Soyut ve Somut Anlam Nedir? Örnekler

0
Advertisement

Sözcükte soyut ve somut anlam ne demektir? Soyut ve somut anlamlı kelimeler örnekler, soyutlaştırma ve somutlaştırma nedir?

Soyut ve Somut Anlam

SÖZCÜKTE ANLAM; Ciğerlerden gelen havanın, ses yolunda yaptığı titreşimle dilin olgusu olan ses ortaya çıkar. Sesler de birleşerek anlaşma öğesi olan sözcüğü meydana getirirler.

SÖZCÜK

Bir veya birkaç heceden oluşan anlamlı ses birliğine veya anlam açısmdan dilin en küçük birimine sözcük denir.

ÖRNEKLER:

taş, kitap, su, masa

Advertisement

Anlatımın başarısı sözcüklerle yakından ilgilidir. Sözcük dağarcığımız sınırlı, sözcüklerin anlamlarım bilmiyor ve sözcükleri yerinde kullanmıyorsak, anlatımda başarıya ulaşmamız olanaksızdır. Bu nedenle sözcükleri tanımalı ve anlam özelliklerini bilmeliyiz.

Sözcük, bir nesnenin zihindeki soyut ve somut tasarımı olduğu için, bize duyumlarla ulaşan bir kavramı hatırlatır. Bu kavramların kimileri soyut kimileri de somuttur.

1. SOYUT ANLAMLI SÖZCÜKLER

Düşünce yoluyla varlığı kabul edilen nes- , nelerin adıdır. Çevremizde gördüğümüz nesnelerin ve bu nesnelerin özelliklerinin zihni-mizdeki oluşturduğu imgelerdir.

ÖRNEKLER:

akıl, kuşku, ülkü, özlem, sevgi, adalet, dürüstlük, vicdan, cesaret, kişilik

Advertisement

2. SOMUT ANLAMLI SÖZCÜKLER

Gerçekliği beş duyudan biriyle veya birkaçı ile algılanabilen nesnelerin adıdır. Zihnimizden bağımsız, dış dünyada varlığı bulunan nesnelerin adıdır.

ÖRNEKLER:

taş, kalem, su, kitap, toprak, ateş, ev, çanta, araba, masa

UYARILAR:

1. Dilimizdeki bazı sözcükler, somut ve soyut kavram oluşturmaz. Bu sözcükler tek başlarına anlamsızdırlar. Anlamlı sözcüklerle birlikte cümlede görev üstlenirler. Böylece anlamın oluşmasına yardımcı olurlar.

ÖRNEKLER:

ki, ve, ile, çünkü, de, yalnız, için, fakat, ah, eyvâh

2. Bu anlatımların dışında kimi sözcükler hem somut hem soyut nitelik taşırlar. Bu tür sözcükler niteledikleri varlığa göre belirlenirler. Bu tür sözcüklere, varlığı başka bir şeyin varlığına bağlı olan, kesin olmayıp kişiden kişiye, zamandan zamana, yerden yere değişebilen anlamdaki sözcüklere göreceli sözcükler denir.

Örnek Soru:

Aşağıdaki cümlelerde kırmızı yazılı olarak verilen sözcüklerden hangisi soyut bir kavramı anlatır?
A) Tatlı yiyelim, tatlı konuşalım.
B) Çocuğunun başarısından sevinç duydu.
C) O gün hava oldukça soğuktu.
D) Kara bulutlar birden gökyüzünü kapladı.

Çözüm :

Advertisement

A seçeneğindeki “tatlı” sözcüğü tatma duyusuyla, C seçeneğindeki “hava” sözcüğü dokunma, hissetme duyusuyla, D seçeneğindeki “bulut” sözcüğü görme duyusuyla algılanabilmektedir. Dolayısıyla somuttur. B seçeneğindeki “sevinç” sözcüğü beş duyu organımızla ^ algılayamadığımız bir kavramı karşılar, yani soyuttur.
Cevap B

SOMUTLAŞTIRMA VE SOYUTLAŞTIRMA

Yazılı ve sözlü anlatımımızda sözcüklerin soyut ve somut özelliklerini dikkate almak zorundayız. Bir yazının veya konuşmanın, baştan sona soyut sözcüklerle doldurulmuş olması, konunun anlaşılmasını güçleştirir. Bu durumda soyut varlıkların durum ve kavramlarını iyice belirtebilmek için benzetme ve karşılaştırma gibi yollarla somutlaştırmalar yapmak gereğini duyarız. Tersine bir yazının veya konuşmanın somut sözcüklerle örülmüş olması da anlatımın tekdüzeliğine ve konunun kuruluğuna neden olur.

ÖRNEKLER:

1. “Çalışmanın yolunu bilen öğrenciler başarılı olur.” cümlesinde “yol” sözcüğü soyutlaşmış-tır. Aslında “yol” sözcüğü “geçilen yer” anlamında somut bir sözcük iken yukarıdaki cümlede olduğu gibi soyutlaşarak “yöntem” anlamını kazanmıştır.

Bundan dolayı somut anlamlı sözcük anlam genişlemesi yoluyla soyutlaşmıştır.

2. “Sevgi gönülde büyüyen bir çiçektir.” cümlesinde “sevgi” soyut bir sözcük iken anlamın zihinde belirginleşmesi için çiçeğe benzetilerek somutlaştığını görüyoruz. Somutlaştırmadan amaç, anlatımın canlı ve daha iyi anlaşılmasını sağlamaktır.

Soyut ve somut kavramları oluşturan kimi sözcükler aşağıda tabloda verilmiştir.

Soyut Anlamlı Somut Anlamlı
irade düşünce dil kaplan
başarı ölüm yağmur balık
sevinç ruh defter tahta
güzellik giz ağaç lamba
özgürlük bilinç nar çorap
aşk kader cam ayakkabı
duygu dostluk yol silgi
iyilik mutluluk koku dosya
korku dert sandalye tuzluk
düş sevinç kova saat
acı öfke koltuk düğme
üzüntü ihtiras deniz eldiven


Yorum yapılmamış

  1. ssssssssssssssüüüüüüüüüüüüüpppppppppppppeeeeeeeeeeeeerrrrrrrrrrrrrr 10 numara 5 yıldız

  2. harika gördüğüm en iyi site çok teşekkür ederim sınavdan 31 almıştım 100 aldım elinize sağlık gerçekten müthiş olmuş

  3. Somut anlam 5 duyu oranıyla algılayabildiğimiz kelimeler soyut anla 5 duyu oranıyla algılayamadımız kelimelerdir?????evet arkadaşlar okuyunuz

Reply To harun Cancel Reply