Ünlü filozof Sinop’lu Diyojen hayatı ve felsefesi ile ilgili bilgiler ile Dİyojen’e ait kısa anektodların yer aldığı sayfamız.
DİOGENES [Diyojen] (M. Ö. 4129- 323). Eski Yunanistan’ın ünlü bir filozofudur. Felsefesinden çok yaşamasındaki özelliklerle tanınır. Diogenes bir fıçının içinde yaşar, yalnız bayat ekmek yer, yalınayak gezerdi. Tek malı olan tahta bir su çanağını da, bir köylü çocuğun avuçları ile su içtiğini gördükten sonra atmıştı. Gayesi, elinden geldiği kadar sade yaşamak, hayatın bütün zevklerinden elini ayağını çekerek mutluluğa erişmekti.
Diogenes Sinop‘ludur. Babası sahte para basmaktan sanık olarak sürgün edildikten sonra Diogenes de Sinop’tan ayrıldı, Atina’ya gitti. Orada Kinizm (Kelbiyun) felsefesinin kurucularından Antisthenes’in öğrencisi oldu. Bu felsefeye göre, fazilet her şeyden üstündür, insanın kendine hâkim olması da her faziletin başıdır. Diogenes’in ondan sonraki yaşayışı bu düşünüşün en aşırı örneklerinden biri olmuştur.
Diogenes bir yolculuk sırasında korsanların eline düştü. Ona işi gücü sorulunca: «Öğretmenlikten başka meslek tanımıyorum» dedi, kendisini köle değil efendi almak isteyen birisine satmalarını istedi. Korsanlar onu zengin bir Korentli’ye sattılar. Diogenes ömrünün geri kalan yıllarını Korent’te, onu satın alan adamın oğullarına öğretmenlik yapmakta geçirdi. Doksanına yakın orada öldü.
Büyük İskender bir gün Korint’te dolaşırken, tembel tembel güneşlenmekte olan Diogenes’e rastladı. Yerde yatan sefil kılıklı adamın kalkıp kendisini saygıyla selamlamasını ondan yardım istemesini bekledi. Diogenes ise hiç oralı bile olmadı. Bunun üzerine mağrur hükümdar: Ben, Büyük İskender’im” dedi. Bu sözleri üzerine adamın apar topar yerinden kalkıp özür dileyeceğini kim bilir ne hallere gireceğini düşünerek de hafifçe gülümsedi.
Kalender filozof hiç istifini bozmadan: «Ben de Diogenes’im» dedi. İskender, kendini zor tuttu. Diogenes’e iyi bir ders vermek düşüncesiyle, biraz da büyüklüğün kendisinde kalması için «Dile benden ne dilersen» diye böbürlendi.
Diogenes: «Tepemde durup gölge etmeyin, başka bir şey istemem» dedi.
Bir başka anlatılan hikayede ise Diogenes bir gün, Atina sokaklarında, elinde fenerle, dolaşıyordu. Güpegündüz niçin fener yaktığını merak edenler: «Ne arıyorsun?» diye sordular. Filozof buna: «Dürüst bir insan arıyorum» diye karşılık verdi.
Kaynak – 2 (Kısa Hap Bilgi)
Sinoplu Diogenes; Eski Yunan filozofudur (Sinop İÖ 412 – Korinthos 327). Yaşamına ait bilgiler çok azdır. Atina sokaklarında öğleyin, elinde fenerle Bir İnsan Arıyorum diye dolaşmasıyla, kendisinden bir isteği olup olmadığını soran Büyük İskender’e Gölge etme başka ihsan istemem demesiyle günümüze kadar anılan, Platon’un Çılgın Sokrates adını verdiği Sinoplu Diogenes, gerçekte felsefesini yaşayan az sayıdaki filozoflardan biridir. Atinalı Antisthenes’in kurduğu Kynikler Okulu’nun öğrencisi oldu, sonra da burada edindiği felsefeyi yaşayarak ölene kadar sürdürdü. Bir fıçı içinde yaşadığı söylenir.
Yaşamının temel dayanakları şöyle sıralanabilir: Gereksinmelere en aza indirilmelidir. İnsan erdemli bir yaşam sürmelidir. Erdemin kaynağı bilgidir, bilmedir, bilerek eylemedir. Uygarlık, gerekçeleriyle ve değerleriyle zararlıdır, saçmadır. Doğada doğal olarak doğaya uygun bir yaşam sürmek gerekir. İnsan doğadadır ve kendisiyle baş-başadır. Bu nedenle insan için en iyi yaşama, kendisine dayanarak sürdürdüğü yaşamdır. Kendisine dayanan insan, gereksinmelerini en aza inmiş her şeyden olabildiğince uzaklaşarak her şey karşısında bağımsızlığını kazanmış insandır. Günümüze ulaşmış eseri yoktur.
