Teleskop Nedir? Sözlük Anlamı (Teleskop Ne İşe Yarar? Tarihi Özellikleri)

0
Advertisement

Teleskop ne anlama gelir? Teleskop kelimesinin anlamı, kullanımı ve teleskobun özellikleri ve tarihi hakkında genel bilgi.

teleskop

Kaynak: pixabay.com

Teleskop

Sonsuzdaki bir nesnenin gerçek görüntüsünü, içbükey bir aynadan yapılmış merceğinin odak düzleminde veren ve gök bilimiyle ilgili gözlemlerde kullanılan optik aygıt, gözlemci,
ırakgörür

CÜMLE İÇİNDE KULLANIMI
  • *** Teleskop için ırakgörür diye Türkçe bir karşılık olduğunu biliyor muydun?
  • *** Teleskoplar olmasa sanırım uzay hakkında bildiklerimizin ancak küçük bir kısmını bilebilirdik.
  • *** Pek bilinmese de teleskopu Hollandalı Hans Lippershey icat etmiştir.
  • *** Yapısına göre bir çok teleskop çeşidi bulunmaktadır.
  • *** En iyi teleskoplar teknolojiye en fazla yatırım yapan ülkelerde bulunmaktadır.

Teleskop Tarihi ve Özellikleri

Gökyüzündeki Ay, Güneş, yıldız gibi cisimleri incelemek için kullanılan gök dürbünüdür.

Teleskopun esasını XIII. yüzyılda İngiliz bilginlerinden Roger Bacon düşünmüşse de, düşüncelerini gerçekleştirememişti. Ondan sonra Hollandalı gözlükçü Hans Lippershey 1610’da ilk teleskopu yaptı. İtalyan bilgini Galileo da bu buluşu alarak geliştirdi, kusurlarını giderdi, bu dürbünle gökyüzünün o güne kadar bilinmeyen birçok olayını inceledi, bu arada güneş ve ay tutulmalarını, yıldızların uydularını buldu, en önemlisi, Dünya’nın döndüğünü ispatladı. O çağlarda Kilise dünyanın dönmesini dine aykırı görüyordu. Bu yüzden Galileo’yu yargıladılar.

Teleskop iç içe girebilen iki borudan yapılmıştır. Kalın borunun dibine ince kenarlı bir mercek yerleştirilmiştir. Bu merceğe «objektif» denir, ince borunun serbest ucunda ise gene ince kenarlı bir mercek vardır. Buna da «oküler» denir. Objektif gökyüzüne çevrilir, gözle okülerden bakılır. Uzaydan ışınlar objektife çarpınca boru içindeki odak noktasında, bakılan cismin bir görüntüsü meydana gelir. Bu, küçük bir görüntüdür. Okülerin görevi bu görüntüyü büyütmektir. İlk görüntüden çıkan ışınlar okülerden geçerek göz merceğine gelirler. Gözde ilk görüntünün daha büvük bir ikinci görüntüsü elde edilir. Böylece, bakılan cisim büyütülmüş, yaklaştırılmış olur, İki boruyu birbiri içine ya az, ya da çok sokarak, gözdeki görüntünün keskinleşmesi sağlanır.

Hubble Uzay Teleskopu

Hubble Uzay Teleskopu (Kaynak : pixabay.com)

İlk Teleskoplar

İlk teleskopa, Galileo geliştirdiği için «Galileo teleskopu» denirdi. İngiliz bilgini Isaac Newton, 1666-1669 yıllarında o cins dürbünün şeklini biraz değiştirerek, kendi adını alan teleskopu yaptı. Newton teleskopunda düz bir boru ile, bu borunun yanında bir delik vardır. Oküler bu deliğin önüne yerleştirilir. Borunun dibinde ise içbükey bir ayna vardır. Aynaya gelip toplanarak yansıyan ışınların önüne eğik bir düzlemsel ayna yerleştirilmiştir. Bu aynadan yansıyan ışınlar okülere, oradan da göz merceğine gelir, gözde görüntü oluşur.

Advertisement

Daha sonra, 1672’de Fransız fizikçisi N. Cassegrain, biraz daha değişiklikle, kendi adını alan teleskop tipini yarattı. Bunda düz borunun dibinde içbükey bir ayna, bu aynanın ortasında da bir delik vardır. Deliğin önüne oküler konur, okülerin arkasından da göz’e bakılır. Gökyüzünden gelen ışınlar içbükey aynada toplanarak yansıdıktan sonra borunun İçinde bulunan bir aynada yeniden yansırlar. Borunun dibindeki delikten okülere, sonra da göz merceğine giderler. Gözde bakılan cismin görüngüsü oluşur.

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra çok büyük güçlü radyo teleskoplar yapılmıştır. Böylece, bugün çok daha uzaklardaki gök olayları daha kolaylıkla inceleniyor. Bu tip teleskopla, uzaya radyo dalgaları gönderiliyor, bakılan cisme çarpıp geri gelen bu dalgalarla o cismin görüntüsü ortaya çıkıyor.


Leave A Reply