Sosyolojide bilimsel çalışmalarda ön kabuller nelerdir? Maddeler halinde açıklamaları, hakkında bilgi.
Sosyolojide Bilimsel Çalışmalarda Ön Kabuller
Bir araştırmaya başlamadan önce, yapılacak araştırma ile ilgili birtakım genel yargılar ve önermeler ön kabulleri oluşturur.
Bilimsel araştırmada uyulması gereken ön kabuller şunlardır:
1. Somutluk ilkesi: Sosyoloji yer ve zamanı belirli olaylardan hareket eder. Metafizik konularla ilgilenmez. Toplumsal olaylar da soyut değil, somut olarak algılanabilen değişimlerdir. Aynı zamanda her somut olayın kendine özgü özellikleri vardır.
2. Nesnellik (Objektiflik İlkesi): Bilimsel çalışma nesnel olmalıdır. Nesnellik, araştırmacının araştırma sırasında birtakım önyargılarından, inançlarından, değerlerinden ve arzularından arınması demektir.
3. Bilmediğini Varsaymak İlkesi: Bu ilke nesnellik ilkesinin uygulanabilmesi açısından da önemlidir. Eski bilgilerimizi bir tarafa koyarak yeni bir araştırmaya girersek, araştırdığımız konuda tarafsız ve önyargısız davranma olasılığı da artacaktır.
4. Nedensellik İlkesi: Toplumsal yapıda hiçbir grup, kurum ya da ilişki yoktan ortaya çıkmaz. Hepsinin dayandığı bir başka toplumsal olay vardır. Doğada olduğu gibi, toplumda da belirli koşullar altında belirli nedenler, belirli toplumsal sonuçlar doğurur.
5. Konunun Sınırlandırılması İlkesi: Toplumsal olaylar bir bütündür. Bir olayı diğerinden kesin çizgilerle ayırmak mümkün olmadığı gibi doğru da değildir. Ancak, tek bir araştırma yaparak herhangi bir konuyu bütünüyle anlayabilmek de olanaksızdır. O halde bir araştırmacı, incelediği konunun sınırlarını çizmeli ve neyi araştıracağını belirlemelidir.
6. Toplumsal Olayların Değişebilirliği İlkesi: Değişmenin temel bir gerçeklik olduğu gerek doğa bilimlerinde, gerekse insan bilimlerinde bir ön kabul olarak alınır. Toplumsal yapının tanımak istediğimiz bir kesitini yalnızca şu anki durumuyla değil, tarihsel değişme süreci içindeki durumuyla da incelemek gerekir. Bu yüzden bir araştırmacı toplumun sürekli değiştiğini göz önünde tutmalıdır.
