Tarih boyunca gerçekleşen büyük göçler nelerdir? Türklerin yaptığı göçler, Ortaçağdaki ve İslam’daki göçler hakkında bilgi.
Tarihteki Büyük Göçler;
İlk insanların yeryüzüne nasıl yayıldıkları hakkında elimizde kesin bir bilgi yoktur. Tarih Öncesi çağlarda Kuzey Kutbu’ndan yayılan buz tabakalarının, etkisi altında insanların, hayvanların güneye doğru göçtükleri sanılıyor. Buzların erimesi insanların yeniden kuzeye göç etmelerine yol açtı. Zamanla Afrika’nın kuzey kesimlerinin kuruması, bu çevrede yaşayanları Nil Vâdisi’ne yerleşmeye zorladı.
Orta Asya’dan Göç. Bugünkü genel inanışa göre; ilk insan Orta Asya’da ortaya çıkmış, buradan bütün dünyaya yayılmıştır. Ancak, bu inanışın doğruluğu henüz ispat edilmemiştir, Şimdiki halde, bunun gerçek olduğunu gösterecek deliller az olmakla beraber, hatalı olduğunu gösterecek delil yoktur.
Tarih Öncesi çağlardaki en büyük göçün Asya’dan Amerika’ya olan göç olduğu sanılıyor. Bilginler 20.000 yıl önce böyle bir göç olduğunu, Asya’da oturan insanların Be-ring Boğazı’ndan Kuzey Amerika’ya geçtiğini sanıyorlar. Bu inanışa göre, o zamân buzlarla kaplı olan bu bölgeden dalgalar halinde göç hareketi olmuştur.
Ortaçağ’daki Göçler. 1.000 yıl kadar süren ve Ortaçağ diye bilinen devre sırasında Akdeniz bölgesine birçok göç olmuş, bazı iddialara göre de Batı Roma, Doğu Roma ve Bizans imparatorlukları bu göçlerin sonucunda yıkılmıştır.
III. yüzyılda meydana gelen ve «büyük kavimler göçü» diye anılan bu göç sırasında Hunlar’ın baskısından kaçan Germenler dalgalar halinde Avrupa’ya göç ettiler. Hunlar da, Moğollar ve daha başka göçebeler tarafından yerlerinden çıkarılmışlardı. Hunlar’ın zoru ile Roma İmparatorluğu sınırlarına giren bu kavimler birçok tarihçiler tarafından «Barbarlar» diye anılır. Bundan sonraki yüzyıllarda da Orta Asya’nın göçebe kabileleri batıya doğru göçlerine devam ettiler. Öte yandan, Çin de önemli göç alanlarından biri oldu.
İslâm’da Göç. Büyük göç sebeplerinden biri de İslâmlık oldu. VII. yüzyılda Müslüman olan Araplar fetih amaciyle Kuzey Afrika’ya, İspanya’ya, Mısır’a, İran’a doğru yayılmaya başladılar.
Türkler’de Göç. X. yüzyılda Türkistan büyük bir göç hareketinin kaynağı oldu. Bu hareket sonunda, Türkistan’da yaşayan Türkler, anayurtlarını bırakarak, batıya doğru göç etmeye başladılar. Bu büyük Türk göçü birçok kollardan oldu. Mezopotamya kesimine gelen Selçuklular, Abbasi İm-paratorluğu’nu egemenlikleri altına aldılar, Anadolu’yu fethetmeye başladılar. Bu fetih ve göç hareketi yüzyıllarca sürdü. XIII. yüzyılda Cengiz Han ve sülâlesinin büyük istilâ hareketi oldu. Gerçekte, bir göçten çok istilâ hareketi olan bu büyük akın dalga dalga Avrupa’nın içlerine kadar devam etti.
Yüzyıllar boyu süren bu kavimler hareketi sonucu olarak önce gelenler daima daha batıya ilerliyordu. Bu arada Anadolu’nun batısına kadar gelen Osmanlı Türkleri zamanla büyük bir devlet kurdular, XIV. yüzyılda Balkanlar’a geçmeye başladılar. En sonunda, bu hareketlerin sonucu olarak, XV. yüzyılda İstanbul alındı.
I. ve II. Dünya Savaşları da birçok insanın yerinden yurdundan göç etmesine yol açtı. Hele II. Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan İsrail Devleti, birçok Musevi’nin Filistin’e göç etmesine yol açmıştır. Yarım milyon kadar Musevi Filistin’e göç ederken, bu bölgede yaşayan 879.000 Arap da buradaki vatanlarını bırakmak zorunda kalmıştır. Gene II. Dünya Savaşı’ndan sonra Balkanlar’da yaşayan Türkler’den yüz binlercesi yurdumuza göç etmiştir.
