Tavukların Üretilmesi Yapısı Yetiştirilmesi Cinsleri Tavukçuluk Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Tavuk nasıl yetiştirilir, üretilir, cinsleri, özellikleri nelerdir? Tavukların yapısı, yaşayışı, tavukçuluk hakkında bilgi.

Tavuk ve Tavukçuluk

TAVUK, eti, yumurtası için beslenip üretilen bir kümes hayvanıdır. Erkeğine «horoz», dişisine «tavuk», yeni doğan yavrulara «civciv», civcivden büyük, 1 yaşından küçük olanlara da «piliç» denir.

tavuk

Kaynak: pixabay.com

Tavuk, beslenmesi kolay olduğundan, köylerde, bahçeli evlerde hemen daima yetiştirilen kümes hayvanlarının en başında gelir. Tavuklar hem eti, bir de, tavukların civciv çıkaracakları yumurtaların aşılanması için beslenir.

Bir tavuk, ortalama, 2-2,5 kilo horoz, ise 3-3,5 kilo gelir. Besili tavuklar, horozlar arasında 4-5 kilo gelenleri vardır.

Tavuğun Yapısı

Tavuk, hayvanlar âleminde, omurgalıların kuşlar sınıfından, tavukgiller takımındandır. Yapısı hemen hemen bütün kuşlar gibidir.

Baş

Tavuğun başı küçük, yuvarlaktır. Önde dudakla dişlerin yerini tutan «gaga» vardır. Boyun ne kısa, ne uzundur. Başının üstünde kıkırdak dokulu, etten kırmızı bir «ibik» bulunur. Horozlarda, bazı tavuklarda bu ibik büyük olur. Gaganın altında gene kıkırdaklı etten iki parçalı «sakal» vardır. Başın iki yanında yuvarlak gözleri perdeli üç göz kapağı örter. Bu üçüncü göz kapağı, yana doğru kapanarak gözü fazla ışıktan korur. Tavuklar geceleri iyi görmezler.

Advertisement

Tavuğun kulakları, gözlerinin yanındadır, dış kulak delikleri biçimindedir, kepçeleri yoktur.

Gövde

Yanlardan basılmış, yumurta biçimidir. Sonunda bir kuyruk bulunur. Gövdeye kanadlar, bacaklar bağlıdır. Tavuğun boynu dinlenme sırasında kısıktır. Baş boyun üzerinde tamamen arkaya dönebilir. Dişilerde ufak, erkeklerde (horozlarda) büyük bir kuyruk vardır. Horozda kuyruk telekleri yarım ay, ya da tırpan biçimindedir, renkleri göz alıcıdır

Tavuğun iki küçük kanadı vardır Kısa uçuşlara elverişli olan bu kanadları tavuk, ancak korktuğu, kovalandığı zaman kullanır.

Tavuğun ayaklarında, üçü önde, birisi arkada, dört parmak vardır. Arka parmak ön-dekilerden daha yüksektedir. Parmaklar top-râğa iyice değer. Tavuk bir yere tüneyince, bacaklarındaki kaslar kasılarak, parmaklan içeriye doğru kıvırır, böylece tavuklar tüneklerinden uykuda bile düşmezler. Bacakların, tüysüz kısımları pul pul tırnaksı bir örtü ile kaplıdır. Horozda «mahmuz» denen bir çıkıntı vardır.

Tüyler, Telekler

Tavuğun vücudunu saran derinin üstü tüylerle, teleklerle kaplıdır. Kuyruklar, kanadlar da tüylerle teleklerden yapılmıştır.

Telek, kalem şeklinde, tırnaksı bir maddedendir. Bunun deriye giren kısmının içi boş, dışta kalanı ise doludur. Tüyler bu teleğe yapışıktır. Telek bir damarla vücuda bağlıdır, o yoldan beslenir. Tüyler, tavuğun elbisesidir. Onu hava değişiminden korurlar.

