Taşikardi nedir, nasıl bir hastalıktır? Taşikardi türleri, nedenleri, alınacak önlemler nelerdir? Taşikardi hakkında bilgi.
Taşikardi
Taşikardi, istirahat halindeyken kalbin normalden daha hızlı attığı yaygın bir kalp ritim bozukluğu türüdür (aritmi).
Kalp atış hızının egzersiz sırasında veya stres, travma veya hastalık (sinüs taşikardisi) sırasında fizyolojik bir tepki olarak yükselmesi normaldir. Fakat taşikardide, kalp dinlenme konumundayken de normalden daha hızlı atar.
Kalp atış hızınız, kalp dokularına gönderilen elektrik sinyalleriyle kontrol edilir. Taşikardi, kalpteki bir anormalliğin, kalp atışını hızlandıran elektrik sinyali ürettiğinde ortaya çıkar. Normal kalp atış hızı, istirahat halinde dakikada yaklaşık 60 ila 100 arasındadır.
Bazı durumlar da, taşikardi semptomlara veya komplikasyonlara neden olabilir. Ancak tedavisiz kalırsa, taşikardi normal kalp fonksiyonlarını bozabilir ve ciddi komplikasyonlara neden olabilir:
Kalp yetmezliği
inme
Ani kalp durması veya ölüm
Tedavide kullanılan ilaçlar veya ameliyat gibi tedaviler, hızlı olan kalp atışını kontrol etmeye veya taşikardiye neden olan durumları yönetmeye yardımcı olabilir.
Taşikardi türleri
Birçok farklı taşikardi türü vardır. Anormal derecede hızlı olan kalp atışlarının kaynağına ve nedenine göre sınıflandırılırlar. Sık karşılaşılan taşikardi türleri şunlardır:
Atriyal fibrilasyon. Atriyal fibrilasyon, kalbin üst odacıklarındaki (atria) kaotik, düzensiz elektriksel uyarıların neden olduğu hızlı kalp atış hışıdır. Bu sinyaller atriyumun hızlı, koordinasyonsuz, zayıf kasılmaları ile sonuçlanır.
Atriyal fibrilasyon geçici olabilir, ancak bazı durumlarda tedavi edilmezse sonlanmaz.
Atriyal fibrilasyon, taşikardinin en yaygın türüdür. Atriyal fibrilasyonu olan insanların birçoğu kalp hastalıkları veya yüksek tansiyon gibi temel rahatsızlıklarla ilgili bazı yapısal anormallikler içerir. Atriyal fibrilasyona sebep olabilecek diğer faktörler arasında kalp kapağı bozukluğu, hipertiroidi veya ağır alkol kullanımı bulunmaktadır.
Atriyal çarpıntı. Atriyal çarpıntıda kalp atriyosu çok hızlı ama düzenli bir hızda atar.
Atriyal çarpıntı atriyumdaki düzensiz devreden kaynaklanır. Atriyal çarpıntı atakları kendiliğinden çözülebilir veya tedaviye ihtiyaç duyulabilir.
Atriyal çarpıntı geçirenler genellikle atriyal fibrilasyon da yaşarlar.
Supraventriküler taşikardi. Supraventriküler taşikardi, kalp odacıklarında başlayan anormal derecede hızlı bir kalp atışıdır. Bunun nedeni, genellikle doğuştan kalp içindeki anormal devrelerden kaynaklanır ve örtüşen sinyaller bir döngü oluşturur.
Ventriküler taşikardi. Ventriküler taşikardi kalpteki düşük odacıklarda (ventriküler) anormal elektrik sinyalleriyle başlayan hızlı bir kalp atış hızıdır. Hızlı nabız, ventriküllerin vücuda yeterli miktarda kan pompalanması için etkili bir şekilde dolum yapmasına izin vermez.
Ventriküler taşikardi atakları kısa sürebilir ve zarar vermeden sadece birkaç saniye sürer. Fakat birkaç saniyeden uzun süren ataklar hayatı tehdit eden bir tıbbi acil durum haline gelebilir.
