Osmanlı döneminde aynı dönemlerde gerçekleşen Sırp, Yunan ve Kavalalı Mehmet Ali Paşa isyanları, sonuçları ile ilgili maddeler halinde bilgiler.
1 — Sırplar XVIII. yüzyılda milliyet ve hürriyet fikirlerinin etkisi ile isyan ettiler. Başlarına geçen Kara Yorgi yenilerek kaçtı. Fakat biraz sonra Miloş, Sırpları yeniden ayaklandırdı. Osmanlı devleti Miloş’u prens olarak tanıdı. Bu suretle iç işlerinde serbest, dış işlerinde Osmanlı devletine bağlı bir Sırp devleti kuruldu.
2 — Rumlar da Fatih zamanından beri Osmanlı yönetiminde yaşıyorlardı. Ticaret ve denizcilikle uğraştıkları için çok zengin olmuşlardı. Rumlar, Osmanlı devletinden ayrılmak istiyorlardı. Bu amaçla Etniki Eterya adlı bir gizli cemiyet kurarak çalışmaya başladılar.
3 — îlk Rum isyanı Eflak’ta çıktı. Fakat derhal bastırıldı. Mora’da çıkan isyan ise az zamanda gelişti. Rumlara Avrupalılar yardım ettiler. Fakat Osmanlılar bu isyanı da bastırdılar.
4 — Bunun üzerine İngilizler, Fransızlar ve Ruslar birleşerek bir Yunan devletinin kurulmasını istediler. Osmanlı devleti bunu kabul etmeyince Navarin’de bulunan Osmanlı donanmasını yaktılar.
5 — Navarin olayından sonra Ruslarla savaş başladı. Bir Rus ordusu Balkanları aşarak Edirne’ye geldi. Edirne’de yapılan antlaşmaya göre Yunanistan’a bağımsızlık verildi (1829)).
6 — Bu sırada Fransızlar da Cezayir’i işgal ettiler. Osmanlı devleti bu olayı ancak protesto edebildi.
7 — Mehmet Ali Paşa, Mora isyanında devlete yardım etmişti. Oğlu İbrahim Paşa’ya ve kendisine valilikler verilmeyince Suriye’yi zorla almaya kalkarak devlete isyan etti. İbrahim Paşa Kütahya’ya kadar geldi. Bunun üzerine Osmanlı devleti Ruslardan yardım istedi.
8 — İngilizler araya girdi. Kütahya’da Mehmet Ali Paşa ile bir antlaşma yapılarak Suriye Valiliği Mehmet Ali Paşa’ya ve Adana Valiliği de İbrahim Paşaya bırakıldı.
9 — Bu antlaşmadan sonra Boğazlara inen Ruslarla karşılıklı yardımlaşma esasına dayanan Hünkâr iskelesi antlaşması imzalandı.
10 — 1839’da, II. Mahmut yeniden savaşa başladı. İngilizler Mısır sorununu bir Avrupa sorunu haline getirdiler. Londra’da bir konferans toplandı. Burada yapılan antlaşmaya göre Mısır Valiliğinin Mehmet Ali ve soyuna ait olduğu kabul olundu.
11 — Bundan sonra Boğazlar sorununu çözümlemek için Londra’da ikinci bir konferans toplandı. Bunda da Boğazların Osmanlı devletine ait olduğu kabul olundu. Savaş gemilerinin boğazlardan geçmemesine karar verildi.
