Tarım Nedir? Tarım Ne Zaman Başladı, Ne Zaman Ortaya Çıktı?

0
Advertisement

Tarım ne demektir? Tarım ne zaman ortaya çıktı, gelişmesi nasıl oldu? Tarımın özellikleri, etkileyen faktörler hakkında bilgi.

tarım

Kaynak: pixabay.com

Tarım; Gerekli ve yararlı bitkileri yetiştirmek amacıyla toprak üzerinde yapılan çalışmaların tümüdür. İnsanın tarım yaparak bitkisel besinlerden yararlanması, günümüzden 40.000 yıl kadar önce başladı. Tarımın en eski biçimi, büyük olasılıkla toprağın kazılmasıyla gerçekleştiriliyordu. Toprağı kazmak ve işlemek için gerekli araçlar geliştirildikten sonra tarım ön plana geçti ve avcılık geriledi. Sabanı bularak hayvanlara çektiren insan, gübre kullanmayı da öğrenerek tarımdaki verimin oranını artırdı. Böylece tarımla uğraşan çiftçiler, kendi gereksinmelerinden fazla tarımsal besini üretebilecek duruma gelince, başka işler için gerekli olan iş gücünü açığa çıkarabildi.

Tarımda kullanılan araç gereçler, on binlerce yıl büyük bir gelişme gösteremedi. Endüstri Devrimi ile birlikte tarımda da büyük atılımlar gerçekleştirildi. İnsanın ve hayvanın kas gücünün yanı sıra bu dönemde önceleri buhar makinesi, daha sonra patlamalı motorlardan oluşan mekanik enerji tarımın hizmetine girdi. Ayrıca yapay gübre ve kimyasal böcek öldürücüler gibi verimi yükseltgen yardımcı araçlar da tarıma girdi. Endüstri Devrimi ile birlikte eskiden çiftliklerde işlenen birçok tarımsal ürün, bu kez fabrikalarda işlenmeye başlandı. Bu yüzden günümüzdeki tarım, endüstriden bağımsız düşünülemez.

Büyük olasılıkla tarım iki merkezde gelişti: Güneybatı Asya ve Orta Amerika. Buna karşın, bazı bitkilerin merkezinin başka bir bölgede olduğu sanılır. Etiyopya Yaylası’nda ve Güneydoğu Asya’da olduğu gibi Güneybatı Asya’da olduğu gibi Güneybatı Asya Bölgesi, Mezopotamya’dan başlayarak, Suriye ve Akdeniz’in doğusu üstünden Mısır’da Nil Vadisi’ne kadar uzanır. İÖ 6000-5000 arasında tarım, Mezopotamya, Mısır ve Anadolu’nun verimli ovalarında yaygınlaştı. İÖ 4500’den başlayarak tarımsal bölgeler doğuya doğru da yayılmaya başladı. İndus Ovası’ndaki tarımın daha önceki toplumlara dayandığı sanılır. Avrupa’ya da tarım doğu bölgeleriyle girdi. Doğudan batıya göç eden çiftçiler ve çobanlar, bitki ve hayvan yetiştirmeyi Batı Avrupa’ya getirdiler.

buğday

Kaynak: pixabay.com

Günümüzdeki yaygın iri taneli buğdayın anayurdu Güneybatı Asya’dır. Akdeniz yöresinde, Rusya’da, Güney Afrika’da ve Avustralya’da sık yetiştirilen durum buğdayının anayurdu ise Etiyopya’dır. Anayurdu Eski Dünya olan tanınmış bitkiler şunlardır: Şekerkamışı, kolza, soya fasulyesi, çay, pamuk (Güneydoğu Asya), keten (Güneybatı Asya, Akdeniz Bölgesi), baklagiller (Güneybatı Asya, Etiyopya), kahve (Etiyopya, Batı ve Orta Afrika). Yulaf ve çavdar ikincil kültür bitkilerindendir, yani başlangıçta kültür bitkileri arasında yabanıl ot olarak yetişen ve elverişli yerlerde yayılan bitkilerdir. Çavdarın anayurdu Anadolu, yulafın ise Güneydoğu ve Güneybatı Asya ile Akdeniz Bölgesi’dir.

Yeni Dünya’da tarım, Orta Amerika’ da, Güneybatı Asya’dan bağımsız olarak gelişti. İÖ 6000’lerde Meksika’da birçok bitki türü ekildi. O dönemde ekilen bitkiler, kabak türleri ve sırık fasulyedir. Amerika’nın en önemli tarım ürünü olan mısır, yaklaşık İÖ 3000’den bu yana kültür bitkisi olarak bilinir. Tarım, Orta Amerika’dan Peru’ya, Kuzey Amerika’nın güneybatısına ve Mississippi Bölgesi’ne yayıldı. Bolivya ve Peru’da, And Dağları’ndaki yaylalarda patates besin bitkisi olarak ekildi. Anayurdu Yeni Dünya olan tanınmış bitkiler şunlardır: Manyok, tatlı patates, kakao, tütün, yerfıstığı, kauçuk, ayçiçeği, hint pamuğu. Dünya nüfusunun çoğalmasıyla birlikte birçok bitkinin ekim alanları büyük oranda genişledi. Özgün bölgelerde ikincil rol oynayan türler, bazen başka bölgelerde önemli kültür bitkileri olabilirler. Tüccarlar, araştırmacılar ve kâşifler, özellikle de İspanyollar, Portekizliler, Hollandalılar ve İngilizler, çok sayıda kültür bitkisini bir kıtadan ötekine taşıdılar. Örneğin kahveyi Afrika’dan Güney Amerika’ya, kauçuğu da Güney Amerika’dan Güneydoğu Asya’ya götürdüler.

Advertisement

Tarım

Tarımsal çalışma yöntemleri çağlar boyunca fazla önemli bir değişme göstermeksizin kaldı, köklü yenilikler ancak 1850’lerden sonra uygulamaya konuldu. Bu yeni gelişmelerin başlıca amacı, daha az insan emeğiyle daha yüksek verim elde etmekti. Çağdaş tarımın belirli özellikleri şunlardır: Makineleşme, sulama, yapay gübre, kimyasal zararlı öldürücülerin kullanılması, iyileştirilmiş bitki cinslerinin ekimi, tarıma bilimsel olarak yaklaşılması ve uluslararası bir tarım politikası.


Leave A Reply