Sindirilmiş besinlerin vücudumuza dağılımı, kana karışması nasıl gerçekleşir? Osmos nedir, vücudumuzda nasıl meydana gelir?
SİNDİRİLMİŞ BESİNLER KANA NASIL GEÇER?
Sindirilmiş maddelerin kana geçmesi olayına emilme denir. Emilme sırasında, sıvı, ya da eriyik halindeki sindirilmiş besinler, doku gözeneklerinden yüzey gerilim yardımıyla geçer. Ayrıca, sıvı, ya da gaz halindeki cisimler, basınç etkisiyle de kana geçebilir. Osmos olayı da, besinlerin kılcal kan damarlarına geçmesini sağlar.
Sindirim borusunda emilmeyi en çok sağlayan, incebarsaklardaki tümür denen, tüy gibi çıkıntılardır. Sindirilmiş besinler, barsak hareketlerinin de yardımıyla, bu emici tüycüklerden kana geçerler.
Bağırsakların çevresindeki ince kan damarları, birleşerek, büyük bir damar haline gelir. Bu damar, emilen besinleri karaciğerimize götürmeye yarar. Emilmiş besinler, karaciğerde, vücut yapısına uygun hale getirilirler. Buradan da, kan yoluyla, bütün organlarımıza, dokulara dağılırlar.
OSMOS NEDİR?
İki sıvının, ya da gazın, kimi cisimlerin gözenekleri arasından geçerek, birbirine karışmasına osmos olayı denir. Osmos olayı, birbirine karışacak gazların, ya da sıvıların yapısına göre değişebilir. Sıvıların geçiş miktarı molekül büyüklükleriyle orantılıdır. Örneğin, arı suyun molekülleri şekerli suyun moleküllerinden küçük olduğu için, arı su şekerli sudan daha çok yer değiştirebilir. Osmos olayı, ortamın sıcaklığına göre de değişir.
Osmos olayının canlıların yaşaması bakımından büyük önemi vardır. Solunumla akciğerlerimize doldurduğumuz havanın oksijeni, osmos olayıyla, kılcal damarlarımızın içine girerek kana karışır. Karbondiyoksit de, aynı şekilde, hücrelerden dışarı atılır.
Bitkiler de beslenmelerini osmos olayına borçludurlar. Çeşitli maddelerin suda erimiş tuzları, osmos olayıyla, bitki köklerinden içeri girer. Bitkilerde osmos, yalnız köklerde değil, dallarda, yapraklarda da meydana gelir.
SİNDİRİMİN SON OLAYI: DIŞKILAMA
Sindirilmeyen besinler, bağırsakların mekanik hareketleriyle, kalınbağırsağın son bölümüne gelir. Bu kitleye dışkı adı verilir.
Dışkının içinde sindirim artıkları, sindirim özsuları vardır. Bir günde dışarı atılan dışkı miktarı 120 – 150 gr. kadardır. Ancak, bu miktar yenen besinin cinsine, sindirimin tam olup olmamasına, sindirim borusunun emme gücüne, barsak hareketlerine göre değişebilir.
