Tepkime Denklemleri ve Denge Sabiti

Kimyasal tepkimelerde denklemler, tepkime denklemleri ve denge sabiti, hesaplanması, konu anlatımı.

TEPKİME DENKLEMLERİ VE DENGE SABİTİ

1) t sıcaklıkta;

$\displaystyle A(g)+B(g)\rightleftarrows C(g)$ tepkimesi için,

Kd = 5 ise;

$\displaystyle {{K}_{d}}=\frac{\left[ C \right]}{\left[ A \right]\left[ B \right]}$

Aynı sıcaklıkta,

$\displaystyle C(g)\rightleftarrows A(g)+B(g)$ tepkimesi için,

► 1. tepkime denklemine ait denge sabiti Kd ise, bu tepkime denklemi ters yönde yazılırsa; bu tepkimenin denge sabiti
$\displaystyle \frac{1}{{{K}_{d}}}$

olarak alınır.

► 2) Tepkime denklemi bir katsayı ile çarpılırsa; bu katsayı denge sabitine üs olarak yazılır.

$\displaystyle A(g)+B(g)\rightleftarrows C(g)$

K= 5 ise

$\displaystyle 2A(g)+2B(g)\rightleftarrows 2C(g)$

K1= ?

İki hal için denge bağıntıları

$\displaystyle K=\frac{\left[ C \right]}{\left[ A \right]\left[ B \right]}=5$

$\displaystyle {{K}_{1}}=\frac{{{\left[ C \right]}^{2}}}{{{\left[ A \right]}^{2}}{{\left[ B \right]}^{2}}}={{\left( \frac{\left[ C \right]}{\left[ A \right]\left[ B \right]} \right)}^{2}}={{5}^{2}}$

Kı = K² = 25

► 3) Bir tepkime denklemi iki yada daha fazla tepkime denkleminin toplamı ise; bu tepkimeye ait denge sabiti, toplanan tepkime denklemlerinin denge sabitleri çarpımına eşittir.

ÖRNEK:

Tablodaki III. tepkimeye ait denge sabitinin (K3), K1 ve K2 türünden değeri nedir ?

ÇÖZÜM:

$\displaystyle A(g)+D(g)\rightleftarrows E(g)$ tepkimesi için

$\displaystyle {{K}_{1}}=\frac{\left[ E \right]}{\left[ A \right]\left[ D \right]}$

$\displaystyle E(g)+B(g)\rightleftarrows C(g)+D(g)$

tepkimesi için

$\displaystyle {{K}_{2}}=\frac{\left[ C \right]\left[ D \right]}{\left[ E \right]\left[ B \right]}$

I ve II tepkimelerini taraf tarafa toplarsak;

$\displaystyle A(g)+D(g)\rightleftarrows E(g)$

$\displaystyle E(g)+B(g)\rightleftarrows C(g)+D(g)$

$\displaystyle A(g)+B(g)\rightleftarrows C(g)$

tepkimesi bulunur.

$\displaystyle {{K}_{3}}=\frac{\left[ C \right]}{\left[ A \right]\left[ B \right]}$ bağıntısını bulmak için

$\displaystyle \frac{\left[ E \right]}{\left[ A \right]\left[ D \right]}.\frac{\left[ C \right]\left[ D \right]}{\left[ E \right]\left[ B \right]}=\frac{\left[ C \right]}{\left[ A \right]\left[ B \right]}$ yazılır.