Ventriküler fibrilasyon. Ventriküler fibrilasyonda, hızlı, kalbin düzensiz elektriksel uyarılarla, vücuda gerekli kanı pompalamak yerine ventriküllerin etkisizce titremesine sebep olur. Eğer kalpbirkaç dakika içinde normal bir ritmine dönmezse ölümcül olabilir.
Kalp krizi sırasında veya sonrasında ventriküler fibrilasyon meydana gelebilir. Ventriküler fibrilasyonu yaşayan insanların birçoğu temel bir kalp hastalığına sahiptir veya yıldırım çarpması gibi ciddi travmalar geçirmiştir.
Belirtiler
Kalbiniz çok hızlı attığında, kan vücudunuzun geri kalanına etkili bir şekilde pompalanamayabilir. Bu, organlarınızı ve dokularınızı oksijenden yoksun bırakabilir ve aşağıdaki taşikardi ile ilgili belirti ve semptomlara neden olabilir:
Nefes darlığı
Baş dönmesi
Hızlı nabız
Kalp çarpıntısı
Göğüs ağrısı
Bayılma
Taşikardisi olan bazı insanlarda herhangi bir belirti yoktur ve durum yalnızca fizik muayene sırasında veya bir elektrokardiyogram denilen kalp-gözlem testi sırasında keşfedilir.
Ne zaman bir doktor gidilmeli?
Bir takım koşullar, hızlı bir kalp atışı ve taşikardi semptomlarına neden olabilir. Kesin, doğru teşhis ve uygun bakım almak önemlidir. Siz veya çocuğunuz taşikardi belirtileri yaşarsanız, doktorunuza danışın.
Bayıldıysanız, solumakta güçlük yaşarsınız veya göğüs ağrınız birkaç dakikadan fazla sürerse hemen acil servise başvurun veya ambulansı arayın.
Nedenler
Taşikardi, kalbinizin pompalama hareketini kontrol eden normal elektriksel uyarıları bozan bir şeyden kaynaklanır. Birçok şey, kalbin elektrik sistemiyle ilgili sorunlara neden olabilir veya bunlara katkıda bulunabilir. Bunlar arasında şunlar bulunur:
Kalp hastalığına bağlı kalp dokularında hasar
Doğumda kalpte anormal elektriksel yollar (doğum öncesi kalp rahatsızlıkları)
Kalp hastalığı veya konjenital anormalliği
Anemi
Egzersiz
Ani stres, korku gibi
Yüksek veya düşük tansiyon
Sigara içmek
Ateş
Çok fazla alkol tüketimi
Çok fazla kafeinli içecek içilmesi
İlaç yan etkileri
Rekreasyonel ilaçların kötüye kullanılması, örneğin kokain
Elektrolit dengesizliği, elektrik uyarılarını iletmek için gerekli olan mineralle ilgili maddeler
Aşırı aktif tiroid (hipertiroidizm)
Bazı durumlarda, taşikardinin kesin nedeni belirlenemez.
Kalbin Elektriksel Sistemi
Taşikardi gibi kalp ritmi veya ritim problemlerinin nedenlerini anlamak için, kalbin iç elektrik sisteminin nasıl çalıştığını anlamak gerekir.
Kalbiniz dört odadan oluşur: iki üst oda (atriyum) ve iki alt oda (ventrikül). Kalbinizin ritmi normalde sağ atriyumda bulunan sinüs düğümü adı verilen doğal bir kalp pili tarafından kontrol edilir. Sinüs düğüm normalde her bir kalp atışını başlatan elektriksel uyarıları üretir.
Sinüs düğümünden elektrik impulsları atriyuma doğru ilerleyerek atriyal kasların kontraksiyon ve ventriküllere pompalanmasına neden olur.
Elektrik uyarıları, atriyoventriküler (AV) düğüm adı verilen hücreler kümesine ulaşır; bu genellikle atriyondan ventriküllere giden sinyal yoludur.
