Siirt Şehrinin Yüzölçümü, İlçeleri, İklimi, Bitki Örtüsü ve Toplumsal Yapısı Hakkında Bilgiler

0
Advertisement

Siirt ili nerededir? Siirt şehrinin yüzölçümü, ilçeleri, iklimi, bitki örtüsü, yüzey şekilleri, özellikleri ile ilgili bilgilerin yer aldığı sayfamız.

Siirt

  • Yüzölçümü: 5.406 km2.
  • İlçeleri: Merkez, Aydınlar, Baykan, Eruh, Kurtalan, Pervari, Şirvan.

Büyük bölümü Doğu Anadolu Bölgesi’ nin Hakkâri, küçük bir parçası Güney Doğu Anadolu Bölgesi’nin Dicle bölümlerinde yer alan il ve bu ilin merkezi kent. Kuzeyden Bitlis, doğudan Van, güney-güneybatıdan Şırnak ve Mardin, batıdan Batman illeriyle çevrilidir.

Yüzey Şekilleri

İlin kuzey ve doğusu, yüksek ve sarp yapıdadır. Güneydoğu Toroslar’ın oluşturduğu bu dağ sırası, doğudan güneydoğuya genişçe bir yay çizerek Hakkâri Dağları’ na katılır. İldeki dağlar, iki ana kümede incelenebilir: Muş Güneyi Dağlan, Siirt Doğusu Dağları. Muş Güney Dağlan, Güneydoğu Toroslar’ın başlıca sıralarından biridir. Diyarbakır’ın kuzeyinden yükselen dağ sırası, doğu-güneydoğu doğrultusunda uzanarak Batman-Bitlis-Siirt il sınırını çizer. Siirt Doğusu Dağları adı verilen kütle ise, güneye doğru açılarak ilin tüm doğusunu kaplar. Kuzeydoğu ve doğuda bazı kesimlerde yükselti 2.000-3.000 m’ye ulaşmakla birlikte, 1.000-1.500 m’lik yükseltiler geniş alan kaplar. Bu dağlar, daha doğuda Hakkâri Dağları ile birleşir. Yazlıca (Herekol) Dağı (2.838) ilin ve Siirt Doğusu Dağları’nın en yüksek noktasını oluşturur.

Bu dağların üzerinde yer alan Meydanı Süleyman Tepe (2.444 m), Uğur (Mirgomar) Tepe (1.807 m), Yazlıca Dağı (1.844 m); kuzeydoğuda Pınarca Çayı ile Uluçay Vadileri arasında Doğruyol (Beknovi) (2.741 m), Kapılı Dağı (2.631 m), Küran Dağı (2.350 m); güneydoğuda Yassı Dağı (2.280 m), öteki başlıca yükseltilerdir. Dağlık alanlar Dicle Irmağı su toplama havzasında önemli bir yer tutar. İl topraklarının tümü Dicle Havzası’na girer. Elazığ’dan doğan Dicle Irmağı, Diyarbakır, Batman’ı geçtikten sonra Mardin-Siirt il sınırını çizer, Şırnak topraklarından akar, Suriye’ye geçer. Kuzey, kuzeydoğudaki dağlardan kaynaklanan Uluçay (Botan), Güzeldere, Reşan Çayı Dicle’yi besleyen önemli kollardır. Uluçay (Botan), ilin kuzeyindeki Siirt-Hakkâri ve Siirt-Van sınırlarını oluşturan yüksek dağlardan kaynaklanır. Kuzeybatı ve batı yönünde dar ve derin vadilerde akar, Çatlak Çayı, Büyükdere’yi alır, il merkezi doğusundan geçer. Zarova ve Bitlis Çayı ile birleşerek Dicle Irmağı’na katılır. Yaz kış sürekli akar. 268 km uzunluğundaki çayın, yaklaşık 200 km’lik bölümü Siirt topraklarında akar. İl topraklarının dağlık oluşu nedeniyle, ovalar ancak ırmak boylarında küçük alanlara sıkışmıştır.

İklim ve Bitki Örtüsü

 İl genelinde karasal iklim egemendir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçer. Yıllık ortalama sıcaklık Merkez’de 15.9°C’dir. İl merkezinde en soğuk ay, ocak, en sıcak ay temmuzdur.

Advertisement

Toplumsal Yapı ve Ekonomi

Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının çok altında olmasına karşın, doğurganlık oranı ülke ortalamasının çok üzerindedir. Merkez ve Kurtalan en yüksek nüfuslu; Aydınlar, Şirvan, Baykan en düşük nüfuslu ilçelerdir. Ekonomi, temelde tarıma dayanır. Sınırlı tarım alanları, 5 ilçenin ayrılmasıyla daha daralmıştır. Ekim alanlarının % 70’inde tahıl üretilir. Tahıllar arasında buğday ilk sırayı alır. Arpa, pirinç, öteki tahıllardır. Baklagillerden nohut, fasulye, kırmızı mercimek; bitkilerden soğan, sarmısak ekilir. Meyvecilik önemlidir. Geniş bağ alanları, sıralanabilir: Yumuşak çekirdeklilerden armut, ayva, elma; taş çekirdeklilerden erik, kayısı, kiraz, şeftali, vişne,zerdali; sert kabuklulardan antepfıstığı, ceviz, badem; üzümsü meyvelerden dut, incir, nar, üzüm. Yem bitkisi olarak yeşil ot, fiğ, yonca, korunga yetiştirilir. Küçük ölçekli yapılan sebze üretimi, ırmak boylarında yapılır.

Geniş yayla ve meralar hayvancılık etkinliklerine olanak sağlar. Tarımsal gelirler arasındaki pay, bitkisel üretimin gerisinde kalmakla birlikte, nüfusun büyük bölümü geçimini hayvancılıktan sağlar. Mera hayvancılığı yaygındır. En çok melez koyun (yerli akkaraman, morkaraman ve herik ırklarının karışımı), kıl keçi, az miktarda tiftik keçisi, sığır beslenir. Tiftik keçisi kılından ünlü Siirt battaniyeleri dokunur. Kümes hayvancılığı (tavuk, horoz, hindi), arıcılık gelişme içindedir. Hayvan otlatma, tarla açma, düzensiz kesimler, geçmişte zengin olan orman varlığının yoksullaşmasına yol açmıştır. Ormanlardan günümüzde yalnızca yakacak odun sağlanır.


Leave A Reply