Su Dalgalarında Girişim Konu Anlatımı

0
Advertisement

Su dalgalarında girişim nedir, girişim formülleri, özellikleri. Su dalgalarında girişim konu anlatımı, hakkında bilgi.

SU DALGALARINDA GİRİŞİM

Bundan önceki bölümlerde yay dalgalarının yansıma, iletilme, birbiri içinden geçebilmesi ve girişimini inceledik. Su dalgalarında da yansıma, kırılma, kırınım ve ayrılma olaylarını gördük. Bütün bu olaylarla ışığın bazı davranışlarını açıklayabildik. Işığın dalga modeli gittikçe güçlenmeye başladı. Şimdi de ışığın girişimiyle su dalgalarının girişimi arasında bir benzerlik kurulabilir mi? Onu görelim.

İki Noktasal Kaynaktan Elde Edilen Girişim

Girişim olayını dalga leğeninde izlemek için aralarında d kadar uzaklık bulunan iki nokta kaynak kullanalım. Eşit frekanslı bu iki nokta kaynak tarafından dairesel dalgalar üretelim. Nokta kaynaklar suya aynı anda batıp çıkmaktadırlar. Periyodik ve eşit dalga boyunda olan bu dairesel dalgaların bir süre sonraki deseni Şekil: 2-49 da görüldüğü gibi olur.

su-dalgalari-2-49

Advertisement

Burada yansımalar göz önüne alınmamıştır. Şekil: 2-49 daki mavi dairelerin dalga tepeleri olduğunu hatırlayalım. Kaynaklar periyodik oldukları için dalga tepeleri birbirlerinden her zaman eşit ve \displaystyle \lambda dalga boyu kadar uzaklıktadırlar.

Bu iki nokta kaynaktan çıkan dairesel dalgalar üst üste binince farklı özellikte üç noktaya dikkatimizi yoğunlaştıracağız. Bu noktalar A, B ve C noktaları olarak işaretlenmiştir. (Şekil:2-50)

su-dalgalari-2-50

A noktası, her iki kaynaktan gelen dalga tepelerinin üst üste bindiği nokta yani “çift tepe” olup maksimum genlikte titreşen noktadır.

B noktası, her iki kaynaktan gelen dalga çukurlarının üst üste geldiği nokta, yani “çift çukur ” olup maksimum genlikte titreşen noktadır.

C noktası, ise bir kaynaktan gelen dalga tepesi ile diğer kaynaktan gelen dalga çukurunun üst üste geldiği nokta yani düğüm noktası olup titreşimsizdir.

Advertisement

Bir de bizi pek ilgilendirmeyen maksimum genlikte titreşen noktalar ile düğüm noktaları arasında değişik genliklerde titreşen noktalar oluşur. Girişim deseni incelendiğinde A,B ve C türü bir çok noktalar olduğu gözlenir.

su-dalgalari-2-51

Dalga leğeninde iki nokta kaynaktan çıkan periyodik dalgaların girişim deseni Şekil: 2-51 de görüldüğü gibidir. Açık bölgeler çift tepelerin, koyu bölgeler çift çukurların olduğu yerlerdir. Zikzaklı yarı koyu bölgeler ise titreşimsiz duran düğüm noktalarıdır.

su-dalgalari-2-52

Titreşimsiz olan eşit yol farkına sahip düğüm noktaları birleştirilirse Şekil: 2-52 de görüldüğü gibi hiperbol kolları gibi çizgiler elde edilir. Su yüzeyindeki hareketsiz noktaları gösteren bu çizgilere “düğüm çizgileri” denir. Düğüm çizgilerinin görünüşü kaynakları birleştiren çizginin orta dikmesine göre simetriktir. Bu doğruya bundan sonra merkez doğrusu diyeceğiz. Simetri özelliğinden dolayı düğüm çizgilerinin sayısını bulmak için merkez doğrusunun bir tarafındakileri saymamız yeterli olacaktır.

su-dalgalari-2-53

Merkez doğrusunun sağındaki ilk düğüm çizgisine birinci, bundan sonrakine ikinci, daha sonrakine üçüncü……..düğüm çizgisi diyeceğiz. Düğüm çizgilerinden herhangi birini anlatmak istediğimiz zaman, n bir tam sayı olmak üzere n inci düğüm çizgisi diyeceğiz.

su-dalgalari-2-54

Ardışık düğüm çizgilerinin arasında çift tepe ve çift çukur noktaları vardır. Ardışık bu çift tepe ve çift çukur noktaları birleştirildiğinde Şekil:2—53 de kesikli çizgilerle gösterilen “dalga katarları” elde edilir, iki kaynak arası uzaklığın orta noktasındaki dik çizgi (merkez doğrusu) sıfırına dalga katarı çizgisidir. Merkezi dalga katarından başlayarak 1. dalga katarı, 2. dalga katarı …….. diye isimlendirilen dalga katarı çizgileri simetriktir. Merkez doğrusunun sağında ve solunda eşit sayıdadırlar.

Düğüm ve Katar Çizgilerinin Özellikleri

Su Dalgaları Faz Farkı Hesaplama


Leave A Reply