Sivrisinek nedir? Sivrisinekler nasıl beslenir, nasıl yaşarlar, sivrisinek çeşitleri nelerdir? Sivrisinekler hakkında bilgi.
Sivrisinek; Çiftekanatlı böceklerden bir sinek çeşididir. Vücudu gibi kanatları, bacakları da uzun, ince olduğundan “sivrisinek” adı verilmiştir. Geceleri insanları sokarak hem rahatsız eder, hem de, bazı cinsleri sıtma mikrobu taşıyarak, soktuğu insanlara bu hastalığı aşılar. Bundan dolayı çok zararlı bir sinektir. Sivrisineğin başı çok küçüktür. Üzerinde iki petek gözle iki duyarga bulunur. Alt dudakla üst dudak birleşerek hortum halini almıştır. Hortumun içinde sert bir iğne bulunur. Sokucu, emici bir ağız yapısı olan sivrisinek yalnız insan derisini değil, sığır, manda gibi gayet kalın derili büyük hayvanların da derilerini iğnesiyle delip, hortumu ile kanlarını emer.
Sivrisineklerin de, bütün öteki sineklerde olduğu gibi, iki kanadı vardır, diğer iki kanat ise körelmiş, denge organı biçimini almıştır. Üç çift bacağının son çifti konduğu zaman yere basmayıp kanatlarla birlikte havada durur.
Sivrisineğin Yaşayışı
Sivrisinekler durgun sular, bataklıkların bulunduğu yerlerde yaşamaktan hoşlanırlar. Kuraklığı, sıcaklığı hiç sevmezler, gündüzleri gizlenip geceleri ortaya çıkmaları da bu yüzdendir. Yumurtalarını durgun sulara bırakırlar, çok ender olarak akarsulara bırakanlar da vardır. Bundan dolayı, özellikle, kuyu sularının, sarnıçların, hattâ ağzı açık kovalar içindeki suların üzerlerine mazot dökülmesi gerekir.
Sivrisineklerin yalnız dişileri sokar. İyice doyduktan sonra, zorlukla, gayet ağır uçarlar. Yalnızca dişisi kan emerek (özellikle insan kanı) beslenir. Kan emeceği zaman uzun hortumunu kurban seçtiği canlının derisine batırır. Delici özelliğe sahip olan hortumu, aslında sert bir kıldır. Sokma sırasında, kanın pıhtılaşmasını önlemek için, kaşındırmaya yol açan bir tükürük salgılar. Erkek sivrisinek dişisi gibi kanla değil, bitkilerin özsularıyla beslenir. Dişi sivrisinek, döllenen yumurtaları bu bitkilerinin üstüne bırakır. Küçük bir kurtçuk görünümündeki yavru sivrisinekler, başkalaşımdan sonra su yüzeyine çıkarak uçmaya başlarlar. Sivrisinekler 15 gün gibi çok kısa bir sürede ve sayıca çok miktarda ürerler. Kurtçukların gelişmeleri için en küçük bir su birikintisi bile yeterlidir.
Sivrisinekler çok kısa zamanda büyük bir hızla çoğalırlar. Dişilerin durgun sulara bıraktığı yumurtaları aralarında birleşip geniş bir yüzey olarak suyun üzerinde yüzerler. Bu yumurtalar birkaç saat içinde açılır, içinden büyük başlı kurtçuklar çıkar. Bunlar suyun içinde arkaları yukarıya gelmek üzere eğik dururlar. Böylece, arkalarında bulunan solunum delikleriyle hava alırlar. Üzeri mazotla kapanmış durgun suların içindeki kurtçuklar arkalarını suyun dışına çıkarsalar bile solunum delikleri mazotla kapanacağı için hava alamayacaklarından çabuk ölürler.
Sivrisineklerin Çeşitleri
Pek çok sivrisinek çeşidi vardır. Bunların içinde en zararlı, en tehlikeli olanları anofellerdir. Bunların dişileri sıtma hastalığını aşılarlar.
Anofel cinsi sivrisinekler, öteki sivrisineklerden yere kondukları zaman vücutlarının yere eğik durmasından ayırdedilir. Başka bir farkı da birçoğunun kanadlarının üzerinin benekli olmasıdır. Adi sivrisinekler hem yere düz olarak konarlar, hem de kanadlarında benek bulunmaz.
Sivrisineklerin sokması çok yakıcıdır. Deriyi kabartarak şişirir, kızartır. Sokulan, kaşınan yerlere alkol sürmek kısa bir zaman sonra kaşıntıyı dindirir.
Sıtma ancak sivrisinek bulunan yerlerde olur, çünkü sıtma mikrobu sivrisineğin midesinde gelişir. DDT karıştırılmış petrol, mazot, alkol eriyikleri durgun sulara, lâğımlara, kullanılmayan kuyulara, gübreliklere, ahırlara, sarnıçlara içi su dolu yangın kovalarına, sıkılarak sivrisineklerin önü alınabilir.
Eskiden çok yaygın olan sıtma, sivrisineklerin büyük kitleler halinde ortadan kaldırılması sonucunda eskisine nazaran çok azalmıştır. Bataklıkların kurutulması için çeşitli usullerden faydalanılır. Üstü açık su birikintilerine «saprol» gibi ilâçlar dökülerek sivrisineklerin önünün alınmasına çalışılır.
Sivrisinekgiller, (Lat. Culicidae) Böcekler sınıfının İkikanatlılar takımına giren bir familyasıdır. Dünyanın hemen her yanında yaşarlar. Geniş bir familyadır. Ağızlarındaki hortumla, Memelilerin (özellikle insanın) derisini delebilen sivrisinek ve benzeri böcekleri kapsayan bir familyadır. Kurtçukları her türlü su birikintilerinde yaşayarak gelişirler. Pullarla örülü olan vücutlarının yarısı kadar hortumları vardır. Genellikle karanlık çöktükten sonra ortaya çıkarlar. Yalnızca dişileri kan emer. Bazı türleri sıtma ve sarıhumma hastalıklarını yaydıkları için tehlikelidirler. Başlıca türleri: Sıtma sivrisineği, ev sivrisineği, çizgili sinek.
