Sırtlan nasıl bir hayvandır, özellikleri nelerdir? Sırtlan türleri, çeşitleri, yaşadıkları yerler, yaşam şekilleri hakkında bilgi.
Sırtlan; Etçiller (Carnivora) takımının sırtlangiller (Hyaenidae) ailesinden, leşle beslenen memeli hayvandır. Büyük bir köpek boyunda olan sırtlan, ön ayaklarının arka ayaklarından daha uzun, sırtının eğik, boynunun uzun ve çoğu kez yeleyle örtülü olması, sivri kulakları ve gür bir kuyruğunun bulunmasıyla nitelenen bir hayvandır. Tüyleri oldukça serttir.
Dişleri güçlü ve kemikleri öğütmeye elverişlidir. Sırtlanlar savanalarda yaşarlar, gündüzleri saklanır, akşamlarıysa sürüler halinde ortaya çıkarlar; büyük yırtıcı hayvanların bıraktıkları leşleri ararlar, bunları çakallar ve akbabalarla birlikte parçalayarak yerler. Bir fırsatını bulduklarında da canlı hayvanlara saldırırlar. Son zamanlarda yapılan gözlemlere göreyse, alışılmış düşünceden farklı olarak, gruplar halinde avlanan sırtlanlar, avlarını sık sık öldürürler ve artıklarını da aslanlar yer.
Sırtlangiller ailesi dört türü kapsar. Çizgili sırtlan (Hyaena hyaena) Afrika ve Güney Asya’dan hareketle Yakındoğu’dan Çinhindi’nin sınırlarına kadar yayılmıştır. Boz sırtlanın (Hyaena brunnea) tüyleri tek renklidir; bu tür Güney Afrika’da yaşar. Benekli sırtlanın (Crocuta crocuta) gövdesi daha büyüktür; kuyruksuz olarak boyu 1,40 m’ye erişir; yelesiz olan bu tür, Afrika’nın büyük bir bölümüne yayılmıştır. Son olarak yeleli sırtlan ya da misk sırtlanı (Proteles cristatus) az dişli, böceklerle beslenen, Doğu ve Güney Afrika’da yaşayan bir çeşit küçük sırtlandır.
Sırtlan çok değişik bir özellik olan yalancı erdişilik gösterir; dişinin dış üreme organları erkeğinkine benzer. Bu nedenle birçok kimse sırtlanın kimi zaman erkek, kimi zaman dişi olduğunu sanır.
Sırtlangillerin Eyosen’de yaşamış bir etçil olan Viverravus’un soyundan geldiği sanılır. Miyosen’de üç soy ile temsil edilmişlerdir; bunlardan biri ortadan kalkmıştır. İkincisinden Pleyistosen’de Avrupa’da yaşamış olan mağara sırtlanları ve benekli sırtlan türemiştir; üçüncüsü de çizgili sırtlanı vermiştir.
Sırtlan İle İlgili Maddeler Halinde Bilgiler
- *** Sırtlanlar büyük, köpek benzeri etçillerdir. Afrika’nın ve Asya’nın savanları, otlakları, çölleri ve ormanlarında yaşarlar. Dört çeşit sırtlan vardır. Bunlar: benekli, kahverengi, çizgili ve yerkurdu.
- *** Sırtlanların boyutları değişiklik gösterir. En büyüğü, 88 cm yüksekliğinde ve 45 kilo ağırlığındaki beneklilerdir. En küçükleri, 50 cm yüksekliğinde ve 30 kilo ağırlığındaki yerkurdudur.
- *** Dişiler erkeklerden daha büyük ve daha baskındır.
- *** Sırtlanlar, 80 üyeden oluşabilen bölgesel ve büyük klanlarda yaşarlar. Yerkurtları, çiftleşme mevsiminde toplanan yalnız hayvanlardır.
- *** Sırtlanlar hem avcı hem de toplayıcıdır.
- *** Gece hayvanlarıdırlar (geceleri avlanırlar).
- *** Sırtlanlar, beyaz dışkılarla bölgelerini belirler. Bu maddenin, güçlü bir kokusu vardır ve diğer sırtlanlara toprağın zaten işgal edildiğini bildirir.
- *** Sırtlanlar, birbirleriyle iletişim kurmak için çeşitli sesler, duruşlar ve sinyaller kullanırlar.
- *** Sırtlanın ürettiği en karakteristik seslerden biri kahkaha sesidir. Bu ses, yeni yiyecek kaynağının bulunduğunu diğer sırtlanlara haber verir.
- *** Sırtlanların en kötü düşmanları aslanlar ve av köpekleridir. Melezler yamyamdır. Özellikle gençken diğer sırtlanlara saldırıp yerler.
- *** Çiftleştikten sonra yavruların dünyaya gelmesi 90-110 gün sürer. Bir dişi 2-4 yavru doğurur yavrularıyla ilgilenir.
- *** Yavrular hakimiyet kurmak ve en iyi beslenme pozisyonunu veya istenen beslenme sırasını elde etmek için birbirleriyle kavga ederler. Bu kavgalar ölümle sonuçlanabilir.
- *** Anne, yavruları sütle 12-18 ay besler, ancak 5. ayda et yemeye başlarlar.
- *** Sırtlanlar, vahşi ortamda 10-12 yıl yaşıyor ve esaret altında 25 yıl yaşayabilirler.
