Sivilce nedir? Neden olur? Maddeler halinde sebepleri ve kısa açıklamalarının yer aldığı sayfamızda ayrıca Yetişkinlerde sivilce problemi sebepleri…
Sivilce nedir?
İnsan vücudunun cilt yapısında var olan gözeneklerin bir takım ölü derilerle, kir ve yağ dokusuyla dolması sonrasında sivilceler meydana gelmektedir. Bu gözeneklerin iç yapısında bulunan “sebum” adlı madde, yağ bezlerinin içerisinde yer alarak cildin kendine has kayganlığını ve bu kayganlığı korumaya yardımcı özel bir yağ olarak kullanılmaktadır.
Genel anlamda bu gözeneklerdeki yağ bezleri, normal denilebilecek oranlarda sebum üretse de özellikle ergenlik çağında vücudun ergenlik dönemini geçirdiği süreçlerde hormonların daha fazla cilt yağı üretmesinden kaynaklı olarak sivilce oluşumuna neden olabilmektedir.
Böylece cilt yapısında yağ miktarının fazlalaşması, bunun yanında ölü deri hücrelerinin de ciltteki bu gözenekleri tıkamasıyla beraber bakteriler ciltteki gözeneklerde sıkışmaktadır. Ciltteki kızarık ve şişkin sivilceler bu şekilde meydana gelmektedir. Gözeneğin ne koşullarda tıkandığına bağlı olarak beyaz uçlu, siyah uçlu ya da kist halindeki sivilceler ortaya çıkabilmektedir.
Sivilce neden olur?
Sivilcelerin cilt yüzeyinde oluşmasına pek çok durum sebep olabilmektedir ancak tetikleyici belli başlı unsurlar şu şekildedir;
Beslenme alışkanlıkları : Beslenme düzeninin sivilceler üzerinde bir etki yaratıp yaratmadığı uzun süredir uzmanlar arasında bir tartışma konusu olmuştur. Bazı uzmanlar beslenmenin sivilcelenme üzerinde bir etkisi olmadığını iddia ederken, bazı uzmanlar da sürekli olarak beslenilen yiyeceklerin yağ dokusunu tetikleyecek içerikte olmasının sivilcelerin meydana gelmesinde etkili olduğunu söylemektedirler.
Örnek verilecek olursa cips, çikolata, şeker, kuruyemiş vb. yiyeceklerin sıklıkla tüketilmesi, cilt yapısındaki yağ seviyesinin artmasına neden olduğu için sivilcelenmeyi tetikleyici yiyecekler olarak gösterilmektedirler. Bunun dışında uzmanların fikir ayrılıklarına rağmen özellikle sivilce çıkmasına sebep olduğunu iddia ettikleri yiyecekler ise dondurma, fast food ürünleri, süt ve sütlü ürünler, krema ve fazla derecede şeker ya da karbonhidrat içeren her türlü yiyeceklerdir.
Tabi metabolizma türü kişiden kişiye değişebildiği için de, çoğu kişide sivilce problemi yaratan yiyecekler sizin cildinizde herhangi bir sivilcelenme sorunu yaratmayabileceği gibi tam tersi olarak çoğu kişide sivilcelenme yaratmayan ürünlerin sizin cildinizde sivilcelenme yaratabilmesi muhtemel bir ihtimaldir.
Hormon durumu : Cilt yapısında sivilcelenmenin meydana gelmesinde beslenme kadar önemli olan bir durum da hormonlardır. Özellikle ergenlik çağında tavan seviyeye çıkan hormon durumu, aynı şekilde kendisi gibi ciltte sebum üretimini de arttırmaktadır. Bu konuda gençler arasında en çok merak edilen soru ise, ergenlik döneminde cinselliğin yavaş yavaş keşfediliyor oluşuyla birlikte sıklıkla yapılan mastürbasyonun ciltte sivilce oluşturup oluşturmadığıdır. Halk arasında bu durumun ciltte sivilcelenme yarattığı iddia edilse de, biyolojik olarak yapılan araştırmalarda böyle bir ilişkilendirme bulunamamıştır.
İlaç kullanımı : Kullanılan ilaçların bazı durumlarda sivilce yarattığı bilineN bir gerçektir. Örneğin; lityum içeren, yüksek dozda B12 vitamini içeren ya da kortikosteroid maddesi içeren ilaçların kullanımı ciltte sivilcelenme meydana getirebilmektedir. Bireylerin bu tip ilaçları kullandıktan sonra cilt yapılarında sivilce problemleri meydana geldiğinde, kendilerinden sorumlu uzman hekimlerine danışarak bu ilaçların muadili olabilecek başka ilaçlarla devam etme konusunda fikir alabilmektedirler. Ancak hiç bir zaman kullanılan ilaçları sivilce yapıyor diye bir anda kesmek doğru bir hareket değildir.
