Şizofreni Türleri Nelerdir? Şizofreni Alt Tipleri ve Özellikleri Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Şizofreni türleri nelerdir? Şizofreni türlerinin özellikleri, tipleri ve belirtileri, farkları nelerdir? Şizofreni türleri hakkında bilgi.

şizofreni

Şizofreni Türleri

Şizofreni, olağandışı ifadeler veya gerçeklik algıları ile ilişkili bir zihinsel sağlık durumudur. Önemli sosyal veya mesleki işlev bozukluğuna yol açabilir.

İşitsel halüsinasyonlar veya orada olmayan şeyleri işitebilir. Daha az yaygın olarak, kişi var olmayan şeyleri gördükleri görsel halüsinasyonlar yaşayabilir.

Tuhaf veya paranoyak sanrılar ve dağınık konuşma ve düşünme olabilir.

Şizofreni normalde erken yetişkinlikte teşhis edilir. Şizofreninin küresel nüfusun yüzde 0.6 ila 1’ini etkilediğini tahmin etmektedir.

Advertisement

Sınıflandırma ve Teşhis

Geçmişte, şizofreninin farklı alt tipleri vardı:

  • paranoyak şizofreni
  • dağınık veya hebephrenik şizofreni
  • katatonik şizofreni
  • çocukluk şizofreni
  • şizoaffektif bozukluk

2013 yılında tanı kriterlerinde iki önemli değişiklik yapılmıştır.

Birincisi, şizofreni teşhisinde, bir kişinin tuhaf sanrıları deneyimlemesi ve işitsel bir halüsinasyon sırasında konuşan iki veya daha fazla sesin duyması gerekliliğinin kaldırılmasıydı.

İkincisi, tanı koymak için bir kişinin aşağıdaki semptomlardan en az birine sahip olması gerektiğiydi:

  • halüsinasyonlar
  • hezeyanlar
  • dağınık konuşma

Alttipleri

Aşağıdakiler şizofreninin alt tipleriydi. Bu alt tiplerin sınıflandırılmasında değişiklikler yapılmıştır.

Şizoaffektif Bozukluk

Advertisement

Şizoaffektif bozukluğu olan bir kişi, halüsinasyonlar ve sanrılar gibi şizofreni semptomları ile mani veya depresyon gibi duygudurum bozukluğu semptomlarının bir kombinasyonunu yaşar.

Geçmişte, şizoaffektif bozukluk tanısı almak için kişinin aynı anda her iki semptom setine sahip olması gerekiyordu.

2013’teki DSM-V güncellemesi, şizoaffektif bozukluk tanısı koymak için, bir kişinin şizofreninin psikotik belirtilerine sahip olduklarından, semptomlara ilk başladığı andan bugüne kadar çoğu zaman duygudurum bozuklukları yaşaması gerektiğini söylüyor. .

Katatoni

Katatoni aşırı davranışları içerir:

Katatoni, bazen katatonik heyecan olarak adlandırılan aşırı ve tuhaf motor davranışları içerebilir.

Katatoni ayrıca azalmış motor aktivite ve katılımı içerebilir. Örneğin, katatonik bir stupordaki insanlar, hastanın konuşamadığı, hareket edemediği veya yanıt veremediği, aktivitede dramatik bir azalma gösterir. Neredeyse tüm hareketler durur.

Katatoni şizofreni ve bipolar bozukluk dahil bir dizi başka durumla ortaya çıkabilir. Bu nedenle, şimdi bir tür şizofreni yerine şizofreni ve diğer duygudurum bozuklukları için bir belirleyici olarak kabul edilmektedir.

Çocukluk çağında başlayan şizofreni

Şizofreni belirtileri normalde erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkar, ancak bazen çocukluk döneminde, 10 yaşında veya daha erken yaşlarda ortaya çıkabilir. Yüzde 0,04’ten az bir insidans ile son derece nadirdir.

Bir çocukta şizofreni meydana gelirse, çok ciddidir ve tedaviye ihtiyaç vardır.

Bununla birlikte, sağlıklı çocuklar halüsinasyonlar yaşayabilir, bu durumda, bir çocuğun şizofreni olduğu anlamına gelmez.

Dağınık şizofreni veya hephephrenia

Dağınık düşünme ve davranış şizofreninin özellikleridir. Kişi tutarsız ve mantıksız düşünce ve konuşmaya sahip olabilir.

Advertisement

Bu, yemek hazırlama ve kişisel hijyen bakımı veya yıkama gibi günlük aktiviteleri gerçekleştirmeyi zorlaştırabilir. İnsanlar hastanın ne dediğini anlayamayabilir. Bu hayal kırıklığına ve ajitasyona yol açabilir.

Düzensizlik şizofreninin bir özelliği olsa da, artık ayrı bir alt tip olarak kabul edilmemektedir.

Paranoyak Şizofreni

Sanrılar şizofreni tanısı için hala önemli olsa da, bu artık bozukluğun ayrı bir alt tipi olarak kabul edilmemektedir.


Kaynak 2

Şizofreni birbirinden farklı davranış bozukluklarını içerir. En sık gözlenen şizofreni türleri şunlardır:

Şizofreni

Dağınık/dezorganize tip: Tümden kendi iç dünyalarına kapanmışlardır. Dış dünyayla hiçbir ilişkileri kalmamış kişilerdir. Hastaneye kaldırılmazlarsa çok yaşamazlar. Kendi kendilerini besleyemezler, giyinme ve yemelerine dikkat edemezler, davranışlarının hangi ortamda ne anlama geleceğini bilemezler ve en önemlisi diğer kimselerle iletişim kuramazlar.

Katatonik tip: Bu kişiler ya çok faaldirler ya da heykel gibi donar kalırlar. Donduklarında kaslar son derece gergindir ve hiç kıpırdamadan belirli bir durumda saatlerce bazen günlerce kalırlar.

Bazı hastalar “mum esnekliği” adı verilen donukluk türü gösterirler. El, kol ya da bacakları belirli bir pozisyona getirildiğinde, o pozisyonda kalırlar. Ancak yeniden başka bir pozisyona konmak istendiklerinde esnektirler. Kendilerine dokunulmazsa bırakıldıkları son durumda sürekli kalırlar.

Donuk haldeyken çevresinin farkında olup olmadığı bilinmez, bazıları sanki farkındaymış gibi bazı belirtiler verirler, bazıları ise hiçbir belirti göstermezler.

Hastalar çok faal durumda oldukları zaman sürekli ve denetim altına alınmayan türden davranış gösterirler. Bu davranışların çoğu saldırganlık türünden davranışlardır. Çoğu kez çevreye ve kendilerine zarar verir.

Paranoid Tip: Sanrılı düşünce bireyin davranışında önemli bir rol oynar. Sanrılı düşünce bir dereceye kadar diğer şizofrenilerde de olabilir ama paranoid şizofrenideki sanrı iyi organize olmuş, düzenli ve tutarlıdır. Her konuda normal konuşur ve normal davranırlar. Ancak sanrılarının olduğu konuya gelince normal dışı davranışları kendini göstermeye başlar.

Advertisement

Ayrışmamış Tip: Ayrışmamış şizofreni, davranış bozukluğunun ilk aşamasında teşhiste sık sık kullanılır. Hasta ayrışmamış bir şizofreni tablosuyla hastaneye alınır; bir süre sonra ayrışmamış tablo yukarıda verilen üç tipten biri yönünde gelişebilir.

Rezidüel Tip: Önceki dört kategorinin içine girmeyen, kesin olarak özellikleri belirlenemeyen şizofrenler de vardır. Onlara rezidüel şizofreni denir.


Leave A Reply