Tasavvuf nedir, tasavvuf biliminin içeriği nedir? Tasavvufun temsilcileri, başlıca tasavvufçular kimlerdir, kısaca.
TASAVVUF
Tasavvuf, insanın sezgi yoluyla, ibadet yoluyla kendinden geçerek Tanrı’ya erişmesinin ve onla bütünleşmesinin yollarını gösteren bir öğretidir. Tasavvufa göre insan Tanrı’ya akıl yoluyla değil, gönül yoluyla ulaşır. Bu yüzden tasavvuf insanın dinsel anlamda nasıl yaşamasını işaret eden bir yasam felsefesidir.
Başlıca Tasavvufçular:
Mevlana :
Mevlana’ya göre öncesiz, sonrasız mutluluk, güzel iyi ve mutlak doğru olan Tanrı gücünü ve yüceliğini göstermek için bu evreni yaratmıştır. O halde evren Tanrı’nın kendini gösterdiği görüntüler alanıdır. Vahdet-i Vücud (varlığın birliği) adı verilen bu anlayışa göre Tanrı evrenin özü, diğer varlıklar ise belirtileridir. Yani evren Tanrı’nın güzelliğinin bir görüntüsüdür. İnsan ise eşref-i mahluktur (varlıkların en şereflisi). Tanrı, insani diğer yarattıklarından ayrı tutarak ona Tanrı’nın bilgisine ulaşma şerefi vermiştir. Varlıklar içinde bir tek insan, Tanrı’nın verdiği ilahi ruh ile Tanrı’nın özünü ve güzelliğini sezebilir. Ancak bedensel ve toplumsal zevkler Tanrı’ya ulaşmayı engeller. Bunun için insan bu zevklerden uzaklaşıp ask yolu ile Tanrı’ya ulaşmalıdır. Ask sayesinde insan, Tanrı’nın yarattığı her şeyi Tanrı adına sever. Mevlana’nın felsefesi, ask temelinde evrensel bir ahlak yasasının varlığını kabul eder.
Yunus Emre :
Mevlana gibi Yunus Emre’ye göre de gerçek varlık Tanrı, doğru bilgi ise Tanrı’yı tanımaktır. Tanrı’ya ulaşmanın yolu ise hiçbir çıkar beklemeden sevmektir. Varlık, Tanrı’nın bir yansımasıdır. O halde evrendeki her şey Tanrısaldır ve her şeyi sevmek gerekir. Sevgi, insani Tanrısal öze götürür. Yunus Emre de evrensel ahlak yasasının varlığını kabul eder.
Hacı Bektaş Veli:
Hacı Bektaş Veli de “vahdet-i vücud” anlayışını kabul ederek evrenin Tanrı’nın güzelliğinin bir yansıması olduğunu kabul eder ve Tanrı’ya ulaşmanın yolunu üç aşamada gösterir.
- • Vahdet-i Suhud aşamasında insan çevresinde gördüğü her şeyi Tanrı ile açıklar.
- • Vahdet-i Kusud aşamasında, insan çevresinde gördüğü değişik şeylerin ayni “öz” den geldiğini anlar.
- • Vahdet-vücud aşamasında ise her şeyin tek bir varlığın insan biçimdeki belirtisi olduğunun bilincine varır.
Vahdet- vücud aşamasında insan “kamil kişi” (olgunlaşmış insan) olur ve yaratanla yaratılanı bir görür.
Hacı Bektaş Veli de evrensel ahlak yasasının varlığını kabul eder.
