Mısra birimine göre yazılan nazım tür ve şekillerinden Tehzil nedir? Tehzil özellikleri, örnekleri, hakkında bilgi.
TEHZİL :
Hicviye, sövüp sayma nazmıdır. Tehzil ise bunun daha kibarı, daha hafifidir. Tehzil, bir kimseyi nezaket çerçevesi içinde alaya almak için yazılan manzumedir.
Tehzil, ya bir konuya gülünç bir karakter verilerek, ya da ciddi bir şiir mizaha çevrilerek yapılırdı. Nâbî’nin şu kıt’asını :
Derd-i serden nice âzad olur ol taife kim
Bâde nûş eyleyecek yerde gülâb isterler
Sen heman dildeki nakş-i havesi mahv eyle
Senden en hâce ne defter ne kitap isterler
Havayî, şu şekilde başarıyla tehzil etmiştir :
Sancıdan kışta nice kurtulur ol tâife kim
Çorba nûş eyleyecek yerde hoş-âb isterler
Sen heman kışta çarıksız koma şakirdleri
Senden ey usta ne kalçın ne çorab isterler
Hicviye ve tehzil Divan Edebiyatı’mızda bir hayli yer tutar. Denilebilir ki Methdiye’nin arkasından nazım bolluğu bakımından bunlar gelir. Hicviyelerin bazıları, şairlerinin kellelerinin gitmesine sebep olacak kadar utançlı sözcüklerle meydana getirilmiştir.
