Siroz Hastalığı Nedir? Siroz Olunca Ne Olur? Belirtileri ve Komplikasyonları

Siroz nasıl bir hastalıktır, ne gibi belirtiler gösterir, öldürür mü, nasıl tedavi edilebilir? Siroz nerede görülür, bulaşıcı mıdır, bilgiler.

Kaynak: commons.wikimedia.org

SİROZ

Siroz Nedir?

Siroz karaciğerin anormal yapısı ve fonksiyonu ile karakterize birçok karaciğer hastalığının bir komplikasyonudur. Siroza neden olan hastalıklar karaciğer hücrelerini öldürdükleri için ölmekte olan karaciğerde skar dokusunun oluşmasına neden olurlar. Karaciğerde bulunan canlı hücreler, ölmüş hücrelerin yerini almaya çalışarak çoğalırlar. Bu, skar dokusunda yeni oluşan karaciğer hücrelerinin (rejeneratif nodüller) kümelenmesine neden olur. Kimyasal maddeler (alkol, yağ ve bazı ilaçlar gibi), virüsler, toksik metaller (genetik hastalıkların sonucu olarak karaciğerde biriken demir ve bakır gibi) ve otoimmün karaciğer hastalığı gibi (vücudun bağışıklık sistemi karaciğere saldırır) birçok siroz nedeni vardır.

Kaynak: pixabay.com

Karaciğer Ne İş Görür?

Karaciğer vücutta önemli bir organdır. Vücut için gerekli olan maddeleri üreten birçok kritik fonksiyonu yerine getirir, örneğin kan pıhtılaşması için gerekli proteinleri pıhtılaştırmak ve vücuda zarar verebilecek toksik maddeleri, örneğin ilaçları atmak gibi. Karaciğer ayrıca, vücudun yakıt olarak kullandığı glikoz (şeker) ve lipidlerin (yağ) arzını düzenlemede önemli bir role sahiptir. Bu kritik fonksiyonları yerine getirmek için karaciğer hücreleri normal çalışmalıdır. Karaciğer tarafından kana eklenen veya çıkarılan maddeler kanla tüm vücuda taşınır.

Karaciğer ile kanın ilişkisi benzersizdir. Vücuttaki organların çoğundan farklı olarak, arterler yoluyla karaciğere sadece az miktarda kan tedarik edilir. Karaciğerin kan tedarikinin çoğu, kanın kalbe dönerken kullandığı, bağırsaklardan gelen damardan gelir. Bu temel damara portal damar denir.

Siroz Olunca Ne Olur?

Sirozda, kan ve karaciğer hücreleri arasındaki ilişki yok olur. Hayatta kalan ya da yeni oluşan karaciğer hücreleri, kana gerekli olan maddeleri üretebilir ve kaldırabilirler, ancak kanla artık sağlıklı karaciğer gibi yeterli bir ilişki gelişmez. Kana eklenmesi veya çıkarılması gereken maddelerde aksaklıklar yaşanır. Buna ek olarak, sirozlu karaciğerdeki skar doku, karaciğerden ve karaciğer hücrelerine olan kan akışını engellemektedir. Karaciğerdeki kan akışının engellenmesi sonucunda, kan portal damarda tutulur ve portal damar tansiyonu artar ve bu da portal hipertansiyon denilir. Portal damardaki akış engeli ve tıkanıklığın yüksek olması nedeniyle, kan kalbe dönmek için başka damarlar arar ve karaciğeri atlayarak daha düşük basınca sahip damarlardan akar. Ne yazık ki, karaciğer, onu uğramadan geçen kana, maddeleri ekleyemez veya çıkaramaz. Karaciğer hücrelerinin sayısının azalması, karaciğer ve karaciğer hücreleri arasından geçen kan ile normal temasın kaybı sirozun etkileridir.

Sirozun neden olduğu problemlerin ikinci bir nedeni, karaciğer hücreleri ile safranın aktığı kanallar arasındaki ilişkide bozulmadır. Safra, karaciğer hücreleri tarafından üretilen ve iki önemli fonksiyona sahip olan bir maddedir: sindirime yardımcı olmak ve vücuttaki toksik maddeleri uzaklaştırmak ve yok etmek. Karaciğer hücreleri tarafından üretilen safra, sinüsoidleri çevreleyen karaciğer hücreleri arasında hareket eden ve kanalikül olarak adlandırılan çok küçük kanallara salgılanır. Kanaliküller daha büyük ve daha büyük kanallar oluşturmak üzere birleşirler. Sonuç olarak, kanalların tümü ince bağırsağa giren bir kanala birleştirilir. Bu şekilde, safra, gıdaların sindirimine yardımcı olabilmek için bağırsağa ulaşır. Aynı zamanda, safra içerisindeki toksik maddeler bağırsağa girer. Sirozda kanaliküller anormaldir ve karaciğer hücreleri ile kanalikül arasındaki ilişki, sinüsoidlerde karaciğer hücreleri ve kan arasındaki ilişki gibi tahrip edilmiştir. Sonuç olarak, karaciğer normalde toksik maddeleri ortadan kaldıramaz ve vücutta birikim başlar. Az da olsa, bağırsaktaki sindirim de azalır.

Siroz Belirtileri Nelerdir?

Siroz hastalarında karaciğer hastalığının belirtileri ve bulguları az veya hiç olmayabilir. Belirtilerden bazılarını karaciğerden kaynaklandığı teşhis etmek zordur. Sık görülen belirtileri arasında şunlar bulunmaktadır: