Afet Nedir? Afetlerin Çeşitleri, Etkileri Nelerdir? Doğal ve Beşeri Afetler

0
Advertisement

Afet nedir? Afet çeşitleri, Doğal afetler ve beşeri afetlerin etkileri ve sonuçları nelerdir? Afetlere etki eden faktörler hakkında bilgi.

AFET; insan için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran, normal yaşamı ve insan faaliyetlerini durdurmak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen ve etkilenen topluluğun kendi olanak ve kaynaklarını kullanarak üstesinden gelemeyeceği, doğal, teknolojik ya da insan kökenli olaylara afet denir.

afet

Kaynak: pixabay.com

Afetlerin çoğunluğu doğal kökenlidir. Örneğin, depremler tamamen doğal kökenlidir. Bu nedenle insanların hiçbir şekilde müdahalesi söz konusu değildir. Ancak heyelan, sel ve çığ olaylarının meydana gelmesinde doğrudan ya da dolaylı olarak insanların etkisi olmaktadır.

Doğal olaylar, insanlara zarar verdiği ve etkilediği sürece afettir. Sözgelimi insanların yaşamadığı mekanlarda meydana gelen bir olay hiçbir zaman afet sayılmaz.

Hem meydana gelişi ve hem de doğurmuş olduğu zararın uzun süreli olması, bazı olayları afet dışında bırakmaktadır. Bunların başında toprak erozyonu gelmektedir.

Bazı afetlerin sonuçları depremde olduğu gibi doğrudan ve hemen ortaya çıkar. Ama kuraklıkta olduğu gibi bazılarının sonuçları ise uzun bir zaman sonra ve dolaylı olarak görülür.

Advertisement

Afetin Büyüklüğüne Etki Eden Faktörler

** Afetin fiziksel büyüklüğü
** Yerleşim alanlarına olan uzaklığı
** Az gelişmişlik
** Hızlı ve denetimsiz kentleşme
** Orman tahribi
** Eğitim eksikliği
** Toplumun afet olaylarına karşı önceden alabildiği koruyucu ve önleyici önlemlerin seviyesi

Oluşumlarına Göre Afetler:

afet-cesitleri

Doğal afetler; oluşumları doğal olaylara dayanan afetlerdir. Ancak bu tür afetlerin bazısında insan etkisi bulunabilmektedir. Doğal afetler kendi içerisinde dört grupta incelenir.

dogal-afetler

Jeolojik kökenli afetler; bunlar doğrudan doğruya kaynağını yer kabuğu ya da yerin derinliklerinden alan doğal afetlerdir. Depremler, Tsunamiler, Yanardağlar, Heyelanlar, Kaya düşmeleri gibi.

Klimatik afetler; atmosfer olayları sonucunda meydana gelen afetlerdir. Kuraklık, kasırgalar, aşırı yağışlar vb.

Advertisement

Hidrografik afetler; akarsu, göl ve denizlerden kaynaklanan afetlerdir. Akarsu taşkınları, göl sularının aşırı kirlenmesi gibi.

Biyolojik afetler; Toprak, bitki örtüsü ve doğal hayvanlardan kaynaklanan afetlerdir.

beseri-afetler

Sosyal afetler; insanın doğrudan yiyecek, içecek, barınma, konaklama gibi günlük yaşamından kaynaklanır. Açlık, kıtlık, savaşlar, bulaşıcı hastalıklar, zoraki göçler, ekonomik krizler gibi.

Teknolojik afetler; insanın yeryüzündeki faaliyetlerinden ve teknolojik gelişimin yanlış uygulamalarından kaynaklanan afetlerdir. Maden kazaları, ulaşım sektöründeki kazalar, biyolojik ve kimyasal silahların kullanılması gibi.

Afetlerin Etkileri:

Afetlerin insan toplulukları ve ekonomi üzerindeki etkileri üç bölümde incelenebilir;

**Doğrudan etkiler:

Can kayıpları, yaralanmalar, alt yapı hasarları, kurtarma, ilk yardım ve geçici barınma giderleridir.

**Dolaylı Etkiler:

İşyeri ve üretim tesislerinin geçici veya sürekli kapanması nedeniyle uğranılan üretim kayıpları ile hizmet kayıplarıdır.

**İkincil etkiler

Advertisement

Üretim ve arz kaybının yol açtığı Pazar kaybı, aşırı talep ve fiyat artışları.

Türkiye, sahip olduğu jeolojik, topografik ve meteorolojik özellikleri nedeniyle büyük can ve mal kayıplarına yol açan doğal afet olayları ile sıkça karşılaşmaktadır. Türkiye yüzölçümünün yaklaşık % 93’ü aktif deprem kuşağı üzerindedir ve nüfusunun yaklaşık % 98’i deprem tehlikesiyle karşı karşıyadır. Türkiye, depremin dışında diğer doğal, sosyal ve teknolojik afetlere de maruz kalmaktadır. Heyelan, su baskını, kaya düşmesi vb tehlikelerin yarattığı zararlarla mücadele etmek zorunda da kalmaktadır.


Yorum yapılmamış

Leave A Reply