Su ürünleri (deniz ürünleri) çeşitleri ve özellikleri nelerdir? Su ürünlerinin yapısı ve besin değerleri hakkında bilgi.
Su Ürünleri Nelerdir? Yapısı ve Besin Değerleri
Su Ürünleri;
Su ürünlerinin başlıcaları çeşitli balıklar, midye, istiridye, ıstakoz, karides, kerevit, yengeç, böcek, kalamar, ahtapot vb.’dir. Genelde denizden yani tuzlu sulardan elde edilirler. Göl, gölet ve nehirlerden elde edilenlerine de tatlı su balıkları veya tatlı su ürünleri denir.
Aralarında renk farklılıkları olsa bile tamamen beyaz etler grubuna girerler. Yağlı balıkların renkleri daha koyu, yağsızlarınki beyazdır.
Balıklar genel olarak yağlı ve yağsız diye ikiye ayrılırlar. Arada az yağlı olan veya bazı mevsimlerde hafif yağlı olan balıklar da vardır. Yağsız balıklar daha hafiftir. Yağlı balıklar daha ağır bir lezzete sahiptir. Yağlı balıklarda pul çok azdır veya hiç yoktur. Yağsız balıklar ise pulludur.
Balıkların cinslerine göre en iyi oldukları mevsimler vardır. Örneğin palamut, eylül-ocak ayları, lüfer ekim-şubat ayları arasında çok lezzetlidir. Balıkların yağsız oldukları veya çok yağlandıkları mevsimler de vardır. Üremelerine olanak sağlayıp cinslerinin yok olmasını önlemek amacıyla belirli zamanlarda belirli balıklar için av yasağı uygulamaları yapılmaktadır.
Yapısı ve Besin Değeri
Su ürünleri iyi kalite proteinlerdir. A, D, K ve B vitaminleri, kalsiyum ve fosfor bakımından zengindir.
Kalori değerleri içerdikleri yağ oranlarına göre değişir. Yağlı balıklar protein açısından daha fakir fakat enerji bakımından daha zengindir. Kılçıklarıyla birlikte yenilebilen küçük boy (pullu pulsuz) balıklar kalsiyum bakımından çok zengindirler.
Balıkların yağlarında doymamış yağ asitleri oranı çok fazladır. Bu yüzden balıkların yağları hayvansal yağlar grubunun en tehlikesiz çeşididir. Özellikle D vitamini yönünden çok zengin olan balık yağı, çocukların beslenmesinde çeşitli şekillerde ek gıda olarak kullanılır.
Bağ dokusu eser miktarda olduğu için balık eti çok yumuşaktır.
Balığın yapısından dolayı bozulma süreci kasap etlerine göre daha hızlı seyreder. Azotlu yapısının yanı sıra içinde bulunan fosfor bu bozulmayı hızlandırır. Bayat balık yemekten dolayı zehirlenmeler sık görülür. Şüphe edilen balığın yenmemesi gerekir.
En güzel ve lezzetli balıklar daima çok taze olanlardır. Karides, yengeç gibi deniz ürünleri protein bakımından çok zengindir. Pahalı olması az bulunduğunu gösterir.