Advertisement
tavuk

Kaynak: pixabay.com

Tavukların Yaşayışı

Tavuğun midesi, bütün kuşlarınki gibi, üç bölümlüdür: 1) Kursak; 2) Önmide; 3) Katı. Yem, kursakla önmidede yumuşar, kahda sindirilir. Tavuk da, bütün kuşlar gibi sıcakkanlıdırlar. Vücut ısıları 40° kadardır.

Kursak, yutulan tanelerin deposudur Buradaki sıvı ile taneler şişer, yumuşar. Et yiyici kuşlarda kursak yoktur. Kursak bir boru ile «önmide» denilen organa bağlıdır. Bunun bir girişi, bir de çıkışı vardır. Arka mide (katı) buna bağlıdır. Çeperleri çok kalın olan katıda tavuğun yuttuğu kumlar, taş parçalan bulunur.

Tavuk, ön parmakları ile yumuşak toprakları eşeliyerek, bulduğu böcek, kurtçuk, tırtıl, kök, filiz, tane gibi şeyleri yer. Genel olarak, obur bir hayvandır. «Tavuk gibi gagası yerden kalkmaz» deyimi buradan çıkmıştır

Tavuk yuva yapmaz. Ya dallar üstünde tüner, ya da yumuşak toprağa gövdesinin bir kısmını alacak kadar az derin bir çukur açarak yatar Bu çukuru yumurtlamak, yumurtalarını saklamak, yavru yapmak üzere «kuluçka» yatmak gibi işlerde de kullanır.

Tavuk suyu emerek içemez. Suyu alt gagasına doldurur, başını yukarı kaldırarak yudum yudum yutar. Tavuklara yem olarak arpa, mısır gibi taneler verilir Ayrıca bütün sofra artıkları, et, kemik kırıntıları, sebzeler, kökler de verilir. Tavuk, gagası ile büyük yaprakları parçalar.

Tavukların Üremesi

Tavuk da, bütün kuşlar gibi, yumurta ile çoğalır. Karındaki yumurtalıkta olan «yumurta sarısı» yumurtalık kanalına düşer. Bu kanalın üstünde salgılanan «yumurta akı»na bu-lanarak aşağı iner, bu arada üstü kireçlenir. Yumuşak olan kabuk hava ile karşılaşınca sertleşir. Tavuk, bu duruma gelen yumurtayı dışarı «yumurtlamak» suretiyle çıkarır.

İyi bir tavuk yılda 250-300 yumurta verir. Tavuklar tüy değiştirirken aralık, ocak aylarında, yumurtlamazlar. Kuluçka süresi 21 gündür.

Genel olarak, tavuklar şubat sonunda kuluçkaya yatarlar. Kuluçka yattığı zaman, tavuğun karın tarafındaki ince damarları çoğalır, kan dolaşımı fazla olur. Böylcce, tavuğun üzerine yattığı yumurtalar süresiz olarak 39-40° ısı altında kalırlar. Tavukların üretilmesinde kuluçka makinaları da kullanılır (Bk. Kuluçka).

Tavuklar yavrularını en iyi kollıyan, koruyan hayvanlardandır. Civcivlerini kanadları-nın altında saklarlar, tutmak istiyenlerin de üzerine atılarak gagalarlar.

Civcivler hemen hemen, yumurtadan çıktıkları andan başlıyarak her şeyi yerler. İlk günlerde pişmiş yumurta, haşlanmış sebze verilirse çabuk gelişirler.

tavuk kümesi

Kaynak: pixabay.com

Tavuk Cinsleri

Evcil tavukların cinsleri pek çoktur. Eti, yumurtası için yetiştirilen tavuğun, ana yurdu Asya’dır. Bugünün ©vcil tavukları, Hindistan, Malezya ormanlarında yabani olarak yaşı-yan «kızıl ispenç» tavuklarının üretilip evcil-leştirilmesiyle meydana gelmiştir.

