Teleskobun Özellikleri, Bulunuşu, Tarihçesi ve Gelişimi Hakkında Bilgi

6
Advertisement

Teleskop nedir? Teleskopun tarihçesi, icadı, özellikleri, gelişimi. Teleskop nasıl çalışır, çalışma prensibi nedir ve ilk kim bulmuştur?

Teleskop Tarihi

1624 tarihli bir “Hollandalı teleskop” un erken tasviri. (Kaynak : wikipedia.org)

Teleskop Hakkında Bilgi

Gökyüzündeki cisimleri incelemek için kullanılan gök dürbünüdür. Esasını ilk defa XIII. yüzyılda İngiliz bilgini Bacon düşünmüş, ancak 610′ da Hollandalı Lippers ilk teleskopu yapmayı başarmıştır, italyan bilgini Galileo ise aracı geliştirerek birçok yıldızı buldu, Dünya’nın döndüğünü ispatladı. Bu buluş din kitaplarındaki bilgilere aykırı bulunduğu için, bilgin yargılandı, cezadan zor kurtuldu.

İç içe iki borudan yapılan teleskopun kalın borusunun dibinde objektif bulunur; ince borunun serbest ucunda da oküler vardır. Objektif gökyüzüne yöneltilip, okülerden bakılır. Objektife çarpan ışınlar boru içindeki odak noktasında bakılan cismin görüntüsünü meydana getirir. Oküler de bu görüntüyü büyütür.

Newton, 1666 – 1669 yılları arasında, Galileo‘nin teleskopunu daha da geliştirdi. 1672’de Fransız fizikçi Gassegrain (kasgren) kendi adını taşıyan bir teleskop meydana getirdi, ikinci Dünya Savaşı’ndan sonra teleskoplar daha da geliştirilmiştir.

teleskop

Kaynak: pixabay.com

Teleskobun Tarihçesi

Teleskop, fazla ışık toplayarak gök cisimlerini incelemek amacıyla kullanılan optik araçtır. İlk teleskop 1608’de Hollandalı mercek yapımcısı H. Lippershey tarafından yapıldı ve 1609’da İtalya gökbilimcisi Galileo Galilei tarafından gök cisimlerini incelemek amacıyla kullanıldı. 30 kez büyütme gücü olan bu teleskopla Galilei, yaptığı gözlemlerle Jüpiter gezegeninin 4 uydusunu, Venüs gezegeninin evrelerini ve Ay’ın yüzeyinde dağların varlığını saptadı.

İlk teleskoplarda ışık toplama işlemi büyük bir mercekle gerçekleştirildi. Bu teleskopların yerini zaman içinde aynalı teleskoplar aldı. 17. yüzyılın sonlarına doğru boyları 50 m’yi bulan büyük mercekli teleskoplar yapıldı. İlk aynalı teleskop 1721’de İngiliz J. Hadley tarafından yapıldı. Bu teleskopun çapı 15 cm, uzunluğu ise 180 cm idi. Bu teleskoplar da aynalardaki yansımalardan yararlanarak teleskopların uzunluklarını kısa tutmak olanaklı duruma geldi.

Advertisement

Aynalı teleskopların avantajı, optik kusurların kolay giderilmesi, boylarının kısa ve ağır olmlarıdır. 18. yüzyılda iki mercek yan yana kullanılarak renk sapıncı giderilince büyük mercekli teleskoplar yapılmaya başlandı. Ancak aynalı teleskopların mercekli teleskoplara oranla olan üstünlükleri ortaya çıkınca mercekli teleskopların yapımında hızlı bir düşüş oldu. 1789’da William ve John Herschel 122 cm çaplı, 1845’te de L. Rose 183 cm çaplı çok büyük boyutlu teleskoplar yaptılar.

20. yüzyılda gümüş ve alüminyum kaplı aynalarla teleskopların ışık toplama güçleri çoğaltıldı. Günümüze kadar gelişen teknoloji sayesinde daha büyük çaplı optik teleskoplar yapıldı. 25 Nisan 1990’da uzaya yerleştirilen Hubble teleskobu şimdiye kadar teknolojinin geliştirdiği en üstün teleskoptur. (Webb Teleskobunun yapımı ile Hubble bu konuda ikinci sıraya düşecektir)


6 yorum

Leave A Reply