Sürüngenler, Vücut Yapıları, Özellikleri, Solunum, Üreme, Beslenme, Isıları

Sürüngenler nasıl solunum yapar, vücut yapıları ve özellikleri nelerdir? Sürüngenlerin vücut ısıları ve beslenme özellikleri, üremeleri hakkında bilgi.

Sürüngenler

Sürüngenler, amniyotik yumurta üreten bir tetrapod omurgalı sınıfıdır. Timsahlar, kertenkeleler, yılanlar ve kaplumbağaları içerir. Sürüngen sınıfı, en büyük omurgalı sınıflarından biridir. Kuşlar ve memeliler dışındaki tüm amniyotlardan oluşur. Sürüngenlerin kuru topraklarda yaşayabilmek için amfibilerin sahip olmadığı çeşitli adaptasyonları vardır. Örneğin, çoğu sürüngenin derisi pullarla kaplıdır. Çok sert keratinden yapılmış pullar, sürüngenleri yaralanmalardan korur ve su kaybetmelerini önler.

Sürüngenlerin başlıcaları kertenkele, yılan, timsah, kaplumbağa’dır. Sürüngenler soğukkanlı hayvanlardır. Vücut ısıları yazla kış arasında ancak 3-5 derecelik bir değişiklik gösterir. Kış uykusuna yatarlar.

Sürüngenler içinde yalnız yılanların ayakları yoktur. Ötekilerin ayakları varsa da, çok kısadır. Bu ayaklar yana doğru uzamış oldukları için de, hayvan vücudunu yerden pek kaldıramaz; karnı üzerinde sürünerek yol alır.

Sürüngenler yumurtayla çoğalırlar. Yalnız, engerek yılanı ile kör yılan yumurtlamaz; yavrularını doğurarak dünyaya getirirler.

Yılanların bir tek akciğeri vardır. Diğer sürüngenlerin hepsi çift akciğerlidir. Timsahtan başka, bütün Sürüngenlerin kalbi üç gözlüdür.

Sürüngenler dört takıma ayrılırlar:

1. Kelerler;
2. Yılanlar;
3. Timsahlar;
4. Kaplumbağalar,

Sürüngenlerde Solunum

Sürüngenlerin pulları, amfibilerin yapabildiği gibi, derilerinden oksijeni emmelerini engeller. Bunun yerine sürüngenler havayı yalnızca ciğerlerinden solurlar. Bununla birlikte, akciğerleri, amfibilerin akciğerlerinden daha etkilidir ve gaz değişimi için daha fazla yüzey alanı vardır. Bu, karadaki yaşam için bir başka önemli sürüngen adaptasyonudur.

Sürüngenlerin havayı ciğerlerine girip çıkarmak için çeşitli yolları vardır. Kertenkeleler ve yılanlar bu amaçla göğüs duvarı kaslarını kullanırlar. Bunlar koşarken kullanılan kasların aynısıdır, bu nedenle kertenkeleler koşarken nefeslerini tutmak zorundadır. Timsahların akciğerlerinin altında nefeslerini kontrol eden diyafram adı verilen büyük bir kas tabakası vardır. Bu, memelilerde de bulunan bir yapıdır. Bukalemunlarda bronş sonunda uzun kesemsi oluşumlar vardır.

Sürüngenlerde Vücut Isısı ve Beslenme

Amfibiler gibi sürüngenler de metabolizma hızı yavaş olan ektoterm, soğuk kanlı hayvanlardır. Metabolizmaları, vücut sıcaklıklarını sabit tutmaya yetecek kadar enerji üretmez. Bunun yerine sürüngenler davranışlarıyla vücut sıcaklıklarını düzenlerler. Örneğin timsah, güneşin tadını çıkararak ortamdaki ısıyı emer. Sürüngenler, ektotermileri nedeniyle, memeliler gibi endotermlerin ihtiyaç duyduğu besinin onda biri kadar azıyla idare edebilirler. Bazı sürüngen türleri öğünler arasında birkaç hafta geçebilir.

Sürüngenlere Isı Transferi. Bu timsah, çevre tarafından üç şekilde ısınmaktadır. Isı, doğrudan güneşten hayvanın sırtına yayılır. Ayrıca hayvana dayandığı kayalardan ısı iletilir. Ayrıca konveksiyon akımları, çevredeki kayalardan sıcak havayı hayvanın vücuduna taşır.

Genellikle et yiyici olmakla birlikte ot yiyen, hem et hem ot yiyenleri de vardır. Sürüngenler çoğunlukla sıcak iklimlerde yaşarlar. Ilıman iklimlerde kış uykusuna yatarlar. Uzun süre yemeden yaşayabilirler. Tropikal bölgelerde yaşayan sürüngenler, kurak mevsimlerde çok durgunlaşırlar. Birçok türün kendini yenileme yeteneği vardır. Kopuk kuyruklar, bacaklar yeniden gelişir (özellikle kertenkelelerde).

Sürüngenler eşeyli ürerler. Zarsı ya da sert kabuklu yumurtaları vardır. Bir defada 10-150 yumurta yumurtlarlar.

Diğer Sürüngen Yapıları

Sürüngenlere örnek canlı : Yılanlar

Amfibiler gibi, çoğu sürüngen üç odacıklı bir kalbe sahiptir, ancak timsahlar, kuşlar ve memeliler gibi dört odacıklı bir kalbe sahiptir. Sürüngen beyni, genel vücut boyutunu hesaba katarak amfibi beynine de benzer boyuttadır. Bununla birlikte, sürüngen beyninin duyuları ve öğrenilen davranışları kontrol eden bölümleri amfibilere göre daha büyüktür.

Çoğu sürüngen iyi bir görüşe ve keskin bir koku alma duyusuna sahiptir. Yılanlar çatal dillerini kullanarak havadaki kokuları koklarlar. Bu onların avını bulmalarına yardımcı olur. Bazı yılanların başlarında, küçük memeliler ve kuşlar gibi endotermik av bulmalarına yardımcı olan ısı algılama organları vardır. Krokodiller dışında hiç birinde dış kulak yoktur. Ancak iç kulak kemik yoluyla gelen titreşimlere duyarlıdır. Gözler iyi gelişmiştir. Alt ve üst göz kapaklarından ayrı olarak bir de zarla korunurlar. Fakat yılanda dökülen sert bir maddeden oluşan şeffaf, tek parçalı bir göz kapağı vardır.

Yılanlarda boyun ve kuyruk omurları dışında tüm omurlara kaburga kemiği bağlıdır. Göğüs kemiği yani sternum bazı sürüngenlerde bulunur, bunun yanı sıra yılan ve kertenkelede bulunmaz. Kafanın kıkırdak bölümleri çok azdır. Hem alt hem üst çenede çiğnemekten çok tutma ve ısırma işine yarayan kıvrık konik dişleri vardır. Bazı yılanlardaki üst çenede bulunan sivri uzun dişler özel bezden zehirlerini akıtmalarını sağlar. Ayrıca yılanların iki parçadan oluşmuş alt çeneleri elastik bir ligamanla birleşmiştir. Bu sayede büyük parçaları yutarken ağız rahatça genişler.