ayıpençesi, Acanthaceae familyasından Acarıthus türlerinin ortak adı. Akdeniz Bölgesinde yaygın olarak yetişen, dikenli ve yüksek boylu, otsu bitkilerdir. Çok sayıda küçük, erdişi çiçeğin oluşturduğu dik çiçek salkımları vardır. Çiçeklerin tabanında bürgüler (yaprak benzeri yapılar) bulunur.

Gösterişli çiçek salkımları nedeniyle süs bitkisi olarak yetiştirilen ayıpençesinin bazı türlerinin, özellikle A. hirsutus ve A. dioscorides’in yaprakları balgam söktürücü, yaralan iyileştirici ve peklik verici olarak kullanılır.