Tasavvufta arif ne demek arif ne anlama gelir. Tasavvufta arif terimi ile ilgili olarak genel bilgilerin kısaca verildiği sayfamız.
ârif, tasavvufta Tanrı konusunda kesin bilgiye ulaşmış, onu bütün adları, nitelikleri ve eylemleri ile tanıyan ermiş kişiye verilen ad. Mutasavvıflar ârif sözcüğünü sufi, âşık, veli ve insan-ı kâmil anlamlarında da kullanmışlardır.
Gazali, Tanrı’ya inanmanın, Tann’yı tanımanın üç derecesinden söz eder. Birincisi, halkın sırf habere dayalı inancı ve bilgisidir. Bu, güvenilir birisinin, evinde bulunan bir kişi hakkında bir başkasına bilgi yermesi, onun da kabul etmesi gibidir. İkincisi, bilginlerin inancı ve bilgisidir. Bilginler akıl yürütme yoluyla aynı sonuca ulaşırlar. Üçüncüsü ise ariflerin inancı ve bilgisidir. Arifler gerçeği doğrudan gözlemlerler (mü-şahade); böylece edinilen bilgiye marifet denir.
Tasavvufta âriflik derecesine ulaşmanın yolu, bu aldatıcı dünyadan yüz çevirmek, sonsuzluk yurdu olan öte dünyaya (ahiret) gönül vermek, bütün varlığıyla Tanrı’ya yönelmek, benliğe Tanrı yolunda boyun eğdirmektir. Bu yola girmenin sonucu olarak kişinin kalb gözü açılır ve Rabbini görür; onu tam anlamıyla tanır ve hakkında kesin bilgiye ulaşır. Bu bilginin ilahi keşfe dayalı olduğuna ve Tanrı’nın onu seçkin kullarının gönlüne aracısız olarak indirdiğine inanılır.