Advertisement
Yerli Cinsler

Türkiye’deki yerli tavuklardan «hacıkadın», «denizli», «sarıtepeli», «cebeci» (Ankara), «gerze» cinsleri ünlüdür. Hacıkadın cinsi, Karadeniz bölgesinde bulunur, iyi yumurtlarlar. Gerze tavukları, küçüktür, renkleri siyahtır. Denizli cinsinin horozları ünlüdür, iyi öterler.

«Tepeli tavuk», başının üstündeki tüyler kabarık bir başlık gibi olan tavuk cinsidir. Asıl yeri Hindistan’dır. Süs ve yumurta tavuğudur. «İspenç tavuğu», kısa boylu, ufak bir tavuktur. Genel olarak, bir piliç büyüklü-ğündedir. Az yumurta yapar. İyi bakılanları, gelişir, çok yumurtlar. Daha çok süs için beslenir.

«Beç tavuğu»nun başı, boynu çıplaktır. Eti çok lezzetlidir. Ortaçağ’da, Avrupa’da buna «Türkiye tavuğu» denirdi. Bizde «Beç tavuğu» denilmesi, bu cins tavuğun Viyana dolaylarından gelmesinden. ötürüdür (Eskiden Viyana’ya Beç denirdi). Bu tavuğa «Nemse tavuğu» da denir.

Yabancı Cinsler

Yurdumuzda en çok tanınan «legorn» cinsidir. Aslı İtalya’nın Lî-vorno şehrinden gelir, İngiltere’de geliştirilmiştir. Yılda 250-300 yumurta verirler. «Ro-dayland» (rot) kırmızı renkli, iri bir tavuktur. Eti için beslenir. «Brahma» tavukları bacakları paçalı, iri vücutludur. Bunlara «paçalı tavuk» da denir. Beyazdır, etleri için beslenirler. «Koşin» cinsi de eti için beslenir. Karışık renkte olanları vardır. «Suseks tavukları» hem et, hem yumurta tavuklarıdır, İngiltere’de üretilmiştir. «Plimut» da dünyaca ünü olan bir tavuk cinsidir. Benekli olan bu tavuklar çok erken yumurtlarlar. Hem eti, hem yumurtası için beslenir. İngiltere’de yetiştirilmiştir.

Horozlar arasında iyi ötenler, iyi dövüşenler vardır. Denizli horozları arasında yarım dakika kadar ötenleri bulunur. Dövüşen horozların en ünlüsü de uzun boylu «Hint horozları »dır. Az tüylü, mahmuzları kuvvetli olan bu horozlar çok yırtıcıdırlar, meraklıları dövüştürmek için beslerler.

Tavukçuluk

Memleket ekonomisi bakımından tavukçuluğun önemi büyüktür. Etinden, yumurtasından faydalanıldığı için birçok ülkelerde tavukçuluk önemli bir endüstri kolu sayılır.

TavLık eti, sindirimi kolay olduğundan hastalara, yaşlılara, çocuklara çok verilir. Yumurta da süt, et gibi tam bir besindir.
Türkiye, tavuk yetiştiren ülkeler arasında sayılmakla birlikte, tavukçuluk henüz plânla, metotla üzerinde durulan bir endüstri kolu olmamıştır. Köylerde, kasabalarda tavuklar gelişi güzel yetiştirilir. Yalnız, bazı büyük şehirlerin dolaylarında tavuk çiftlikleri vardır.

Tavukçuluk dikkat, devamlı bakım isteyen bir iştir. Tavukları salgın hastalıklardan, gelincik, tilki, kedi gibi hayvanlardan korumak gerekir. Kümesleri sık sık kireçle badanalamak tavukları onlara musallat olan bazı asalak böceklerden kurtarır.

Tavuk yetiştiren illerimiz arasında İzmit, Aydın, Ankara, Samsun, Konya, Denizli, Sivas, Gaziantep, Balıkesir, Bursa, Manisa başta gelir.


Leave A Reply