AV düğümü, ventriküllere göndermeden önce elektrik sinyalini yavaşlatır. Bu hafif gecikme, ventriküllerin kanla dolmasını sağlar. Elektrik impulsları ventriküllerin kaslarına ulaştığında, akciğerlere veya vücudun geri kalanına kan pompalanmasına neden olurlar.
Herhangi bir şey bu karmaşık sistemi bozarsa, kalp atış hızında çok fazla (taşikardi), çok yavaş (bradikardi) ya da düzensiz bir ritim oluşur.
Risk faktörleri
Kalbe bir yük bindiren veya kalp dokusuna zarar veren herhangi bir durum taşikardi riskinizi artırabilir. Yaşam tarzı değişiklikleri veya tıbbi tedavi, aşağıdaki faktörlerle ilişkili riski azaltabilir:
Kalp hastalığı
Yüksek tansiyon
Uyku apnesi
Aşırı aktif veya zayıf tiroit
Sigara içmek
Diyabet
Ağır alkol kullanımı
Ağır kafein kullanımı
Rekreasyonel ilaçların kullanımı
Psikolojik stres veya kaygı
Anemi
Diğer risk faktörleri
Taşikardi riskini artırabilir diğer faktörler şunlardır:
Yaşlılık. Kalp üzerindeki yaşlanmaya bağlı aşınma, taşikardi geliştirme ihtimalini artırır.
Aile. Taşikardi veya diğer kalp ritim bozuklukları ile ilgili aile öykünüz varsa, taşikardi riskiniz artabilir.
Komplikasyonlar
Taşikardinin komplikasyonları, taşikardinin türü, kalp hızı ve süresi ve diğer kalp rahatsızlıklarının varlığı gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Muhtemel komplikasyonlar şunları içerir:
Felç veya kalp krizine neden olabilecek kan pıhtıları
Kalbin yeterli kan pompalamaması (kalp yetmezliği)
Sıkça bayılma veya bilinç kaybı
Ani ölüm, genellikle sadece ventriküler taşikardi veya ventriküler fibrilasyon ile ilişkilidir
Önlemler
Taşikardiyi önlemenin en etkili yolu kalp hastalığı geliştirme riskinizi azaltmaktır. Halihazırda kalp rahatsızlığınız varsa, takipte olun ve taşikardi riskinizi azaltmak için tedavi planınızı uygulayın.
Kalp hastalığını önleme
Kalp hastalığına neden olabilecek risk faktörlerini tedavi edin veya yok edin. Aşağıdaki adımları uygulayın:
Egzersiz yapın ve sağlıklı belenin. Düzenli olarak egzersiz yaparak ve meyveler, sebzeler ve tahıllardan zengin sağlıklı, düşük yağlı bir diyetle kalbi sağlıklı tutacak bir yaşam tarzı yaşayın.
Fazla kilolarınızdan kurtulun. Aşırı kilolu olmak kalp rahatsızlığı geliştirme riskinizi artırır.
Tansiyon ve kolesterol düzeylerini kontrol altında tutun. Yaşam tarzı değişiklikleri yapın ve yüksek tansiyonu (yüksek tansiyon) veya yüksek kolesterolü düzeltmek için gereken ilaçları kullanın.
Sigara içmeyi bırakın. Sigara içiyorsanız ve vazgeçemiyorsanız, sigara içme alışkanlığınızı ortadan kaldırmanıza yardımcı olacak stratejiler veya programlar hakkında doktorunuzla konuşun.
Alkol kullanıyorsanız, fazla tüketmeyin. Bazı durumlarda alkolden tamamen uzak durmanız önerilir. Durumunuza özel tavsiyeler için doktorunuza danışın.
Rekreasyonel ilaçları kullanmayın. Kokain gibi uyarıcılar kullanmayın.
Kafein seviyesini azaltın. Kafeinli içecekler içerseniz, bunu hafifleterek yapın (günde bir ila iki içecek tüketin).
Gereksiz streslerden kaçının ve sağlıklı bir şekilde normal stresle başa çıkma tekniklerini öğrenin. Tarifeli muayenelere gidin. Düzenli fiziksel muayene yapın ve herhangi bir bulgu veya semptomu doktorunuza bildirin.
