Sodyum Bikarbonat Özellikleri ve Kullanım Alanları

Sodyum Bikarbonat nedir? Sodyum Bikarbonatın özellikleri nelerdir? Sodyum Bikarbonat denklemi, kullanım alanları nelerdir?

Sodyum Bikarbonat Özellikleri ve Kullanım Alanları

SODYUM BİKARBONAT ( $\displaystyle NaHC{{O}_{3}}$ )

Sodyum bikarbonat kimyasal formülü $\displaystyle NaHC{{O}_{3}}$ olan bir kimyasal bileşiktir. Sodyum tuzlarından birisidir. Sodyum bikarbonat halk dilinde karbonat olarak bilinir.

1. Sodyum Bikarbonatın Özellikleri

Sodyum bikarbonat beyaz katı bir tozdur. Hafif alkali (acı) bir tadı vardır. Anti asit özelliği vardır. Kabartma tozu olarak da kullanılır.

2. Sodyum Bikarbonatın Kullanım Alanları

***Hamuru kabartmak için kullanılan kabartma tozu genellikle sıcaklığın (50 °C ve üstü), suyun ( $\displaystyle {{H}_{2}}O$ ) ve asitin etkisiyle kabartma tozundaki karbonat birkaç bileşene ayrılır. Bu işlem sırasında karbondioksit ( $\displaystyle C{{O}_{2}}$ ) gazı açığa çıkar, gaz kabarcıkları oluşur ve böylelikle hamur genleşir.

$\displaystyle NaHC{{O}_{3}}+{{H}^{+}}\to N{{a}^{+}}+C{{O}_{2}}+{{H}_{2}}O$

***Yanmış tencereyi, yanmış fırın tepsisini vs. kolayca temizlemek için kabartma tozu (ya da karbonat) suyla kaynatılarak kullanılabilir. Yanmış yemek tortusu anında çözülecektir.

Kaynamış suda karbonat C02 sinin yarısını kaybederek soda ( $\displaystyle N{{a}_{2}}C{{O}_{3}}$ ) oluşur:

$\displaystyle 2NaHC{{O}_{3}}+isi\to N{{a}_{2}}C{{O}_{3}}+C{{O}_{2}}+{{H}_{2}}O$

Oluşan soda suyla tepkimeye girerek sodyum hidroksit (NaOH) meydana gelir. Böylelikle çözelti daha da bazikleşir ve deterjan özelliği artar.

$\displaystyle N{{a}_{2}}C{{O}_{3}}+{{H}_{2}}O\to NaHC{{O}_{3}}+NaOH$

***Haftada bir dişler kabartma tozuyla (veya karbonatla) fırçalanırsa, dişler beyazlaşır.

***Karbonat, suyun sertliğine sebebiyet veren kalsiyum ( $\displaystyle C{{a}^{2+}}$ ) ve magnezyum ( $\displaystyle M{{g}^{2+}}$ ) iyonlarıyla tepkimeye girerek çökelti oluşturur ve suyun yumuşamasını sağlar.

***Bakliyatlar ve sert sebzeler haşlanırken, haşlama suyuna karbonat eklenirse daha çabuk yumuşamaları sağlanır.

***Karbonat yine bazik özelliği sayesinde istenmeyen kokuları yok eder. Örneğin ağız kokusu, lavabo ve tuvaletlerdeki atık su akım yerleri, kokan ayakkabılar, buzdolabı gibi.

***Böcek sokmasından sonra o bölgeye karbonatlı su ile pansuman uygulanırsa kaşıntıyı ve kabarmayı hemen azaltır.

***Güneş yanığına maruz kalan bölgelere de karbonatlı su faydalıdır, anında ağrı kesici özelliği vardır.

***Karbonat mide yanması için de kullanılır. Mide yanması, midenin gereğinden fazla mide asidi salgılamasından kaynaklanır. Sulandırılmış karbonat içilirse mide asitliği azalır.