Sosyolojik açıdan dinin tanımı, özellikleri nedir? Sosyoloji dinlerde hangi öğeleri araştırır, hakkında bilgi.
Sosyolojik Açıdan Din
Bazı düşünürlere göre din, insanın günlük yaşamını kolaylaştırmak ve huzura kavuşmak için giriştiği bir inanma çabasıdır. Bazı düşünürlere göre ise insanların anlayamadıkları doğal ve toplumsal olayları doğaüstü güçlerle açıklamasıdır. Dinin bu şekilde değişik tanımları yapılmıştır. Bütün dinleri içine alacak ortak bir tanım verecek olursak; dini “Din, bir kutsala inanan ve manevi bir birlik oluşturan insanların inanç, ayin ve ibadetlerinden oluşan sistemdir.” diye tanımlayabiliriz. Bilinen tüm toplumlarda din olgusunun var olduğunu görüyoruz. İnsanlar çağlar boyunca açıklayamadıkları konuları belirli inançlarla açıklamaya çalışmışlardır. Örneğin; “Niçin yaşıyorum?”, “Ne zaman öleceğim?”, “Ölümden sonra bir yaşam var mıdır?” gibi sorular, insanların zihinlerini uzun süre meşgul etmiş ve bu soruların cevapları dinde aranmıştır.
Sosyoloji, din olgusunu toplumun bir parçası olarak ele alır. Dinin toplumsal anlamı, değeri, önemi ve sonuçları üzerinde durur. Sosyoloji için din toplumsal kurumlardan biridir. Sosyoloji, tarih boyunca ortaya çıkan dinleri karşılaştırır. Dinlerin nasıl değiştiğini, bu değişikliklerin nedenlerini araştırır. Hiçbir dinsel inancın doğru, yanlış, iyi ya da kötü olup olmadığı toplum bilimciyi ilgilendirmez. O, değer yargılarında bulunmaksızın din olgusunu topluma etkileri yönünden ele alır ve inceler.
Sosyoloji, çeşitli dinlerde ortak olan öğeleri araştırır. Bu öğeler; kutsal ve doğaüstü, inanç ve değerler sistemi ibadet ve ayinlerdir.
• Her dinde kutsal sayılan olaylar ya da varlıklar vardır. Kutsal; çeşitli olay, varlık ve mekanların özel bir değer ve anlam taşımasıdır. Hemen bütün dinlerde var olan bir ortak nitelik de doğaüstü güçlerdir. Her din, insanların ne olduğunu açıklayamadıkları doğa ve toplum olaylarını, doğaüstü bazı güçlerle açıklamıştır.
• Kutsal ve doğaüstü kavramlarının içeriğini, değer ve inançlar sistemi tayin eder. Dinler, sahip oldukları değer ve inançlarla; kutsallığın ne olduğunu, doğaüstü güçlere ne ölçüde inanılacağını, dünyadaki çeşitli olguları, neyin doğru neyin yanlış olduğunu açıklar.
• Ayin ve ibadetler, bir dine inananların kutsal varlıkla ilgili olarak yerine getirdikleri davranışlardır. Ayin ve ibadetler, belirli zamanlarda belirli biçimlerde gerçekleştirilir.
Tüm dinlerde bu ortak öğelerin bulunduğunu görüyoruz. İşte, bir bilim olarak sosyoloji, dinlerdeki bu ortak öğelerle ve bunların topluma etkisiyle ilgilenir. Bu öğelerden hangilerinin doğru veya mümkün olup olmadığı sosyolojiyi ilgilendirmez.
