Solfej nedir, solfej anahtarı ne demek? Solfej ne için kullanılır, hakkında bilgi.
Solfej
Solfej; Müzik öğretimini kolaylaştırmak amacıyla hazırlanmış nota ve şarkı parçaları derlemesidir.
ANAHTARLAR
Müzik, yatay beş çizgiden oluşan bir porte üstüne sıralanan işaretler yardımıyla yazılır. Notalar, çizgiler ve çizgiler arasındaki yerleriyle sesin yüksekliğini belirtirler. Her portenin başlangıcında bir anahtar yer alır; anahtar genel müzik ıskalasındaki ses perdelerinin incelik kalınlık durumunu belirtir; ayrıca anahtar, üstünde bulunduğu çizgiyle aynı adı taşır. Öbür notalar anahtar çizgisine göre okunurlar. Böylece, aynı bir ses değişik anahtarlarda yazılabilir.
EK ÇİZGİLER
Ek çizgiler, portenin sınırlarını aşan sesleri belirtmeye yarar. “Bir oktav yüksek” ya da “bir oktav alçak” çalınacak anlamına gelen 8va alta ve 8va bassa terimleri, ek çizgilerin yerine kullanılabilir; çünkü bunların sayıları arttıkça okunmaları güçleşir.
NOTALAR VE ÖLÇÜ
Yedi nota işareti (sesin görece uzunluğunu belirtirler) ve bunlara denk düşen yedi susma işareti vardır. Bu işaretlerden her biri, kendinden bir öncekinin yarısı.kendinden bir sonrakinin iki katı değerindedir. Her işaretin süresi, matematiksel bir orantı içinde noktayla değiştirilebilir: Nokta, notadan sonra yer aldığında, bunu yarı değeri kadar uzatır. Çift nokta, notayı birincinin yarı değeri kadar uzatır. Uzatma , bir notanın ya da bir susma işaretinin üstüne konduğunda, bunları, süresini belirtmeden uzatır. Genel olarak uzatma, noktanın iki katı değerdedir. Bağ, iki değişik biçimde olabilir: Aynı adda ve aynı yükseklikte olan notalar araşma konduğunda, yalnızca birincinin çalınacağı ve buna bir sonrakinin değerinin ekleneceği anlamına gelir; iki değişik nota arasına konduğundaysa, bu notaların legato (yaylılar için aynı yay çekişte, üflemeli çalgılar için de aynı nefesle) olarak çalınacağını belirtir.
ÖLÇÜ.
Her müzik, dikey çizgilerle (ölçü çizgileri) birbirinden ayrılan kısa ve eşit uzunlukta bölümlere ayrılmıştır; iki ölçü çizgisi arasında yer alan değerler bütünü, bir ölçü oluşturur; ölçü de zaman olarak adlandırılan 2, 3, 4, 5, 7 parçaya ayrılır. Temel ölçüler, 2, 3 ya da 4 zamanlıdır. Zamanın 2 ile bölünebildiği durumlarda basit ölçü (ya da ikişerli) söz konusudur. Zamanın değeri noktalıysa ve 3 ile bölünebiliyorsa, bu durumda birleşik ölçü (ya da üçerli) söz konusu olur. İkişerli bir işaretin alışılmamış bir biçimde 3 ile bölünmesi üçleme olarak adlandırılır.
Örnek:
VURGULAMALAR.
Bütün ölçülerin birinci zamanları kuvvetlidir, aynı biçimde dört zamanlı bir ölçünün de üçüncü zamanı kuvvetlidir. Zamanlar da, kuvvetli bölüm (birinci) ve zayıf bölümler (geri kalanlar) olarak ayrılırlar. Vurgulamayla ilgili bir başka öğe de senkop ‘tur; zayıf zaman üstüne vurulup bir sonraki kuvvetli zaman üstüne kadar uzatılabilir; ayrıca zamanın zayıf bölümünde vurulup bir sonraki zamanın kuvvetli bölümüne kadar uzatılabilir. Ölçü, müzik parçasının başında üst üste konan belirleyici iki rakamla yazdır; payda yuvarlak’ın hangi bölümünün kullanıldığım, paysa bir ölçü oluşturmak için gerekli birim sayısını gösterir. 4/4’lük ölçü çoğunlukla C ile belirtilir; 2/2 ‘lik ölçü de ⊄ ile gösterilir.
ARALIK
Aralık, iki nota arasındaki sessel uzaklıktır. Aynı bir sesi, aynı anda birçok çalgıcı ya da şan sanatçısı çıkarırsa, sesibirli ya da anarmoni söz konusu olur. Bir aralığın ölçü birimi ton ‘dur; ton da iki yarım tona ayrılır. Geleneksel Batı müziğinde yarım tondan aşağı değer yoktur. Bir notanın yüksekliği, değiştirme işaretleri yardımıyla değiştirilebilir. Notadan önce yer alan bu işaretler şunlardır:
Diyez # notayı yarım ton yükseltir; Bemol notayı yarım ton alçaltır; Bekar # diyez ve bemolün etkisini siler.
Çift diyez ve çift bemol bir öncekilere yarım ton ekler. İki çeşit yarım ton vardır: Kromatik yarım ton ve dia tonik yarım ton. Kromatik yarım ton, biri değiştirilmiş olan aynı adlı iki nota arasına konur (sözgelimi, do-do #); diatonik yarım tonsa değişik adlardaki komşu iki nota araşma konur (sözgelimi, fa-sol si-do). Bir aralığın adı, içerdiği notaların sayısına bağlıdır.
