İbn Ebi Usaybia, asıl adı muvaffakeddin ebu’l-abbas ahmed bin el-kasım (d. 1198, Kahire – ö. 1270, Serhad, Mısır), İslam hekimlerinin biyografilerini de içeren tıp tarihine ilişkin yapıtıyla ünlü Arap hekim ve yazardır.

Ünlü göz hekimi el-Kasım’m oğluydu. Kahire’de dönemin ünlü hekimlerinden tıp öğrenimi gördü. Daha sonra en-Nâsırî Hastanesinde göz hekimi olarak çalıştı. Burada Sadid bin Ebi’l-Beyan el-İsraili’nin derslerini izledi. Son yıllarında Serhad’da Emir İzzeddin Aydemir’in özel hekimliğini yaptı ve orada öldü. İbn Ebi Usaybi’a kitaplarını yazarken Yahudi hekim Ümran bin Sadaka’nın kitaplığından yararlandı. Tıp tarihi için önemli bir kaynak niteliğindeki Uyunu’l-Enbâ fi Taba-katü’l-Etibba (1882) adlı yapıtında 400 kadar tıp bilgini ile Hint ve Yunan tıbbı üzerine bilgiler verdi ve günümüze ulaşamayan bazı kitaplardan bölümler aktardı. Öteki kitapları günümüze ulaşmamıştır.