Güneş ışığı : Güneş ışığının sivilceler üzerinde kurutucu etkisi olduğu söylentisi yaygındır. Bu tez bir noktaya kadar doğru olabilir ancak denge tutturulamaz ve sivilceler aşırı derecede güneş ışığına maruz bırakılırsa, bu ışıkların zararlı UV yapıları ve sıcaklıkları sivilceleri daha da kötü bir hale getirebilmektedir.
Sivilce yaratıcı başlıca sebepleri sıraladıktan sonra aynı şekilde ciltte sivilce oluşmasını tetikleyen öğeleri de şu şekilde sıralamak mümkündür;
- Hamilelik süreci
- Sık sık güneş kremi kullanmak
- Regl öncesi dönem (en az 2 gün, en fazla 7 gün öncesi)
- Ailede genetik olarak sivilcelenme sorununun bulunması
- Doğum kontrol hapı kullanmak
- Sıklıkla ağda yaptırmak
- Pudra gibi makyaj malzemelerini cilde çok sık sürmek
- Mevsim değişikliği yaşamak
- Stres durumlarının içerisinde bulunmak
- Vücutta vitamin eksikliğinin yaşanması
- Yüksek oranda terleme problemi
- Yüze baskı yapan objeleri sıklıkla kullanmak (şapka, gözlük, maske vb.)
- Sivilceleri bilinçsizce tahriş edecek biçimde patlatmak
Yetişkinlerde sivilce problemi neden olur?
Yetişkinlerin karşılaştıkları sivilcelenme problemine halk arasında genellikle “ileri yaş sivilcelenmesi” adı verilmektedir. Ana nedeni hormonal dengesizlikler olan bu problem, aynı zamanda kadınlarda görülen yumurtalık kistlerinin kendini dışa vurumu olarak da cilt yüzeyinde meydana çıkabilmektedirler. Bu tip sivilcelenmelerin nedeni kontrol eden uzman tarafından kesin olarak hormonal dengesizlikten kaynaklanıyor dendiği noktada, bu probleme yönelik bir tedavi süreci başlatılmaktadır.
Sivilcelerin yapısı eğer küçük ve yüz bölgesine çok fazla dağılmamışsa, yapılacak en basit uygulama peeling yöntemiyle cildi sık sık temizlemek olacaktır. Bunun dışında yine sivilcelenme karşıtı kremler de cilde uygulanarak sivilcelerin önüne geçilmiş olur. Ancak bu anlattığımız tip sivilcelerin görülme ihtimali çok düşüktür çünkü ilerleyen yaşlarda sivilce yapıları daha büyük ve daha kolay iz bırakıcak karakterde olmaktadırlar.
Bu tip sorunlarda da ciddi olarak yan etkileri olsa da kullanılması mecbur olan sivilce ilaçları devreye girmektedir. Bu ilaçlar çoğu zaman ciltte döküntülere, dudaklarda çatlamalara ve çok kuru bir cilde yol açabilmektedir.
Sivilce izleri nasıl yok edilir?
Sivilcelenme sorunundan sonra cilt üzerinde kötü lekelerin kalmaması için mutlaka geç kalınmadan bir tedavi sürecine girilmesi gerekmektedir. Bu tedavinin olumlu sonuç vermesi adına en önemli noktadır. Bu tedavinin yapılışından sonra cilt üzerinde bir takım lekelenmelerin oluşması çok normaldir, bu tedaviyi gören bireylerin lekeler karşısında paniklemesine gerek yoktur çünkü lekeler kısa bir süre sonra solarak kaybolacaktır.
Ancak bazı bireyler tedavi aşamasına geç kaldıkları için kolay kolay geçmeyecek sivilce lekeleri bulunabilmektedir. Bu tip durumlarda doktora başvurarak peeling uygulaması, lazer tedavisi ya da ilaç uygulaması en mantıklı çözüm yollarıdır.
Kısa Özet Bilgi
Sivilce, (Lat. Acne vulgaris). İçinde cerahat bulunan küçük deri kabarcığı. Genellikle 12-25 yaş arasında, en sık yüzde, sırtta, omuzlarda ve göğsün üst bölgelerinde görülür. Kese biçiminde oluşan sivilcelerin ergenlik döneminin dışındakilerin oluş nedeni tam olarak bilinmemektedir. Sivilceler ya patlatılır, ya kendiliğinden patlar, ya da kendiliğinden iyileşir ve iz bırakmaz. Sivilcenin iz bırakmaması için derinin derma tabakasına inmemiş olması gerekir.
Eğer inmişse sivilce iyileştiğinde yerinde iz kalır. Sivilcenin tedavisinde çeşitli antiseptiklerden, deriye uygulanan komedonları eriten ilaçlardan, bazı antibiyotiklerden, ultraviyole ışınlarından ve deriyi soyucu ilaçlardan yararlanılır.
