kariyerindeki en önemli dönüm noktası, 1933 yılında Ankara Sergievi binası için açılan yarışmayı kazanmasıdır. 1933-1934 yıllarında inşa edilen bina, özgün haliyle Sovyet Yapısalcılığı veya Neo-plastisizm stillerinde başarılı bir uygulamaydı. Çoğunlukla cumhuriyetin kalkınma hamlelerini yansıtan sergilere ev sahipliği yapan bina, Kemalist düşüncenin ideallerini simgeleştiren bir eser olarak fotoğraflarda, kartpostallarda ve cumhuriyet posterlerinde, en başta da La Turquie Kemaliste’in sayfalarında sık sık kullanıldı.

Sergievi binası, 1948 yılında Paul Bonatz tarafından opera binasına dönüştürülmüştür. Yapının özgün halinden uzaklaştırılıp eklenen revaklar ve süslemelerle İkinci Ulusal Mimarlık Akımı üslubuna uygun bir forma dönüştürülmesi nin Şevki Balmumcu’yu son derece üzdüğü ve kendisini mimarlık mesleğinden uzaklaştırdığı söylenmektedir. Mimar, bu olaydan sonra bir daha Ankara’ya gitmemiştir.

Advertisement

1933 yılındaki başarısından sonra birçok mimari proje yarışmaların kazanan Şevki Balmumcu 1941-1958 yılları arasında Tekel Genel Müdürlüğünde inşaat büro şefi olarak çalıştı. 1958’den sonra bağımsız olarak meslek yaşamına devam etti ancak bu dönemde kayda değer pek bir çalışması olmadı. 20 Nisan 1982 tarihinde hayatını kaybetti. Cenazesi, Edirnekapı Mezarlığı’na defnedildi.


Leave A Reply