Turhan Selçuk Kimdir? Abdülcanbaz’ın Yaratıcısı Aydın Bir Karikatürcü

0
Advertisement

Turhan Selçuk kimdir? Türk karikatür dünyasının duayeni ve ölümsüz Abdülcanbaz’ın yaratıcısı Turhan Selçuk’un hayatı ve kazandığı başarılar.

Turhan Selçuk

Turhan Selçuk

Turhan Selçuk; karikatürcü (Milas 1922 – ö. 11 Mart 2010, İstanbul); yazar İlhan Selçuk’un (1925) ağabeyidir. Subay babasının görev değişiklikleriyle yurdun değişik yerlerinde öğrenimini yürüttü, Adana’da liseyi bitirdi, o dönemde ilk ürünlerini verdiği karikatürleri İstanbul ve Adana gazetelerinde yer aldı (1941), İstanbul Üniversitesi Dişçilik Fakültesi’nde okurken karikatürden geçimini sağlayacağını anlayarak bu sanat dalına bağlandı (1950). Akbaba, Aydede dergilerinden (1947) sonra Yeni İstanbul gazetesinde siyasal karikatüre başladı (1950), Milliyet’e geçti (1951), kardeşiyle birlikte çeşitli mizah dergilerinin yayımına emek kattıktan sonra (41 Buçuk, Dolmuş, Karikatür, Taş Karikatür 1952-1959), Akşam ve Cumhuriyet gazetelerinin günlük karikatürcülüğünü yürüttü.

Son yıllarda yine Milliyet’in kadrosundadır (1985 sonrası). Bir albümüne koyduğu adla da belirdiği gibi (Söz Çizginin, 1979) Turhan Selçuk’un karikatür anlayışındaki özellik, yazılı açıklamalara, yakıştırmalara, söz cambazlıklarına başvurma gereğini duymadan karikatürün anlamını özsüz olarak kendisiyle anlatmaktadır. Gittikçe en aza indirilmiş çizgi ustalığı -azınlıkla bazı açıklayıcı yardımıyla en önemli konu ve sorunların etkinlikle eleştirisine olanak verir. Buluş gücü, benzetme yeteneği, sözle çizginin buluştuğu mutlu rastlantılarla dünya çapındaki önem ve değerine kavuşurken başlı başına bir akım yaratma gücünü de birlikte taşır.

Yurt içinde kazanılması onur veren bütün yarışmaları kazandığı gibi (Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Birincilik Ödülü 1955; Ankara Sanatçılar Derneği ‘Halkın Sanatçısı’ 1971) yurt dışında da en övünülesi düzeylere yükselmiştir. Abdülcanbaz tipi bütün olumlu dilekleriyle eylemlerinin canlı bir temsilcisidir; dizi olarak güncellikle sürmektedir. Strasbourg’da Avrupa Konseyi binasında açtığı insan haklarını konu alan Çizgilerle Turan Selçuk adlı sergisi (15 Eylül-8 Ekim 1992) büyük ilgi gördü.

Turhan Selçuk ve Abdülcanbaz Karakteri

Turhan Selçuk ve Abdülcanbaz Karakteri

1969’da Turhan Selçuk, genç karikatüristleri eğitmek ve dünyadaki medyayı tanıtmak için Türk Karikatürcüler Derneği’ni kurdu. Neredeyse yetmiş yıllık kariyeri boyunca sayısız ödül aldı ve uluslararası alanda ilk ödüle layık görülen Türk karikatürcüsü oldu.

Turhan Selçuk, en son Cumhuriyet gazetesinde çizmekteydi. Acıbadem Maslak Hastanesi’nde karın içindeki aort damarının yırtılması nedeniyle ameliyat oldu. Bu ameliyat sonrasında yoğun bakıma kaldırılan Selçuk, 11 Mart 2010 tarihinde İstanbul’da yaşamını yitirdi.

Advertisement
Turhan Selçuk Google Doodle (30 Temmuz 2020)

Turhan Selçuk Google Doodle (30 Temmuz 2020)

30 Temmuz 2020 günü Google Turhan Selçuk’u Doodle yaparak onurlandırmıştır.

Başlıca eserleri: T.S. Karikatür Albümü (1954), 140 Karikatür (1959), Turhan 62 (1962), Hiyeroglif i1963), Hal ve Gidiş Sıfır (1969), Söz Çizginin (1980).


Leave A Reply